Podwyższone limfocyty mogą sugerować przewlekły proces zapalny, za który odpowiadać może zakażenie bakteryjne, zwłaszcza prątkami gruźlicy, albo zakażenie wirusowe, jak WZW typu B. Bardzo wysoka limfocytoza może wskazywać na choroby nowotworowe, takie jak szpiczak mnogi lub białaczka. Poziom limfocytów określany jest na podstawie podstawowego badania krwi.

Z filmu dowiecie się, czym są leukocyty i jakie są ich normy w organizmie:

Co to są limfocyty? Kiedy uznaje się je za podwyższone?

Limfocyty to rodzaj leukocytów, czyli białych krwinek. Produkowane są w czerwonym szpiku kostnym, grasicy, śledzionie, węzłach chłonnych i grudkach chłonnych błon śluzowych. Pełnią bardzo ważną rolę w ludzkim organizmie, która polega na rozpoznawaniu i likwidacji antygenów (odpowiedź immunologiczna komórkowa).

Liczbę limfocytów ocenia się, wykonując rozmaz krwi obwodowej w badaniu morfologicznym, co wymaga pobrania próbki krwi na czczo z żyły łokciowej. Zakres limfocytów determinowany jest wiekiem i dla poszczególnych grup wiekowych normy przedstawiają się następująco:

• dorośli mężczyźni i kobiety – 1,5–4,0 x 109/l;
• dzieci – 4,0–8,0 x 109/l;
• noworodki – 2–10 x 109/l.

Zobacz też: Leukocytoza - o czym może świadczyć nadmiar białych krwinek w organizmie?

Limfocyty za wysokie – limfocytoza

Zbyt wysoki poziom limfocytów we krwi obwodowej określa się mianem limfocytozy. Jest to stan patologiczny, który rozpoznaje się, gdy ich poziom we krwi przekracza wartość 4,5 x 109/l. Rozróżnia się dwa rodzaje limfocytozy:

• bezwzględna limfocytoza, podczas której zwiększa się całkowita liczba (absolutny wzrost) limfocytów we krwi, wyrażana w jednostkach układu SI;
• względna limfocytoza, w której odnotowuje się wzrost liczby limfocytów w stosunku do wszystkich leukocytów, przedstawiana w wartościach procentowych.

Co oznaczają podwyższone limfocyty? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie:

Podwyższone limfocyty we krwi obwodowej utrzymujące się przez dłuższy czas wymagają konsultacji lekarskiej i pogłębienia diagnostyki. Objawy takiego stanu zależą od choroby, która się do niego przyczyniła. Jednakże w większości przypadków zauważa się: osłabienie, złe samopoczucie, potliwość, utratę masy ciała, senność, gorączkę, krwotoki z nosa, bóle i zawroty głowy, zmniejszony apetyt, stany zapalne, lęk, rozdrażnienie, zaczerwienienie błon śluzowych jamy ustnej, nudności i niebolesne powiększenie węzłów chłonnych.

Podwyższone limfocyty – przyczyny

Podwyższony poziom limfocytów we krwi pojawia wtedy, gdy w organizmie rozwija się stan zapalny, a układ odpornościowy nie działa prawidłowo. Ale nie zawsze jest objawem choroby. Zdarza się, że podwyższony poziom leukocytów obserwuje u osób, które właśnie przeszły infekcje i wracają do zdrowia.

Nieprawidłowy, czyli zbyt wysoki poziom limfocytów we krwi może być objawem kiły, krztuśca, przewlekłych chorób krwi, neutropenii ze względną limfocytozą oraz wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Podwyższone limfocyty pojawiają się także u osób, które chorują na wirusowe zapalenie wątroby typu B i C. Dodatkowo limfocytozę stwierdza się w gruźlicy, malarii, durze brzusznym, błonicy, brucelozie, leiszmaniozie, SARS, grypie, szkarlatynie, opryszczce i kokluszu.

Zbyt wysoki poziom limfocytów towarzyszy także chorobie Crohna, względnej tyreotoksykozie (nadmiar hormonów tarczycy), chorobie Addisona i chorobie Smitha. Podwyższone limfocyty mogą świadczyć o niedoczynności przysadki czy przewlekłym stanie alergicznym. Do innych przyczyny należą m.in. mononukleoza, toksoplazmoza i cytomegalia. Warto zaznaczyć, że w przypadku tych chorób w wyniku morfologii krwi znacznie podwyższone mogą być również monocyty.

Jakie są składniki krwi? Zobaczcie na filmie:

Podwyższone limfocyty stwierdza się u osób z chorobą nowotworową – przewlekłą białaczką limfatyczną (chronic lymphocytic leukemia – CLL, klonalny rozrost dojrzałych limfocytów), ostrą białaczką limfoblastyczną (acute lymphoblastic leukemia – ALL, rozrost tkanki limfatycznej i naciekanie jej w różnych okolicach ciała, w rozmazie krwi 90–95% stanowią limfocyty), szpiczakiem mnogim oraz chłoniakiem limfoblastycznych. Wszystkie te schorzenia zaliczane są do grupy chorób rozrostowych układu chłonnego.

Nieznaczny wzrost limfocytów pojawia się u kobiet podczas cyklu miesiączkowego. Może wystąpić również u osób nadużywających alkoholu, palaczy tytoniu oraz narażonych na silny stres, nadmierną ekspozycję na słońce i przegrzanie organizmu. Przyczyną wzrostu limfocytów w niektórych przypadkach są transfuzje krwi, stosowanie niektórych leków i zatrucie substancjami chemicznymi jak arsen, chlor czy ołów także mogą powodować limfocytozę.

Podwyższone limfocyty u ciężarnej

Limfocytoza w ciąży może mieć zarówno podłoże fizjologiczne, jak i patologiczne. Normy limfocytów mogą być w tym okresie przekroczone podczas stanów gorączkowych i stanów zapalnych o dowolnej lokalizacji. Jednak najczęściej wynika to z infekcji układu moczowego, jak zapalenie pęcherza moczowego i cewki moczowej, które często obserwuje się u przyszłych mam. Inne możliwe przyczyny to m.in. alergie, zatrucia, infekcje jamy ustnej i przyzębia.

Podwyższone limfocyty u dziecka – przyczyny

Podwyższone limfocyty u dziecka stwierdza się w chorobach wirusowych typowych dla wieku dziecięcego, takich jak odra, świnka (nagminne zapalenie przyusznic), ospa wietrzna i różyczka oraz w wyniku poważnego niedoboru witaminy B12. Z kolei podwyższone limfocyty u niemowlaka są przeważnie wynikiem niedojrzałości układu odpornościowego. U rocznego dziecka limfocyty stanowić mogą nawet 50–70% wszystkich białych ciałek krwi.

Co to jest badanie niedoboru odporności? Więcej na filmie:

Bibliografia:

Janicki K., Hematologia, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2001.

Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom II, Kraków, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005.

Ociepa T., Nieprawidłowości układu białokrwinkowego u dzieci na przykładzie wybranych stanów chorobowych – spojrzenie hematologa, „Pediatria po Dyplomie”, 2015, 19(4), s. 6–15.

Dmoszyńska A., Robak T., Podstawy hematologii, Lublin, Wydawnictwo Czelej, 2003.

Waterbury L., Hematologia, Wrocław, Wydawnictwo Urban & Partner, 1998.

Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2014.

Hołowiecki J., Hematologia kliniczna, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007.

Sułek K., Wąsak-Szulkowska E., Hematologia w praktyce, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007.

Jones A.R., Absolute versus proportional differential leucocyte count, “Clinical and Laboratory Haematology”, 1995, 17(2), s. 115–123.

Jankowska-Łęcka O., Zmiany ilościowe i jakościowe limfocytów w przebiegu niektórych chorób, „Biuletyn Informacyjny PZ Cormay”, 2015, 2(32), s. 10–16.