Największą zaletą napojów izotonicznych jest to, że ich stężenie osmotyczne jest podobne do ludzkiej krwi, dzięki czemu zawarte w napojach składniki są szybko przyswajane przez organizm.

Co to jest napój izotoniczny?

Izotoniczność, hipotoniczność i hipertoniczność to pojęcia, które dotyczą osmolalności. Osmolalność z kolei mówi o tym, jaka jest koncentracja składników mineralnych w określonej ilości wody, np. w 100 ml.

• napoje izotoniczne mają taką samą zawartość cząsteczek w 100 ml co płyny naszego ciała, m.in. krew,

• napoje hipotoniczne –  mają mniej cząsteczek mineralnych w stosunku do płynów ciała,

• napoje hipertoniczne – mają wyższą ilość minerałów w porównaniu do płynów ciała.

Osmolalność jest bardzo ważną cechą napoju, ponieważ to od niej zależy, czy płyn działa nawadniająco, czy wręcz przeciwnie - odwadniająco. Osmolalność napoju wpływa na szybkość opróżniania żołądka oraz tempo wchłaniania wody z przewodu pokarmowego.

Jeżeli wypijemy napój hipertoniczny, to się odwodnimy. Po izotoniki warto sięgnąć wtedy, gdy chcemy uzupełnić jednocześnie wodę i minerały. To dlatego są one idealne, gdy się intensywnie pocimy, np. trenując lub podczas upałów. Ale uwaga! Dietetycy radzą, żeby nie  przesadzać z ilością  izotoników i nie pić wyłącznie ich.  Podstawowym napojem, po który powinniśmy sięgać w celu nawodnienia się jest jednak woda. Woda to napój hipotoniczny, czyli ma niższe stężenie cukru i elektrolitów niż organizmie, dzięki czemu zapewnia dobre nawodnienie. Pamiętajmy też, że napoje izotoniczne są wysokokaloryczne, od 80 (domowe) do 350 kilokalorii (sklepowe) na litr.

Najlepsze na upały są napoje hipotoniczne, czyli woda, rozcieńczone soki, kompoty, słabe herbatki ziołowe. Po napoje izotoniczne sięgajmy od czasu do czasu, w sytuacji, kiedy intensywnie się pocimy. I wybierzmy raczej izotoniki własnej roboty, tym bardziej, że ich przygotowanie jest wyjątkowo proste.

Zobaczcie, jak zrobić szybko napój izotoniczny, idealny na upalne dni

Domowy izotonik: bogactwo witamin bez konserwantów

Oferta napojów izotonicznych w sklepach jest tak bogata, że niektórzy wychodzą z założenia, że samodzielne przygotowanie domowego izotoniku jest stratą czasu. Gotowe napoje są dostępne w najróżniejszych smakach oraz z różnym składem witamin i wartości odżywczych. Dlaczego zatem naturalny izotonik będzie lepszy od butelkowanego, dostępnego w sklepie? Chodzi przede wszystkim o skład, który w przypadku gotowych napojów firmowych pozostawia sporo do życzenia.

Mimo że dostępne w sklepach napoje izotoniczne są wzbogacone o minerały i witaminy, to jednak mają jeden duży minus – zawierają też konserwanty (typu aspartam, sacharoza czy benzoesan sodu) i barwniki. Te z kolei w żadnym stopniu nie wpływają korzystnie na organizm człowieka, a mogą nawet być przyczyną problemów zdrowotnych.

Czy warto pić wodę? Przekonajcie się:

Alternatywą dla sklepowych izotoników jest naturalny napój izotoniczny, który w prosty sposób można przygotować w domu. Poza tym, że robiąc napój samemu, doskonale wiadomo, co wchodzi w jego skład, są jeszcze inne korzyści. Możliwość modyfikowania napoju w zależności od własnych preferencji jest jedną z nich. Ci, którzy decydują się na przygotowywanie domowych izotoników mogą sami decydować o tym, czy ma on być słodszy, bardziej wyrazisty czy kwaśny. Inną – nie mniej istotną kwestią – jest oszczędność. Sprzedawane w sklepach izotoniki są dosyć drogie, a jeśli ktoś trenuje kilka razy w tygodniu, to może się to wiązać z wydatkiem od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych. Przygotowanie domowego napoju izotonicznego jest sporo tańsze.

Napój izotoniczny: przepis na izotonik dla biegaczy i nie tylko

Napój izotoniczny domowej roboty należy przygotowywać według własnych preferencji, zarówno smakowych, jak i aktywnościowych. Należy bowiem podkreślić, że naturalne izotoniki, przygotowywane w domu można w pełni dostosować do rodzaju wykonywanej aktywności fizycznej. W każdym przypadku trzeba jednak pamiętać o tym, by napój składał się z:

• węglowodanów prostych w ilości ok. 6-7 gramów na 100 ml (mogą być to: miód, sok ze świeżych owoców lub glukoza spożywcza),
  
• wody (jeżeli ma być wymieszana z sokiem, to w proporcjach 1:1),
  
• soli kuchennej.
  

W zależności od tego, czy dana osoba biega, buduje masę mięśniową czy uprawia inne dyscypliny, najlepiej wybrać przepis, który będzie odpowiadał potrzebom organizmu. Jeśli chodzi o napój izotoniczny własnej roboty dla biegaczy, to on nie musi zawierać dużej ilości cukrów. Jego zadaniem jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Prosty przepis na napój izotoniczny dla biegaczy:

• do 1000 ml letniej wody dodać ok. 9 gramów soli kuchennej,
  
• wycisnąć sok z jednego z wybranych owoców: cytryna, pomarańcza, limonka, grapefruit,
  
• dolać sok do wody i dokładnie wymieszać.
  

Tak przyrządzony napój ma pokaźną dawkę elektrolitów, czego najbardziej potrzeba biegaczom. Inaczej będzie wyglądał natomiast skład domowego izotonika dla osób ćwiczących na siłowni lub wykonujących crossfit. W takich przypadkach organizm musi posiadać dużą dawkę energii. Dlatego też napoje izotoniczne robione w domu powinny zawierać dużą ilość kalorii. Przykładowy przepis na izotonik dla osób wykonujących wysiłek fizyczny na dużych obciążeniach:

• do 950 ml letniej wody (albo zielonej herbaty) należy dodać ok. 5 gramów soli kuchennej,
  
• przygotować sok z jednego z owoców cytrusowych,
  
• wymieszać wyciśnięty sok z wodą (lub zieloną herbatą),
  
• dodać około 4-5 łyżek miodu (może być również zwykły cukier, ale wskazany jest miód) i razem wszystko wymieszać.
  

Rozpuszczenie miodu w letniej wodzie może stanowić mały problem, więc najlepiej mieszać wszystkie składniki przy pomocy shakera. Tak sporządzony napój stanowi duży zastrzyk nie tylko kalorii, ale też elektrolitów i witamin. Wszystkie naturalne izotoniki można spożywać zarówno przed, w czasie, jak i po zakończonym treningu. 

Zobaczcie, ile woda może stać po otwarciu: