W lecznictwie najczęściej wykorzystuje się sok z czarnej porzeczki, jej liście oraz olej z jej pestek, jednak owoce również mogą wspierać terapię niektórych dolegliwości. Zanim sięgnie się po drogie preparaty ziołowe z egzotycznych owoców, warto też poznać te rodzime, tradycyjne rozwiązania.
Czarna porzeczka
Czarna porzeczka jest powszechnie hodowanym w Polsce krzewem owocowym i ozdobnym, dorastającym do 1,5 m wysokości. Wykształca on drobne, ciemnogranatowe owoce jagodowe. Czarna porzeczka ceniona jest ze względu na swoje walory smakowe, dużą zawartość witaminy C oraz właściwości zdrowotne.
Czarna porzeczka – wartości odżywcze
W 100 g czarnej porzeczki znajduje się tylko 51 kalorii, czyli stosunkowo niedużo jak na owoc. W swoim składzie zawiera ona minimalne ilości białka i około 15% węglowodanów. Dostarcza sporej ilości witaminy C – 183 mg na 100 g, czyli ponad 240% dziennego zapotrzebowania oraz w małych ilościach witamin A, E i z grupy B. Dodatkowo posiada ona sporo potasu i wapnia, a także magnez, fosfor i żelazo.
Czarna porzeczka – właściwości lecznicze owocu
Bardzo wysoka zawartość witaminy C w czarnej porzeczce sprawia, że owoc ten jest sprzymierzeńcem osób cierpiących na przeziębienia, obniżoną odporność, słabe naczynia krwionośne, paradontozę i próchnicę zębów.
Duże ilości błonnika sprzyjają regulacji pracy układu pokarmowego. Dodatkowo zawarte w czarnej porzeczce związki działają bakteriobójczo.
Czarna porzeczka ma też inne właściwości. W owocu tym znajdują się bardzo duże ilości flawonoidów, które działają przeciwutleniająco, zmniejszają stany zapalne w organizmie, opóźniają procesy starzenia, obniżają poziom cholesterolu i stabilizują ciśnienie krwi.
Sok z czarnej porzeczki i jego niezwykłe właściwości
Bardzo dobre właściwości lecznicze wykazuje sok z owoców czarnej porzeczki – działa wzmacniająco, odtruwająco, moczopędnie, napotnie, przeciwgorączkowo i odżywczo. Dlatego zaleca się stosować go przy kaszlu, rekonwalescencji po chorobie, przeziębieniu, osłabieniu organizmu oraz chorobach zakaźnych i skórnych. Regularne picie takiego soku w okresie jesienno-zimowym może zwiększać odporność i przyczynić się do rzadszego zapadania na choroby.
Wyciskany sok z czarnej porzeczki można kupić w wielu sklepach ze zdrową żywnością, spożywczych i supermarketach. Można przygotować go również samemu. Osoby posiadające wyciskarkę ślimakową mają o wiele łatwiejsze zadanie – owoce wystarczy dokładnie umyć i osuszyć, a następnie bez obierania wrzucić do maszyny, która wydali gałązki, pestki i skórki jako odrzuty, produkując czysty sok. Aby zabezpieczyć go przed zepsuciem, należy zagotować go z cukrem (nie za długo, aby zminimalizować stratę witaminy C). W innym przypadku konieczne jest dokładne obranie, oczyszczenie i zmiażdżenie czarnej porzeczki, a następnie gotowanie jej w garnku z cukrem. Na koniec całość najlepiej przecedzić przez sito.
Czarna porzeczka – zastosowanie liści
Liście z czarnej porzeczki są najczęściej stosowany surowcem zielarskim. Zawierają olejki eteryczne, fitoncydy, witaminę C, garbniki, rutynę, sole magnezowe, kwasy organiczne i witaminy z grupy B. Jeżeli surowiec suszy się samemu, należy pamiętać, aby robić to w zacienionym miejscu o niezbyt wysokiej temperaturze, a następnie przechowywać go w zamknięciu.
Wyciągi z liści mają działanie:
- przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i grzybobójcze,
- żółciopędne,
- moczopędne,
- napotne i przeciwgorączkowe,
- przeciwobrzękowe i przeciwreumatyczne,
- odtruwające,
- wykrztuśne,
- przeciwzapalne,
- rozkurczowe,
-
przeciwbiegunkowe,
- poprawiające trawienie, pobudzające apetyt i regulujące przemianę materii.
Dlatego zalecane są przede wszystkim w leczeniu stanów zapalnych i zakażeń układu moczowego, a także w kamicy moczowej. Pomocne są także przy umiarkowanej kamicy dróg żółciowych. Z właściwości liści czarnej porzeczki mogą także skorzystać osoby z problemami dotykającymi układ pokarmowy – zatruciami, bólami brzucha, zaburzeniami trawienia, biegunkami i nudnościami.
Olej z pestek czarnej porzeczki
Olejek z pestek czarnej porzeczki okazał się być bardzo skutecznym lekiem na zapalenie skóry u dzieci. Poleca się równoczesne stosowanie wewnętrzne i zewnętrzne tego preparatu. Jego niewątpliwą zaletą jest brak efektów ubocznych oraz stosunkowo niska cena (pestki czarnej porzeczki są odpadem po produkcji soku). Swoje niezwykłe właściwości w leczeniu skóry zawdzięcza on obecności kwasów gamma-linolowego (GLA) oraz kwasu stearydynowego, dzięki czemu wykazuje on skuteczniejsze działanie nawet od popularnie stosowanego w tym celu oleju z wiesiołka. Pomocny jest w: egzemie, łuszczycy, atopowym zapaleniu skóry, wszelkich dermatozach i trądziku. Ze względu na działanie przeciwzapalne może wspierać leczenie chorób autoimmunologicznych.
Bibliografia:
1. Foolad N., Brezinski E. A., Chase E. P. i Armstrong A. W., Effect of nutrient supplementation on atopic dermatitis in children: a systematic review of probiotics, prebiotics, formula, and fatty acids, “JAMA Dermatology”, 149 (3), 2013, s. 350–355.