Nazwa „euforia” pochodzi z greki. Powstała z połączenia słów „eu", co oznacza „dobrze” oraz „phero", które w wolnym tłumaczeniu oznacza „trzymać się".
Euforia – przyczyny
Euforia jest stanem emocjonalnym, który może dotyczyć każdego z nas. W euforię, czyli w stan „zalewającego nas szczęścia” możemy wpaść z różnorakich powodów. Euforia związana jest ze szczególnie ważnymi dla nas sytuacjami i wydarzeniami w życiu prywatnym i zawodowym, jak np. oświadczyny, zakochanie się, dostanie wymarzonej posady, długo oczekiwanego awansu, zajście w ciążę lub wysoka wygrana w konkursie.
Najczęstsze powody odczuwania euforii to:
- sukcesy w życiu zawodowym i osobistym
- niecodziennie wydarzenia losowe, jak np. wygrana cennej nagrody lub pieniędzy
- picie alkoholu
- zażywanie narkotyków
Stan emocjonalny nazywany euforią może być także związany z zaburzeniami lub chorobą psychiczną.
Przeczytaj także: Post dopaminowy - nowy sposób na szczęście?
Niepokojącymi przyczynami euforii są m.in.:
- epizody manii, hipomanii lub schizofrenii
- zażywanie różnych substancji psychoaktywnych, takich jak kokaina, amfetamina oraz heroina
- choroby neurologiczne: stwardnienie rozsiane, padaczka, migreny, guzy ośrodkowego układu nerwowego
- efekty uboczne zażywania leków immunosupresyjnych, glikokortykosteroidów oraz opioidowych leków przeciwbólowych
Rola dopaminy w stanie euforii
Głównym neuroprzekaźnikiem odpowiedzialnym za euforię jest dopamina. To ona jest odpowiedzialna za odczuwanie przyjemności, dobrego samopoczucia.
Dopamina jest neuroprzekaźnikiem produkowanym przez komórki nerwowe mózgu i rdzenia kręgowego. Ostatnie badania wykazały, że jej produkcja zachodzi też w nerkach, trzustce i pęcherzykach płucnych. Dopamina funkcjonuje za pomocą receptorów w błonach presynaptycznych i postsynaptycznych. Powstaje na skutek przekształcenia tyrozyny w L-DOPA Dopamina zwiększa też motywację do działania, przez co jest nazywana neuroprzekaźnikiem wzmocnienia. Ludzie, którzy mają jej optymalny poziom cieszą się pełnią życia i więcej rzeczy sprawia im radość. Łatwiej jest też im budować relacje z ludźmi oraz odczuwają przyjemniejsze emocje. Wysoki skok dopaminy jest widoczny u osób zakochanych. Mają oni szybszy przepływ krwi w żyłach, większe tętno oraz czują euforię. Nie dostrzegają też wad swojego partnera. Są to stany podobne do skutków zażycia środków psychoaktywnych, które również prowadzą do nagłego wystrzału dopaminy. Zgodnie z badaniami neuroobrazowymi, nawet podczas jedzenia wyśmienitego posiłku człowiek odczuwa skok dopaminy nawet o 50%. Na skutek picia alkoholu wskaźnik ten wzrasta o 200%.Euforia biegacza i wysokościowa – co to?
To uczucia, których doświadczają sportowcy - biegacze długodystansowi, himalaiści i alpiniści.
Euforię biegacza odczuwają biegacze, którzy zbliżają się do mety. Ten stan powiązany jest są ze wzmożoną produkcją endorfin. Objawy euforii biegacza charakteryzują się: poprawą nastroju, zwiększeniem wytrzymałości fizycznej, odpornością na ból, co ułatwia dalszy wytężony wysiłek, który w normalnych warunkach byłby niemożliwy. Jest to odczucie metafizyczne.
Do euforii wysokościowej dochodzi podczas przebywania na dużych wysokościach. Ten stan związany jest z niewystarczającą ilością tlenu. Jego niedobór powoduje stres organizmu i nadmierne wydzielanie endorfin w mózgu. Nagła reakcja organizmu objawia się niecodziennymi objawami, jak majaczenie, czy halucynacje.
Czy euforia jest szkodliwa dla zdrowia? - tłumaczy psycholog
Krótkie stany euforycznego nastroju nie są groźne dla zdrowia pod warunkiem, że nie są one wywołane chorobą psychiczną lub innymi chorobami, na przykład guzem mózgu. Euforia może być niebezpieczna w momencie kiedy chorujemy miedzy innymi na chorobę dwubiegunową, która charakteryzuje się naprzemiennymi stanami euforii/manii oraz depresji. Taka przedłużająca się euforia u pacjentów z chorobą dwubiegunową bywa o tyle niebezpieczna, że w czasie jej trwania są oni bardziej skłonni do podejmowania zachowań ryzykownych (szybka jazda autem/sporty ekstremalne, których dotychczas nie wykonywali/branie kredytów/rozpoczynanie nowych biznesów/większa otwartość seksualna). Racjonalne myślenie jest zaburzone, co może być tragiczne w skutkach. Jeżeli zaobserwujemy u siebie nienaturalną lub nieadekwatną wesołość, która trwa dłuższy czas i bywa przyczyną kłopotliwych dla nas sytuacji, warto zastanowić się nad wizyta u psychologa lub psychiatry, aby wykluczyć pojawiający się epizod maniakalny. - tłumaczy psycholog i psychoterapeutka Zuzanna Butryn z Ośrodka Psychoterapii i Coachingu Inner Garden
Przeczytaj także: Co to jest endorfina i jak działa?
Zobacz także video: Jak przestać się zamartwiać?