Borowina lecznicza po raz pierwszy została wykorzystana do celów terapeutycznych na początku XIX wieku. Od tamtego czasu jest ona powszechnie stosowana w uzdrowiskach, sanatoriach, gabinetach fizjoterapeutów, a nawet w salonach kosmetycznych. Coraz częściej można spotkać również preparaty borowinowe, przeznaczone do samodzielnego wykorzystania w domu. Za wyjątkową skuteczność zabiegów z wykorzystaniem borowiny (takich jak okłady z borowiny, pasta borowinowa czy kąpiel borowinowa) odpowiada jej wyjątkowy skład. Do najcenniejszych substancji aktywnych, jakie znajdują się w borowinie, zalicza się kwasy fulwonowe, humusowe, a także wiele cennych mikro- i makroelementów.

Czym jest borowina?

Borowina to związek należący do grupy peloidów, czyli surowców geologicznych, które znajdują zastosowanie w medycynie. Borowina jest rodzajem torfu, czyli skały osadowej, która powstała na skutek butwienia szczątków roślin w środowisku o dużym stopniu wilgotności i niewielkiej ilości powietrza. Jej złoża zostały uformowane około 10 000 lat przed naszą erą, a największe ich ilości występują na terenie Europy Środkowo-Wschodniej, w tym także w Polsce. Szczególnie popularnym ośrodkiem, w którym szeroko oferuje się lecznicze zabiegi borowinowe, jest Krynica Górska, zlokalizowana w pobliżu jednego z największych złóż borowiny.

Borowina lecznicza – właściwości

Borowina jest surowcem, który wyróżnia się niezwykłym bogactwem leczniczych składników aktywnych. Wśród nich wyróżnia się między innymi:

• kwasy humusowe,
• kwasy huminowe,
• kwasy hymatomelanowe,
• kwasy fulwolonowe,
• woski i żywice,
• pektyny,
• garbniki,

• składniki mineralne: potas, żelazo, krzem, magnez, sód, wapń.

Za sprawą pokaźnej ilości cennych składników, borowina wykazuje szereg właściwości leczniczych i pielęgnacyjnych. Zabiegi z jej wykorzystaniem pomagają między innymi w takich dolegliwościach, jak:

• reumatyzm;
• stany zapalne narządów ruchu (przewlekłe i ostre) – kości, stawów oraz mięśni, występujących na skutek stłuczeń, skręceń, złamań, zwichnięć;
• ból kręgosłupa na odcinku szyjnym, piersiowym, lędźwiowym;
• zapalenie stawów kręgosłupa;
• choroby neurologiczne – rwa kulszowa, niedowłady oraz porażenia;
• choroby układu trawiennego, takich jak wrzody żołądka lub dwunastnicy, stany zapalne lub kurczowe jelit;
• choroby układu sercowo-naczyniowego, między innymi miażdżycy;
• chorobach ginekologicznych – nadżerkach, zapaleniu przydatków;
• menopauza, objawiająca się suchością i podrażnieniami błony śluzowej pochwy;
• objawy starzenia się skóry – zmarszczki, utrata elastyczności.

Zobacz także: Jakie działanie ma maść borowinowa? Właściwości i zastosowanie

Jak działa borowina? Przeciwwskazania do zabiegów

Zabiegi borowinowe zaliczane są do grupy zabiegów fizykalnych cieplnych, czyli oddziałujących na organizm poprzez wysoką temperaturę. Kontrolowane przegrzanie, jakie powstaje pod wpływem działania borowiny, powoduje przekrwienie tkanek poddawanych zabiegowi, a tym samym przyspieszenie przemiany materii.

Borowina oddziałuje korzystnie na organizm również poprzez swój bogaty skład chemiczny. Związki zawarte w torfie działają odżywczo, przeciwzapalnie, przeciwwirusowo i antybakteryjnie.

Borowina do kąpieli

Kąpiel borowinowa to jeden z najpopularniejszych zabiegów uzdrowiskowych. Przygotowuje się go, mieszając borowinę z ciepłą wodą (o temperaturze około 45 stopni Celsjusza), w proporcjach, które pozwalają na uzyskanie bardzo gęstej, błotnistej konsystencji. Zabieg może polegać na zanurzeniu całego ciała lub jedynie jego dolnej części. „Półkąpiele” zalecane są przede wszystkim osobom, które zmagają się z problemami układu krążenia – całościowe zanurzenie może być obciążające dla organizmu. Kąpiel borowinowa trwa zwykle nie dłużej niż 20 minut.

Borowina na twarz

Zabieg ten polega na oczyszczeniu skóry twarzy, usunięciu martwego naskórka, a następnie nałożeniu maseczki borowinowej. W zależności od potrzeb danej skóry zabieg borowinowy na twarz może być wykonany na ciepło lub na zimno (z wykorzystaniem podgrzanej lub schłodzonej pasty borowinowej).

Zawijanie i okład borowinowy

Podczas zabiegu pasta borowinowa, podgrzana do temperatury 40 stopni Celsjusza, nakładana jest na całe ciało lub na jego wybrane partie. Następie ciało ciasto owija się prześcieradłem, folią oraz grubym kocem. Czas trwania zabiegu nie powinien przekraczać 30 minut.

Zobacz także: Okłady borowinowe – wskazania, działanie. Jak stosować okłady borowinowe w domu?

Borowina w plastrach na zimno

Zabieg z wykorzystaniem borowiny w plastrach można przygotować w warunkach domowych – odpowiednie preparaty dostępne są w aptekach bez recepty. Plastry z borowiną należy schłodzić w lodówce, do temperatury około 5 stopni Celsjusza. Następnie borowinę zawija się w gazę lub tetrę i przykłada do miejsca zmienionego chorobowo.

Tampony borowinowe

Mogą być stosowane dopochwowo lub doodbytniczo. Specjalnie przygotowany tampon, zawierający odpowiednią ilość borowiny, zostaje umieszczony wewnątrz ciała na 20-30 minut. Przez ten czas ciało okrywa się ciepłym kocem.