Dysplazja oskrzelowo-płucna to schorzenie pojawiające się u noworodków, a właściwie u wcześniaków, czyli dzieci urodzonych przedwcześnie, z małą masa ciała. Może mieć różne nasilenie, a to z kolei warunkuje postępowanie terapeutyczne tuż po urodzeniu i w dalszym okresie życia.
Dysplazja oskrzelowo-płucna – czy jest?
Granica przeżywalności u wcześniaków znacząco się przesunęła. Niegdyś dzieci urodzone poniżej 30. tygodnia ciąży nie miały szans na przeżycie. Tymczasem teraz, ratuje się już 500-gramowe noworodki urodzone w 25. tygodniu ciąży, jeśli stan dziecka na to pozwala. Nie zmienia to faktu, że zbyt wcześnie urodzone dziecko jest niedojrzałe, a często nawet skrajnie niedojrzałe. Dysplazja oskrzelowo-płucna jest tym bardziej prawdopodobna, im bardziej niedojrzałe jest dziecko. Najbardziej narażone są noworodki urodzone przed 28. tygodniem ciąży, z masą nie przekraczającą 1000 g. Dysplazja oskrzelowo-płucna polega na włóknistych zmianach w układzie oddechowym, zahamowaniu tworzenia się pęcherzyków płucnych, a zamiast tego nadmiernie powiększone istniejące pęcherzyki płucne. Może mieć postać łagodną, umiarkowaną bądź ciężką. Dzieci z dysplazją oskrzelowo-płucną mają przede wszystkim problemy z oddechem, mają skłonność do bezdechów i obturacji oskrzeli. Są bardziej narażone na zakażenia układu oddechowego o ciężkim przebiegu.
Przyczyny dysplazji oskrzelowo-płucnej
Przyczyną dysplazji oskrzelowo-płucnej jest wcześniactwo. Natomiast do jej powstania przyczynia się wiele dodatkowych czynników, które zwiększają jej ryzyko. Przede wszystkim takim czynnikiem jest stan zapalny w drogach rodnych kobiety. Zakażenia wewnątrzmaciczne często stanowią również bezpośrednią przyczynę porodu przedwczesnego. Poza ewentualnie zmienionym kolorem wód płodowych, rozpoznanie zakażenia opiera się o badanie łożyska. Na ryzyko rozwoju dysplazji oskrzelowo-płucnej wpływają również pourodzeniowe interwencje. Zbyt duże objętości oddechowe prowadzą do rozedmy śródmiążowej i nadmiernego rozciągnięcia tkanki płucnej, co z kolei nasila proces zapalny w tkance płucnej. Ryzyko również rośnie przy długotrwale stosowanych zbyt dużych stężeniach tlenu w mieszaninie oddechowej.
Jak działa układ oddechowy? Dowiesz się tego z filmu:
Zmniejszenie ryzyka dysplazji oskrzelowo-płucnej u wcześniaków
Nie da się zapobiec dysplazji oskrzelowo-płucnej, jednak często lekarze mają czas by interweniować, zanim dojdzie do porodu przedwczesnego. Zmniejszenie ryzyka dysplazji może być efektem właściwie wcześnie zastosowanego leczenia glikokortykosteroidami. Pozwalają one w miarę możliwości na przyspieszenie procesu dojrzewania tkanki płucnej, przez co zmniejszają pourodzeniową niewydolność oddechową. Po urodzeniu, stosowanie specjalistycznego aparatu Neopuff zamiast samorozprężalnego worka typu Ambu pozwala na kontrolowanie ciśnień w układzie oddechowym dziecka. I mniej wygeneruje się uszkodzeń tkanki płucnej przez ingerencje pourodzeniowe, tym mniejsze ryzyko dysplazji oskrzelowo-płucnej. Pomocne może również okazać się stosowanie surfaktantu. Ważne jest także utrzymanie prawidłowego przyrostu masy ciała dziecka, optymalna podaż białka i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych.