Elektrolity rozpuszczają się w płynach ustrojowych. Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie organizmu, należy nawadniać organizm, dbać o prawidłową dietę, a także dostosować podaż elektrolitów do stylu życia. Na przykład podczas intensywnych treningów lub upałów warto mieć na uwadze, że są one wydalane wraz z potem i należy uzupełniać ich poziom.
Czym są elektrolity?
Elektrolity to wodne roztwory jonów mające dodatni lub ujemny ładunek elektryczny. Są obecne we wszystkich strukturach komórkowych ludzkiego organizmu – można je znaleźć we krwi, w osoczu czy płynach ustrojowych. Poziom elektrolitów jest ważnym elementem właściwego funkcjonowania organizmu – jeśli ich stężenie jest za niskie, mogą pojawiać się nieprzyjemne objawy, a gdy dojdzie do jego znaczącego obniżenia, występują symptomy takie jak np. zaburzenia pracy serca. Ponadto odpowiedni poziom tych pierwiastków w organizmie umożliwia transport wody przez błony komórkowe. Poszczególne elektrolity mają swoje określone funkcje. Na przykład jony sodu i potasu biorą udział w przewodzeniu impulsów nerwowych. Jeśli ich poziom będzie nieprawidłowy, może dojść do zaburzeń pracy mózgu. Z kolei jony chlorkowe odpowiadają m.in za kurczliwość mięśnia serca i mięśni szkieletowych.
Warto sprawdzić, czy poziom elektrolitów w organizmie jest w normie. Aby to zrobić, wystarczy pobrać próbkę krwi. Badanie elektrolitów jest często wykonywane, gdyż jest proste, szybkie i nie wymaga specjalnego przygotowania. Wykonując je, zwykle nie trzeba być na czczo.
Niedobór elektrolitów – przyczyny i objawy
Niedobór elektrolitów uniemożliwia prawidłową pracę organizmu. Przyczyn takiego stanu może być wiele. Najczęstszym powodem są zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego. Inną przyczyną jest wysoka temperatura na zewnątrz – upały sprawiają, że intensywnie wydala się elektrolity wraz z potem. Ich niedobór może wynikać także ze wzmożonego wysiłku fizycznego, który, podobnie jak upał, wpływa na wydalanie elektrolitów z organizmu. Przewlekły niedobór tych pierwiastków może być skutkiem niewłaściwej diety. Brak zbilansowanego jadłospisu, a także niewielka ilość spożywanych płynów obniża ich poziom w organizmie. Ponadto niedobór elektrolitów mogą wywoływać także leki, zwłaszcza przeczyszczające i moczopędne. Każda z tych przyczyn może spowodować widoczne zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu. Przede wszystkim niski poziom elektrolitów przekłada się na brak energii i ogólne osłabienie. Osoba z niedoborem jest senna, apatyczna, może być też rozdrażniona. Do tego mogą pojawić się także: skurcze mięśni, zaparcia, biegunki, drżenie, ból mięśni i obrzęki. W poważnych zaburzeniach elektrolitycznych dochodzi także do: zaburzeń pracy serca, konwulsji, omdleń, a także łamliwości kości.
Jak uzupełniać elektrolity w organizmie?
Poziom elektrolitów można zwiększyć na kilka sposobów. Niewielkie niedobory są bardzo łatwe do wyrównania. Najprostszą metodą jest nawodnienie organizmu. Warto pamiętać, że najlepszym napojem jest woda, np. mineralna. Innym bogatym w elektrolity płynem jest sok pomidorowy (duża zawartość potasu), a także woda kokosowa. Powszechnie dostępne napoje gazowane, kawa i herbata nie uzupełniają niedoborów i nie nawadniają organizmu. Warto wziąć to pod uwagę, wybierając sposób wyrównania poziomu elektrolitów. Inną metodą jest też wdrożenie zdrowej diety. Jeśli nie unika się produktów wysoko przetworzonych, można mieć niedobory elektrolitów. Dodatkowo warto pamiętać, że zaburzenia elektrolityczne mogą być również wynikiem niedostosowania ich podaży do stylu życia. Osoby, które regularnie ćwiczą, powinny pamiętać o uzupełnianiu ich po każdym treningu. Sprawdzą się tutaj napoje izotoniczne, które nie tylko nawadniają i dostarczają elektrolitów, ale również dodają energii. Warto także pamiętać o dostosowaniu podaży elektrolitów do panujących warunków atmosferycznych – latem człowiek więcej się poci, dlatego powinien przyjmować ich więcej. Nie bez powodu w miesiącach letnich tak łatwo o odwodnienie organizmu. Kolejnym momentem, gdy należy zwrócić uwagę na podaż elektrolitów są infekcje pokarmowe. Gdy występują objawy takie jak wymioty i biegunki, należy przyjmować te pierwiastki, które zapewnią prawidłowe funkcjonowanie organizmu. W aptekach dostępne są specjalne mieszanki zawierające ich duże stężenie – zazwyczaj mają łatwo przyswajalną formę, która umożliwia osobie borykającej się z infekcją na szybkie przywrócenie równowagi w organizmie.