Badania nad polem magnetycznym w medycynie podejmowane są od przeszło 150 lat. Obecnie jest ono wykorzystywane w procesie terapeutycznym wielu chorób. Jednym z nowocześniejszych sposobów użycia go jest magnetostymulacja wykorzystująca słabe pole magnetyczne w kształcie fali. Zabieg nie niesie za sobą żadnych skutków ubocznych. Doskonale sprawdza się w terapii pourazowej i pooparzeniowej.

Czym jest magnetostymulacja?

Magnetostymulacja to nieinwazyjna, bezbolesna metoda leczenia, wykorzystująca niskiej częstotliwości pulsujące pole magnetyczne. Częstotliwość pola w magnetostymulacji osiąga dawki mieszczące się przedziale od kilku do 3000 Hz. Innym sposobem użycia pola magnetycznego jest magnetoterapia, w której częstotliwość wynosi mniej niż 100 Hz.

Magnetostymulacja powinna być wykonywana na wskazanie lekarskie i zgodnie z ustalonymi przez niego parametrami, dotyczącymi wartości indukcji, częstotliwości impulsów, czasu i liczby zabiegów. Na uwagę zasługuje brak konieczności użycia podczas zabiegu środków zabezpieczających jak osłony czy okulary.

Magnetostymulacja a magnetoterapia

Należy zwrócić uwagę, że magnetostymulacja i magnetoterapia to dwie odrębne metody. Zasadniczą różnicę między nimi stanowią wahania wartości indukcji pola magnetycznego, czyli wielkość natężenia pola magnetycznego wewnątrz ciała. Badacze wskazują na wyższy jej poziom w przypadku magnetoterapii. Wartość indukcji magnetycznej w magnetostymulacji wynosi od 1 pT do 100 μT, w magnetoterapii zaś 0,1–20 mT.

Kiedy do ortopedy, a kiedy do fizjoterapeuty? Zobaczcie na filmie:

Magnetostymulacja – wskazania do zabiegu

Magnetostymulacja wskazana jest zwłaszcza jako element wspomagający terapię chorób narządu ruchu i układu neurologicznego. Korzysta się z niej m.in. w: chorobie Parkinsona, stwardnieniu rozsianym, udarze mózgu, chorobie Alzheimera. Dodatkowo zaleca się ją w przypadku zaburzenia krążenia obwodowego, migren, owrzodzeń podudzi będących powikłaniem chorób żył kończyn dolnych, trudno gojących się ran. Sprawdza się w chorobach zwyrodnieniowych kręgosłupa i stawów, w osteoporozie, w chorobach reumatycznych, złamaniach, zwichnięciach, skręceniach czy przeciążeniach tkanek miękkich i stawów. Wskazuje się na skuteczność magnetostymulacji w łagodzeniu bólu okolicy twarzy, który towarzyszy artropatii stawu skroniowo-żuchwowego czy neuralgii nerwu trójdzielnego. Dodatkowo ze względu na działanie relaksacyjne magnetostymulację poleca się w nerwicach, zaburzeniach koncentracji uwagi, snu czy narażeniu na stres. Znalazła też zastosowanie w stomatologii. Używa się jej w leczeniu rozległych zmian zapalnych w tkankach okołowierzchołkowych zębów, torbieli zastoinowej błony śluzowej, suchego zębodołu, do wspomagania leczenia ortodontycznego czy w regeneracji nerwu językowego.

Przeciwwskazania do zabiegu magnetostymulacji

Mimo iż zabiegi z użyciem pola magnetycznego nie niosą ryzyka skutków niepożądanych, nie powinny być podejmowane u kobiet w ciąży lub w czasie krwawienia miesiączkowego. Przeciwwskazane są w przypadku chorych na padaczkę, gruźlicę płuc, z nadczynnością tarczycy. Dodatkowo nie zaleca się ich osobom z chorobą nowotworową, chorobą niedokrwienną serca, ostrą infekcją grzybiczą, wirusową lub bakteryjną, posiadającym rozrusznik serca czy metalowe implanty.

Do zabiegu nie dopuszcza się chorych mających na sobie jakiekolwiek metalowe elementy, np. zegarek, pasek do spodni, biżuterię. Na czas magnetostymulacji wyciągnąć należy zawierające metal protezy zębowe. Przedmioty te mogłyby zakłócić prawidłowy wynik badania.

Magnetostymulacja – działanie

Magnetostymulacja prowadzi do poprawy mikrokrążenia, uregulowania poziomu cukru we krwi czy poszerzenia światła naczyń krwionośnych. Dodatkowo usprawnia proces termoregulacji, reguluje wartość pH i podnosi poziom melatoniny, czyli hormonu odpowiedzialnego za koordynuję zegara biologicznego. Wykazuje działanie przeciwobrzękowe, przeciwzapalne, regeneracyjne, przeciwbólowe. Zabieg intensyfikuje proces gojenia ran. Zwiększa przepuszczalność błon komórkowych, dzięki czemu zapewnia odpowiednie dotlenienie i odżywienie komórek. Oddziałuje korzystnie na układ odpornościowy. Usprawnia oczyszczanie organizmu ze szkodliwych substancji. Na skutek magnetostymulacji następuje poprawa przewodnictwa nerwowego i metabolizmu tkanki nerwowej.

Czym jest magnetostymulator?

Magnetostymulator to aparat do magnetostymulacji. Oryginalnym polskim magnetostymulatorem jest aparat skonstruowany przez kierownika Katedry Biofizyki PAM profesora Feliksa Jaroszyka, kierownika Katedry Fizjologii Człowieka PAM profesora Janusza Paluszczaka, kierownika Katedry i Oddziału Klinicznego Chorób Wewnętrznych i Medycyny Fizykalnej Śląskiej Akademii Medycyny profesora Aleksandra Sieronia. Uważa się go za sukces polskiej myśli naukowej i technicznej. Oprócz specjalistycznego sprzętu dostępnego w placówkach medycznych możliwe jest nabycie materaców magnetycznych, które umożliwią zabiegi magnetostymulacji w domu.

Bibliografia:

1. Woldańska-Okońska M., Czernicki J., Wpływ impulsowych pól magnetycznych stosowanych w magnetoterapii i magnetostymulacji na wydzielanie kortyzolu u ludzi, „Medycyna Pracy”, 2003, 54(1), s. 29–32.

2. Ponikowska I., Encyklopedia Balneologii i Medycyny Fizykalnej, Konstancin-Jeziorna, Aluna, 2015.

3. Jędrzejewski P., Cieślik T., Sieroń A., Zastosowanie kliniczne wolnozmiennych pól magnetycznych – doświadczenia własne, „Dental and Medical Problems”, 2002, 39(2), s. 195–197.

4. Kobus A., Kierklo A., Waszkiel D., Magnetostymulacja jako leczenie wspomagające przewlekłych zapaleń tkanek okołowierzchołkowych zębów – doniesienie wstępne, „Annales Academiae Medicae Stetinensis”, 2007, 53(3), s. 70–73.

5. Dudek J., Głąb G., Magnetostymulacja Viofor JPS w leczeniu i rehabilitacji dzieci i młodzieży, „Gabinet Fizjoterapeuty”, 2015, 6, s. 37–40.