Katar jest najczęstszym objawem nieżytu nosa w każdej grupie wiekowej. Istnieje powiedzenie: „Katar leczony trwa 7 dni, a nieleczony – tydzień”. Rzeczywiście ciężko pozbyć się kataru w dzień, jednak istnieje wiele dostępnych bez recepty preparatów, które łagodzą objawy i zapobiegają powikłaniom. Pomocne są również domowe sposoby walki z katarem. Odgrywają one zasadniczą rolę w leczeniu niemowląt, małych dzieci i kobiet w ciąży, kiedy ilość możliwych do zastosowania leków jest ograniczona.
Kiedy można stosować domowe sposoby na katar?
Nie każdy może przyjmować wszystkie dostępne leki na katar. Bardzo skutecznym środkiem w hamowaniu wydzieliny z nosa jest np. pseudoefedryna. Nie wolno jej jednak podawać ani małym dzieciom, ani kobietom w ciąży.
Domowe sposoby leczenia to takie, które nie wiążą się z ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych, jakie mogą powodować składowe leków. Odgrywają kluczową rolę w leczeniu kataru u dzieci i kobiet w ciąży, jednak każdy powinien ich spróbować, bowiem zmniejszają konieczność nadużywania silnych środków farmakologicznych.
Najczęstszą przyczyną kataru są wirusy, które leczy się głównie domowymi sposobami. Katar jest głównym objawem nieżytu nosa, czyli tzw. przeziębienia. Katar przy przeziębieniu ma charakter wodnisty, choć później – w dalszych etapach choroby – może stać się gęstszy i blokować drożność nosa. Towarzyszy mu często obrzęk błony śluzowej, co dodatkowo utrudnia wentylację. Ponieważ z tyłu nos łączy się z gardłem, katar może nie tylko wydzielać się na zewnątrz, ale również spływać po tylnej ścianie gardła, powodując kaszel i szerzenie się infekcji na dalsze części dróg oddechowych. Obrzęk błon śluzowych może z kolei powodować zatkanie nosa, bóle głowy, łzawienie.
Domowe sposoby walki z katarem sprawdzają się przy zwykłym przeziębieniu, ponieważ wirusowe infekcje górnych dróg oddechowych leczone są przede wszystkim objawowo. Jeśli dojdzie do nadkażenia bakteryjnego lub katar wynika z infekcji bakteryjnej, np. obejmującej zatoki przynosowe, ma charakter gęsty, ropny, biało-żółty, a nawet zielony. Wtedy konieczna jest konsultacja lekarska, ponieważ domowe sposoby w ropnym zapaleniu zatok nie są wystarczające, a nieodpowiednie leczenie może doprowadzić do groźnych powikłań.
Katar jest również częstym objawem alergii. Katar alergiczny, inaczej sienny, jest wodnisty, przezroczysty. Towarzyszą mu często kichanie, świąd i blokada w nosie, obrzęk tkanek w okolicy nosa, zaczerwienienie oczu. W zależności od nasilenia alergii można w ramach domowych sposobów wyeliminować czynnik alergiczny. Jeśli jest to niemożliwe, również należy skonsultować się z lekarzem.
Domowe sposoby walki z katarem stosowane są u niemowląt i małych dzieci. Jednak jeśli pojawiają się dodatkowo kaszel, gorączka bądź inne niepokojące objawy, należy skonsultować się z lekarzem.
Jakie są domowe sposoby na katar?
Często domowe sposoby na katar są wystarczające do jego pokonania. Podstawowym elementem domowej walki z katarem jest odpowiednia toaleta nosa. Jeśli katar występuje u starszych dzieci, dorosłych, kobiet w ciąży, częste i dokładne czyszczenie nosa nie powinno stanowić problemu. Jednak jeśli katar dotyka małych dzieci i niemowląt, o pielęgnację nosa muszą zadbać rodzice lub opiekunowie. Do czyszczenia nosa niemowląt służą narzędzia w postaci „sopelka”, „gruszki” i innych aparatów pomagających w odciągnięciu wydzieliny. W innym wypadku zacznie ona spływać dziecku do gardła. Może to doprowadzić nawet do zapalenia dolnych dróg oddechowych.
Kolejnym domowym sposobem walki z katarem jest stosowanie ziół i naturalnych składników pokarmowych, a także inhalacji czy sprayów do nosa. Powszechne zastosowanie w leczeniu kataru ma woda morska o odpowiednim stężeniu. Płukanie nią nosa nie tylko oczyszcza nozdrza, ale również zmniejsza obrzęk. Powszechnie dostępne są np. spraye z odpowiednim aplikatorem zawierające wodę morską.
Dieta i suplementy jako domowy sposób na katar
Owoce cytrusowe, cebula, sałata oraz czarna herbata dostarczają tzw. kwercetyny, która jest dobrym domowym sposobem na katar sienny. Można powiedzieć, że wykazuje dużo większą skuteczność niż podstawowe leki przeciwhistaminowe dostępne w aptekach. Korzystne działanie ma również ananas zawierający bromelainę, która redukuje obrzęk, świąd i zaczerwienienie nosa. Na rynku dostępne są preparaty łączące te dwa związki w stężeniu skutecznym w domowej walce z katarem.
Nie można zapominać o zbawiennym wpływie witaminy C. Jest ona konieczna, by uszczelnić naczynia krwionośne i zapobiec szerzeniu się zakażenia. Bardzo korzystne działanie wykazuje również pokrzywa, hamująca różne prozapalne czynniki w organizmie. Z kolei antyoksydanty zawarte w zielonej herbacie pomagają w walce z infekcjami.
Inhalacje w leczeniu kataru
Doskonałą metodą walki z katarem są inhalacje. Można wykorzystać do nich różnego rodzaju olejki poprawiające drożność nosa, jak np. miętowy, eukaliptusowy, a także rumianek i inne zioła. Małe dzieci i niemowlęta nie mogą stosować standardowych inhalacji, ponieważ groziłoby to ogromnym ryzykiem poparzenia. Można u nich wykorzystać nebulizatory, czyli specjalne aparaty z dołączonym wężykiem i maseczką, stanowiące alternatywę dla inhalatorów. Najczęściej w nebulizatorze wykorzystuje się sól fizjologiczną z kwasem hialuronowym. Dostępne są również różnego rodzaju plastry, które można przykleić na ubranko dziecka. Ułatwiają sen, poprawiając drożność dróg oddechowych.