Drżenie samoistne rąk to nie jedyny problem, z którym borykają się chorzy. Rozwój schorzenia wywołuje także niezamierzone ruchy głowy oraz kończyn dolnych, co wpływa negatywnie na codzienne funkcjonowanie. Drżenie jest też trudne do rozpoznania, ponieważ podczas badania neurologicznego pacjenta rzadko stwierdza się nieprawidłowości. Z tej przyczyny leczenie jest wdrażane z dużym opóźnieniem. Jak pomóc choremu z drżeniem samoistnym?
Czym jest drżenie samoistne i co jest przyczyną jego powstawania?
Drżenie samoistne to termin medyczny określający chorobę Minora. Jest ona jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń ruchowych u ludzi w wieku podeszłym. Schorzenie pojawia się głównie w 2 i 6 dekadzie życia, a objawy nasilają się z wiekiem, dlatego mogą chorować także osoby młodsze. Choroba Minora to ruchy mimowolne, nad którymi pacjent nie ma żadnej kontroli. Nasilone, mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie.
Etiologia powstawania drżenia samoistnego rąk, głowy oraz kończyn dolnych jest nieznana. Spekuluje się jedynie, że przyczyniać się do niego mogą predyspozycje genetyczne lub zbyt duża ilość leków w organizmie, lecz nigdy nie zostało to w stu procentach potwierdzone. Kryterium rozwoju choroby Minora jest też wiek, ponieważ wraz z upływem lat nasilają się jej objawy. Jest ona nieuleczalna. Farmakologicznie lub operacyjnie można tylko nieznacznie złagodzić jej objawy.
Drżenie samoistne – objawy uporczywej przypadłości
Charakterystycznym objawem choroby Minora jest drżenie, czyli ruchy mimowolne, które początkowo są zauważalne wyłącznie przy chwytaniu przedmiotów. Drgania rąk to nie jedyny symptom tej przypadłości. Rozwój choroby powoduje, że u pacjenta pojawia się drżenie samoistne głowy, kończyn dolnych, a nawet głosu, co jest natychmiast zauważane przez bliskich. Osoba chora ma też kłopoty z ustaniem w jednej pozycji, siedzeniem w bezruchu oraz z wykonywaniem prostych czynności. Drżenie samoistne mięśni może poważnie utrudnić funkcjonowanie, dlatego chory musi udać się na wizytę do lekarza rodzinnego lub neurologa.
Jak rozpoznać drżenie samoistne?
Podstawą do rozpoznania drżenia samoistnego jest szczegółowy wywiad przeprowadzony z pacjentem i przedmiotowe badanie neurologiczne. Niestety u większości przypadków nie stwierdza się żadnych odchyleń od normy, a nie istnieje badanie, które mogłoby wykluczyć lub potwierdzić chorobę. Drżenie samoistne wymaga różnicowania pod kątem innych chorób neurodegeneracyjnych, które mogą mieć podobny przebieg. W związku z tym choremu zleca się badania laboratoryjne, których wyniki mogą pomóc w postawieniu diagnozy. Są to:
- morfologia krwi obwodowej,
- mocznik oraz poziom glukozy we krwi,
- próby wątrobowe,
- hormony tarczycowe,
- kortyzol,
- poziom ceruloplazminy i miedzi w surowicy.
Drżenie samoistne – leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne
Drżenie samoistne jest schorzeniem nieuleczalnym, ale dzięki lekom dostępnym na rynku można złagodzić jego objawy i poprawić komfort życia chorego. Stosuje się:
- Primidion – substancję czynną o działaniu przeciwpadaczkowym, której stosowanie prowadzi do częściowej redukcji drżenia. Leczenie Primidionem rozpoczyna się od najmniejszych dawek, sukcesywnie je zwiększając. Lek ma wiele skutków ubocznych. Chory czuje się po nim senny i często zmaga się z bólami głowy. Nieprzyjemne objawy mijają po kilku dniach;
- Propranolol – substancja czynna należąca do grupy nieselektywnych beta adrenolityków. Jego zażywanie w wysokich dawkach przyniosło poprawę u ponad połowy zdiagnozowanych przypadków i doprowadziło do redukcji drżenia. Podobnie jak Primidion, ma dużo skutków ubocznych. Może doprowadzić do bradykardii i zaburzeń nastroju;
- Toksyna botulinowa – wstrzykiwanie niewielkich dawek botoksu powoduje zahamowanie drżenia na około 4 tygodnie od chwili wykonania zabiegu. Jest on jednak kosztowny i nie każdy może sobie na niego pozwolić.
W przypadku drżenia samoistnego leczenie ziołami jest bezcelowe. Jeśli terapia farmakologiczna nie przynosi oczekiwanych efektów, a pacjent nie radzi sobie z wykonywaniem codziennych czynności, wdraża się leczenie chirurgiczne. Polega ono na zniszczeniu jąder wzgórza, które są odpowiedzialne za drżenie lub stymulacji elektrycznej głębokich struktur mózgu. Są to zabiegi inwazyjne, a ich przeprowadzenie zależy od wielu czynników np. wieku i ogólnego stanu zdrowia chorego.
Zobacz film: Budowa i funkcje układu nerwowego
Bibliografia:
1. M. Siemiński, W. M. Nyka, A. Nitka-Siemińska, Drżenie samoistne, [w:] „Forum Medycyny Rodzinnej”, 2007, tom 1, nr 3, s. 250–254.