Grypa żołądkowa to zakażenie przewodu pokarmowego, które obejmuje żołądek oraz jelito cienkie. U dorosłych chorobę najczęściej wywołują norowirusy, natomiast u dzieci – rotawirusy. Jelitówka zwykle rozwija się w ciągu 1–2 dni od zakażenia. Częściej występuje w okresie jesienno-zimowym.

Grypą żołądkową można się łatwo zarazić – głównie przez kontakt z chorym. Do zakażenia najczęściej dochodzi drogą kropelkową, a także poprzez dotyk czy kontakt z przedmiotami, z którymi miała styczność osoba zakażona. Trzeba pamiętać, że chory zaraża, nawet jeśli nie wystąpiły jeszcze u niego specyficzne objawy jelitówki. „Złapać” grypę żołądkową od osoby chorej można jeszcze przez kilka dni po ustąpieniu specyficznych symptomów.

Grypa żołądkowa – objawy

Objawy grypy jelitowej są charakterystyczne dla zatrucia pokarmowego. Najpierw pojawiają się męczące nudności, ból głowy, uczucie rozbicia, złe samopoczucie i ogólne osłabienie. Kolejne objawy dają o sobie znać szybko – są to wymioty, biegunka (ma postać wodnistą), kurczowe bóle brzucha, podniesiona temperatura, bóle mięśni. Chory nie ma apetytu, traci siły, czuje się zmęczony, mogą pojawić się u niego dreszcze.

Grypa żołądkowa – leczenie

Jelitówka trwa krótko – mówi się o niej „trzydniówka”, bo jej objawy zwykle mijają w ciągu 3, góra 5 dni, choć zdarza się, że grypa żołądkowa „trzyma” dłużej, nawet przez 8–10 dni (dzieje się tak szczególnie u dzieci). Objawy choroby są wyjątkowo nieprzyjemne, a w przypadku małych dzieci, kobiet w ciąży, osób z obniżoną odpornością i w podeszłym wieku – również niebezpieczne, dlatego z grypą żołądkową trzeba się skutecznie rozprawić.

Niestety, na jelitówkę nie ma konkretnego leku. Leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów. W grypie żołądkowej szczególnie groźne jest odwodnienie, dlatego chory musi stale uzupełniać płyny – często, małymi łykami.

Warto zaopatrzyć się w aptece w specjalne elektrolity (w przypadku jelitówki u dzieci, należy zaznaczyć, że chodzi o elektrolity dla konkretnej grupy wiekowej). Na biegunkę pomóc może stosowanie węgla leczniczego.

Jeśli grypa jelitowa wystąpiła u kobiety w ciąży, należy zasygnalizować farmaceucie, żeby podał łagodny preparat dla ciężarnych. Spodziewające się dziecka kobiety nie powinny na własną rękę, bez konsultacji z lekarzem, przyjmować żadnych leków. W przypadku jelitówki o ostrym przebiegu, zwłaszcza w I bądź III trymestrze, ciężarna powinna zgłosić się do szpitala.

Zobacz także: Przyczyny i objawy biegunki w ciąży

Domowe sposoby na jelitówkę

Należy pić niegazowaną wodę mineralną (w przypadku dzieci powinna być to woda niskozmineralizowana albo przegotowana i wystudzona), słabą herbatę, napary ziołowe (bez cukru). Zalecane herbatki to: rumianek, koper włoski, imbir, mięta i szałwia.

A co z popularną colą? Na forach internetowych można znaleźć poradę, że picie podgrzanej coli pomaga na grypę jelitową. Należy jednak mieć świadomość, że lecznicze działanie tej substancji nie zostało potwierdzone naukowo.

Co jeść podczas grypy żołądkowej?

Gdy pojawiają się pierwsze ostre objawy jelitówki, najlepiej zrezygnować z przyjmowania pokarmów, a tylko uzupełniać płyny. Głodówka powinna trwać dobę, a maksymalnie dwa dni. Następnie do jadłospisu wprowadza się pokarmy lekkostrawne. Powinien być to kleik ryżowy, kaszka manna, sucharki, wafle ryżowe, rozgotowane ziemniaki (mogą być z masłem). Początkowo nie należy spożywać mleka, pokarmów smażonych, mocno doprawionych, marynowanych i ciężkostrawnych, a także surowych owoców. Zakazane jest spożywanie alkoholu, należy się powstrzymać od palenia papierosów.

Stopniowo, w miarę zdrowienia, do diety można włączać kolejne pokarmy – duszone mięso (np. kurczaka) z gotowanymi bądź pieczonymi warzywami. Można zjeść łagodny, domowy rosół, np. z lanymi kluskami. Po owoce należy sięgać w dalszej kolejności. Dobrym wyborem będą jagody, pieczone jabłka, jeżyny.

Grypa żołądkowa, choć wyjątkowo dokuczliwa, zwykle nie wymaga interwencji lekarskiej. Jeśli jednak objawy jelitówki nie miną maksymalnie w ciągu 8–10 dni, trzeba skonsultować się z lekarzem.

W czasie grypy jelitowej konieczny jest wypoczynek oraz częste mycie rąk, szczególnie po skorzystaniu z toalety.

Ze szczególną troską należy obchodzić się z chorym dzieckiem. Jeśli jest ono ospałe, nie chce jeść ani przyjmować płynów, a wymioty oraz biegunka mają ostry przebieg, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. W ciężkich przypadkach konieczne może się okazać podanie kroplówki.

Grypa żołądkowa – jak zapobiegać?

Wirusy wywołujące jelitówkę są wyjątkowo zakaźne. Wystarczy już 10 cząsteczek norowirusa, żeby spowodować zakażenie. Najłatwiej zarazić się w miejscach, w których występuje duże nagromadzenie ludzi – szczególnie tam, gdzie spożywa się jedzenie: w barach, restauracjach, na stołówkach, podczas przyjęć. Również inne skupiska ludzi podnoszą ryzyko „złapania” jelitówki.

Należy zawsze dokładnie myć owoce i warzywa przed spożyciem. Ścisłe przestrzeganie zasad higieny w każdej sytuacji zmniejszy ryzyko zakażenia wirusem wywołującym grypę żołądkową. W przypadku dzieci warto rozważyć szczepienie przeciwko rotawirusom (nie chroni ono co prawda przed wszystkimi zakażeniami wirusowymi, ale znacznie łagodzi przebieg choroby).