Gęsina niegdyś bardzo często gościła na polskich stołach. Obecnie stała się nieco zapomnianym mięsem. Polacy jedzą jej bardzo mało, bo zaledwie 17 g w ciągu roku, a dla porównania aż 25 kg kurczaka i 40 kg wieprzowiny. Zwyczajowo przygotowywana jest na 11 listopada, czyli w dzień św. Marcina. Polska uważana jest za największego producenta gęsi w Europie.

Hodowla gęsi w Polsce

W największym stopniu hodowlą gęsi zajmuje się województwo kujawsko-pomorskie. Statystyki donoszą, że gęsi z tego województwa stanowią niemal 90% hodowli w kraju. Tamtejsi przedsiębiorcy słyną z hodowli gęsi owsianej, nazywanej też gęsią białą kołudzką. Polskę uważa się za potentata na rynku europejskim w produkcji i eksporcie gęsiny, a najczęstszym odbiorcą tego produktu jest rynek niemiecki, gdzie wysyła się około 20 000 ton mięsa rocznie.

Gęsina – wartości odżywcze

Wartości odżywcze gęsiny w 100 g produktu przedstawiają się następująco:

• wartość energetyczna 238 kcal,
  
• białko 29 g,
  
• węglowodany 0 g,
  
• błonnik 0 g,
  
• tłuszcze 13 g, w tym kwasy tłuszczowe nasycone 4,6 g, kwasy tłuszczowe wielonienasycone 1,5 g, kwasy tłuszczowe jednonienasycone 4,3 g.
  

Które mięso jest najzdrowsze? Odpowiedź na filmie:

Gęsina – właściwości prozdrowotne

Gęsina wykazuje cenne właściwości prozdrowotne. Mięso to jest źródłem niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu składników mineralnych i witamin. Gęsina dostarcza żelaza (2,9 mg), wapnia (14 mg), magnezu (25 mg), potasu (388 mg), sodu (76 mg), cynku, fosforu oraz witamin A, E, D, PP, B1, B2, B6. Zawiera również dużo wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, wpływających pozytywnie na poziom cholesterolu, przyczyniając się do obniżenia frakcji LDL. Dlatego też gęsina rekomendowana jest dla osób cierpiących na choroby sercowo-naczyniowe. Jest też w sposób szczególny polecana osobom o obniżonej odporności i w czasie rekonwalescencji.

Ogromnym zainteresowaniem cieszy się smalec gęsi. Przygotowuje się z niego miksturę łagodzącą infekcje górnych dróg oddechowych. Preparat składa się z 1 łyżeczki smalcu, 1 łyżeczki miodu rozpuszczonych w 150 ml szklanki ciepłego mleka. Napój wykazuje właściwości rozgrzewające, przeciwgorączkowe, leczy katar i kaszel. Czystym smalcem smarować można też klatkę piersiową i plecy. Gęsi tłuszcz łagodzi dolegliwości kostno-stawowe. Stosuje się go zewnętrznie jako okłady. Zmniejsza bóle reumatyczne i zwalcza obrzęki. Doskonale radzi sobie z trudno gojącymi się ranami.

Gęsina na św. Marcina

Gęsina to danie tradycyjne na imieninach Marcina, które obchodzi się 11 listopada. Potrawa ta upamiętnia francuskiego biskupa Marcina z Tours, który nie chcąc przyjąć tego urzędu, schował się do klasztornej szopy, gdzie chowano gęsi. Gęganie ptactwa zdradziło kryjówkę Marcina, który w ostateczności został biskupem.

Zobaczcie co powoduje spożywanie mięsa w nadmiarze:

Jak przyrządzić gęsinę?

Istnieje mnóstwo przepisów na gęsinę. Serwować można gęś w całości, jak i same udka lub piersi. Dania przygotowuje się ze świeżego lub mrożonego mięsa. Proces mrożenia nie wpływa negatywnie na jakość gęsi. Należy rozmrażać ją w lodówce i nie zamrażać ponownie surowego mięsa.

Największą popularnością cieszy się gęsina pieczona w towarzystwie żurawiny lub jabłek, a najlepiej odmiany szara reneta. Danie wymaga czasu, cierpliwości i sporych umiejętności kulinarnych.

Jak przyrządzić zatem taką gęsinę? Potrzebne będą składniki: około 3 kg gęś, 20 dag czerstwej bułki, 2 jajka, 3 cebule, 4 ząbki czosnku, 5 dag masła, 100 ml śmietany, 3 łyżki posiekanej natki pietruszki, 6 jabłek, majeranek, pieprz, estragon, sól. Sprawioną gęś należy umyć pod bieżącą wodą, osuszyć ręcznikiem papierowym i natrzeć majerankiem, solą, pieprzem i wyciśniętym przez praskę czosnkiem. Mięso schładza się przez około 12 godzin. Cebule kroi się w kostkę, podsmaża na maśle i wkłada do miski. Później rumieni się pokrojoną w kostkę bułkę, którą dodaje się do cebuli. W osobnej misce roztrzepuje się jajka ze śmietaną i wrzuca natkę. Jabłka myje się, obiera ze skórki, kroi w grube plastry i dodaje z estragonem do grzanek z cebulą. Zawartość obu misek miesza się i faszeruje nią gęś, którą się następnie zaszywa. Mięso nakłuwa się widelcem, wkłada do gęsiarki. To naczynie ze specjalną kratką na dnie, tak aby gęś nie leżała bezpośrednio w wytopionym tłuszczu. Jeżeli nie posiada się gęsiarki, gęś układa się na kratce piekarnika, a poniżej umieszcza blachę. 

Gęś piecze się około 3 godziny w temperaturze 160–180ᵒC, pamiętając w międzyczasie o odwracaniu i podlewaniu wytopionym sosem. Po upieczeniu gęś musi odpocząć, dlatego odstawia ją na około 15 minut. Często podawana jest z jarzynowym dodatkiem przygotowanym z: 1 główki czerwonej kapusty, 20 dag żurawiny, 5 małych jabłek, 1 cebuli, soku z 1 cytryny, 3 łyżek oleju, kawałka kory cynamonu, 2 goździków, ziela angielskiego, soli i pieprzu. Kapustę drobno się szatkuje. Cebulę kroi się w kostkę, podsmaża na oleju i dodaje kapustę. Całość podlewa się 1 szklanką wody, doprawia przyprawami i dusi około 30 minut. Następnie wrzuca się umytą żurawinę, obrane ze skórki i pokrojone w kostkę jabłka, goździki, cynamon i sok z cytryny. Dusi się kolejne 15 minut, odstawia z ognia i wykłada na półmisek.