U większości chorych przetoka przeduszna lokalizuje się w górnej części obrąbka małżowiny usznej. Wada może być umiejscowiona również w innym miejscu ucha zewnętrznego. Bezobjawowa przetoka przeduszna, w przeciwieństwie do zakażonej, nie wymaga postępowania leczniczego.
Przetoka przeduszna – przyczyny
Przetoka przeduszna jest wadą, której częstość występowania jest zależna od pochodzenia. U dzieci rasy białej przetokę obserwuje się znacznie rzadziej, niż u Azjatów i Afroamerykanów. Wada występuje natomiast niezależnie od płci.
Obecność przetok usznych może być spowodowana czynnikami genetycznymi oraz incydentalnymi. Wady ucha mogą mieć więc podłoże genetyczne lub być wywołane czynnikami działającymi szkodliwie na płód, do których zalicza się:
- czynniki infekcyjne, np. wirusy różyczki, świnki, cytomegalii, bakterie – kiłę, pierwotniaki – toksoplazmozę,
- czynniki fizyczne, np. promieniowanie jonizujące,
- leki działające szkodliwie na narząd słuchu (ototoksyczne),
- niedobory witaminowe,
- choroby układowe,
Obustronne występowanie przetok przedusznych jest często związane z obciążeniami rodzinnymi i może być składową zespołów genetycznych, w których występują wady uszu.
Przetoka przeduszna – objawy i rozpoznanie
Rozpoznanie przetoki przedusznej nie jest trudne, ponieważ zazwyczaj jest ona dobrze widoczna. Diagnoza jest stawiana na podstawie badania otolaryngologicznego. W rozpoznaniu przetoki usznej zastosowanie znajdują również metody obrazowe, takie jak USG, rezonans, czy fistulografia, która polega na wprowadzeniu do przetoki kontrastu w celu lepszego uwidocznienia jej przebiegu. Rozpoznanie różnicowe uwzględnia takie wady, jak torbiel epidermalna/łojotokowa czy inne przetoki. Z racji wrodzonego charakteru zmiany, diagnoza często obejmuje również poszukiwanie obecności innych wad towarzyszących (np. ucha, nerek, serca) oraz ustaleniu wywiadu rodzinnego.
Często przetoce przedusznej nie towarzyszą żadne dolegliwości. Jeśli występują objawy, to są związane z infekcją, która manifestuje się stanem zapalnym w rejonie przetoki.
Jak zbudowany jest układ kostny? Dowiesz się tego z filmu:
Przetoka przeduszna – leczenie
Nierzadko zdarza się, że obecności przetoki przedusznej nie towarzyszą żadne objawy. Taka wada nie wymaga interwencji chirurgicznej. Nawracające infekcje w rejonie przetoki są wskazaniem do rozpoczęcia leczenia, które polega na podaniu antybiotyków oraz przygotowaniu do operacji, polegającej na wycięciu wady. Zabieg ten wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Najlepszym momentem do wykonania operacji jest okres bez występowania stanu zapalnego. Wycięty materiał zostaje skierowany do pracowni histopatologicznej w celu określenia doszczętności zabiegu.
Do możliwych powikłań chirurgicznego opracowania przetoki przedusznej należy stan zapalny, który leczy się farmakologicznie, oraz nawrót przetoki.
Bibliografia:
1. Świerszcz M., Markiewicz M., Kędzierawska S., Mielnik-Niedzielska G., Ocena wyników leczenia operacyjnego przetok przedusznych u dzieci leczonych w latach 2013-2018 w Klinice Otolaryngologii Dziecięcej, Foniatrii i Audiologii USzD w Lublinie, Problemy współczesnej medycyny - przegląd naukowy, Lublin, 2018, s. 35-43.
2. Kuczkowski J., Brzoznowski W., Kobierska-Gulida G., Czaczkowski J., Rozpoznawanie i leczenie przetok przedusznych u dzieci, Otolaryngologia Polska 2011; 65 (3): 194-198.