Co to jest gastroskopia? To badanie, podczas którego lekarz może obejrzeć przełyk, wnętrze żołądka oraz dwunastnicy na monitorze, do którego obraz przesyła gastroskop. To specjalny rodzaj endoskopu – ma kamerę, źródło światła oraz narzędzie pozwalające na pobranie wycinka lub usunięcie zmian śluzówki, a także umożliwiające wtłoczenie gazu do żołądka podczas przeprowadzania procedury.

Gastroskopia: czy boli? Znieczulenie i rodzaje badania

Gastroskopia służy do diagnozowania chorób układu pokarmowego oraz do celów terapeutycznych – np. usunięcia polipów czy innych zmian z przełyku, żołądka czy dwunastnicy. Wskazaniem są dolegliwości, takie jak:

• utrudnienie połykania,
• przewlekła zgaga,
• przewlekłe zapalenie żołądka,
• wymioty lub przewlekłe nudności,
• krwawienie z układu pokarmowego,
• idiopatyczna utrata masy ciała.

Podstawowym rodzajem gastroskopii jest badanie, podczas którego gastroskop wprowadza się przez jamę ustną. U małych dzieci badanie to wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Gastroskopia pod narkozą jest rozwiązaniem stosowanym tylko u najmłodszych, dorosłym odczuwającym silny strach przed procedurą mogą zostać podane dożylnie leki uspokajające. Jeśli jest taka możliwość, u takich osób przeprowadza się gastroskopię przez nos. Dzięki temu dyskomfort odczuwany przez badanego może być mniejszy, niż gdy endoskop wprowadzany jest przez usta.

Gastroskopia przez nos nie wymaga kontaktu endoskopu z językiem, co eliminuje odruch wymiotny. Jest przeprowadzana gastroskopem o średnicy 6 milimetrów, podczas gdy przyrząd do badania przez jamę ustną ma średnicę 10 milimetrów.

Czy gastroskopia boli? Standardem jest gastroskopia ze znieczuleniem miejscowym gardła lub gardła i nosa. Do znieczulenia używa się preparatu w areozolu. Badanie zazwyczaj nie boli, ale osoby badane często odczuwają dyskomfort. W wielu przypadkach wiąże się on z wtłaczaniem do żołądka gazu – może to powodować uczucie wzdęcia i odbijanie. Gastroskopia pod narkozą u dzieci nie boli ani nie powoduje dyskomfortu, co jest zasługą znieczulenia ogólnego.

Gastroskopia: jak wygląda? Przebieg badania i jego czas

Przed rozpoczęciem gastroskopii przez nos lub usta znieczula się odpowiednio nos i gardło lub tylko gardło. Do badania przez usta konieczne jest zagryzienie ustnika, przez który wprowadzony zostaje endoskop. Osoba badana powinna położyć się na lewym boku i głowę przygiąć do klatki piersiowej oraz skierować ku dołowi, by ślina mogła swobodnie spływać do przeznaczonego do tego pojemnika.

Następnie gastrolog wprowadza endoskop przez usta lub nos do przełyku. W tym czasie badany powinien spokojnie leżeć i oddychać. Może zostać poproszony, by „połknąć” końcówkę gastroskopu – ułatwia to wprowadzenie narzędzia do dalszych partii układu pokarmowego. Lekarz ogląda przełyk, wnętrze żołądka i dwunastnicy, wtłacza gaz, by rozszerzyć ścianki żołądka i dokładnie zbadać ich powierzchnię, ewentualnie pobiera wycinki lub usuwa zmiany, po czym ewakuuje gastroskop z organizmu badanego.

Zobacz także: Jak się przygotować do gastroskopii? O czym warto wiedzieć przed badaniem?

Ile trwa gastroskopia? Od kilku do kilkunastu minut. Zależy to m.in. od umiejętności lekarza, ale też celu wykonywanej procedury – diagnostyczna gastroskopia trwa krócej niż terapeutyczna.

Wyniki gastroskopii uzyskuje się w trakcie badania – lekarz na bieżąco widzi i ocenia tkanki, a na wyniki badania histopatologicznego pobranych wycinków czeka się zwykle nie mniej niż 21 dni.

Gastroskopia: po badaniu – możliwe powikłania po gastroskopii i co jeść

Podczas gastroskopii może dojść od powikłań, w tym:

• alergii na środki znieczulające i w konsekwencji wzrostu ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszenia pracy serca i problemów z oddychaniem,
• wewnętrznego krwotoku,
• perforacji (przerwania) przełyku, żołądka lub dwunastnicy.

Powikłania po gastroskopii występują u mniej niż 1 osoby na tysiąc badanych.

Ból gardła po gastroskopii występuje natomiast w większości przypadków wprowadzania endoskopu przez usta i może utrzymywać się dzień lub dwa.

Ból żołądka po gastroskopii powinien być powodem do niepokoju, kiedy towarzyszą mu:

• krwawe wymioty,
• ciemny, prawie czarny stolec,
• ostry lub narastający ból w klatce piersiowej lub ból brzucha,
• spłycenie oddechu,
• gorączka powyżej 38 stopni Celsjusza.

W takiej sytuacji koniczne jest szybkie uzyskanie pomocy medycznej.

Co jeść po gastroskopii? Jeśli nie pobrano wycinków, można stosować swoją normalną dietę. Jeśli pobrano wycinki – przez 24 godziny po badaniu nie należy spożywać ciepłych ani stałych pokarmów.

Cena gastroskopii i dostępność badania

Gastroskopię można wykonać w placówce medycznej, która posiada pracownię endoskopową i zatrudnia lub współpracuje z gastrologiem. Ile kosztuje gastroskopia? Poza publicznym systemem opieki zdrowotnej od 150 do 650 złotych. Cena zależy od tego, czy badanie wykonuje się w celach diagnostycznych, czy terapeutycznych, a także od tego, czy wykonywany jest w trakcie test ureazowy lub czy pobierane są wycinki do badania histopatologicznego.

Bibliografia:

1. http://www.nhs.uk/Conditions/gastroscopy/Pages/why-it-is-used.aspx.
   
2. http://www.nhs.uk/Conditions/gastroscopy/Pages/How-it-is-performed.aspx.
   
3. http://www.nhs.uk/Conditions/gastroscopy/Pages/Introduction.aspx.
   
4. http://www.nhs.uk/Conditions/gastroscopy/Pages/Risks.aspx.