Według licznych źródeł curry wywodzi się z Indii. Od wieków obecne jest w kuchniach wielu azjatyckich państw. Curry tajskie, curry indyjskie czy curry japońskie różnią się od siebie, ale niezliczone ilości rozmaitych receptur na tę, określaną wspólną nazwą, potrawę można znaleźć także w obrębie każdej z narodowych kuchni. Dzieje się tak dlatego, że pochodzący z języka tamilskiego termin kari oznacza po prostu „sos”.

Co to jest curry?

W krajach azjatyckich curry (kari) to nazwa używana w stosunku do różnorodnych potraw, których wspólną cechą jest bogactwo przypraw oraz konsystencja sosu, jaką dania te zawdzięczają najczęściej zawartości klarowanego masła ghee i mleka kokosowego. Poza tym w kari pojawić się mogą warzywa, grzyby, różne gatunki mięs, sery.

Curry to angielskie słowo, które w kulturze Zachodu kojarzy się przede wszystkim ze sproszkowaną przyprawą (a konkretnie – mieszanką przypraw). Wynaleźli ją Brytyjczycy, zafascynowani azjatycką kuchnią w czasach kolonizacji Indii. Właśnie w takiej postaci kompozycje stosowanych w niej przypraw trafiły na europejskie stoły.

Na Zachodzie słowo curry upowszechniło się jako nazwa mieszanki przyprawowej, która w Indiach określana jest nazwą masala. W polskich sklepach coraz częściej dostępny jest też produkt zwany pastą curry. Wykorzystana w niej kompozycja przypraw połączona jest z olejem roślinnym lub masłem ghee. Serwowane w restauracjach pod nazwą curry dania to zwykle kari – potrawy przyrządzane według receptur azjatyckiej kuchni.

Skład curry i jego rodzaje

Sproszkowana przyprawa curry najczęściej zawiera takie składniki, jak:

• kurkuma,
  
• kmin rzymski,
  
• kolendra,
  
• imbir,
  
• chili,
  
• pieprz czarny,
  
• czosnek,
  
• gorczyca czarna,
  
• cynamon,
  
• goździki,
  
• gałka muszkatołowa,
  
• kardamon.
  

Dobór i proporcje składników są zróżnicowane, co w przypadku oryginalnej masali (na bieżąco ucieranej w moździerzu) uzależnione jest od przyrządzonego dania. Jeśli chodzi o gotowe mieszanki przyprawowe, najczęściej dostępne jest indyjskie curry żółte (z przewagą kurkumy) lub curry czerwone (barwę zawdzięcza czerwonemu chili). Ciemnobrązową barwę ma ostrzejsza w smaku kompozycja przypraw palonych przed zmieszaniem, zainspirowana kuchnią Sri Lanki. Tajskie zielone curry kupuje się w postaci pasty zawierającej zielone papryczki chili i znaczną ilość rozmaitych ziół.

Przyprawa curry – właściwości

Curry uchodzi za jedną z najzdrowszych przypraw świata. Każda z obecnych w mieszance roślin zawiera niezwykle cenne dla organizmu substancje. Składniki przyprawy są zasobnym źródłem witamin, minerałów, błonnika, a przede wszystkim biologicznie aktywnych fitozwiązków, takich jak olejki eteryczne, flawonoidy, karotenoidy, alkaloidy. Uważa się, że regularnie spożywane curry:

• zmniejsza szansę rozwoju nowotworów,
  
• ogranicza występowanie chorób sercowo-naczyniowych, ponieważ obniża stężenie cholesterolu we krwi, rozszerza naczynia krwionośne, reguluje ciśnienie krwi,
  
• zapobiega gwałtownym skokom stężenia glukozy we krwi, niebezpiecznym zwłaszcza przy cukrzycy typu II,
  
• działa krwiotwórczo, zapobiegając anemii,
  
• wzmacnia funkcje poznawcze, także u osób starszych (przeciwdziała zmianom neurodegeneracyjnym),
  
• zmniejsza ryzyko infekcji dzięki silnym właściwościom antyseptycznym,
  
• działa przeciwzapalnie, ograniczając różne dolegliwości bólowe (np. bóle reumatyczne),
  
• wspomaga pracę układu pokarmowego, m.in. wydzielanie soków żołądkowych,
  
• zmniejsza nasilenie objawów związanych z zaburzeniami trawienia,
  
• ułatwia odchudzanie, stymulując trawienie i termogenezę,
  
• działa rozkurczowo, łagodząc np. bóle menstruacyjne,
  
• wzmacnia kości i zęby, zapobiega osteoporozie,
  
• wspomaga oczyszczanie organizmu z metali ciężkich.
  

Curry – przepisy

Curry w proszku zastosować można w kuchni do niezliczonej ilości potraw. Mieszanka nadaje im nie tylko orientalny smak, ale też wspaniały aromat i złocistą barwę. Przyprawy używa się m.in. do przygotowania ryżu z curry, który jest typowym elementem dań kuchni chińskiej. Proszek curry sprawdza się jako dodatek do marynat, dipów.

Aby zrobić tradycyjne curry (czyli kari), najlepiej pokusić się o samodzielne przygotowanie masali, a następnie przesmażenie jej na rozgrzanym tłuszczu (najlepiej – maśle ghee). Do tak przygotowanych przypraw dodaje się wybrane produkty – mięso, warzywa itd. – a po uduszeniu ich na małym ogniu do miękkości zalewa mlekiem kokosowym. Danie podaje się najczęściej z ryżem, makaronem, pieczywem.

Proste curry przyrządzić można z gotowej pasty, którą rozrabia się w mleku kokosowym. Tak uzyskany sos także łączy się z dowolnymi dodatkami mięsnymi (zamiast mięsa curry wegetariańskie często zawiera ser tofu) i warzywnymi.

Zobaczcie zdrowe przepisy bez użycia soli, ale z dodatkiem przypraw: