Dna moczanowa (podagra) to zapalenie stawów wywołane podwyższonym poziomem kwasu moczowego we krwi (hiperurykemia), który przechodzi w krystalizującą się w stawach sól (moczan sodowy). Kryształy moczanu mogą tworzyć się również w nerkach, drogach moczowych (powodując kamicę), ścianach tętnic oraz tkankach, ujawniając się jako tzw. guzki dnawe. Dna moczanowa zazwyczaj dotyczy stawów stopy. Najczęściej chorują mężczyźni, ryzyko wystąpienia podagry wzrasta z wiekiem.
Objawy dny moczanowej:
- bardzo dotkliwy, utrudniający lub wręcz uniemożliwiający chodzenie ból w obrębie dużego palca stopy (zajęcie stawu),
- obrzęk, tkliwość oraz zaczerwienienie okolicy stawów,
- ból kolan, kostek, łokci, nadgarstków.
Dna moczanowa – leczenie dietą
Podagry nie można wyleczyć całkowicie, jednak elementem terapii jest właściwa dieta. Atak dny moczanowej wiąże się ze spożyciem produktów bogatych w puryny – wyeliminowanie z jadłospisu produktów, które w nie obfitują, pomoże obniżyć wysoki poziom kwasu moczowego we krwi (optymalny poziom to maks. ok. 5,5 mg na 100 ml u kobiet i maks. 6,4 mg na 100 ml u mężczyzn). Bogate w puryny są najczęściej produkty zawierające znaczne ilości białka. Inne przyczyny hiperurykemii to przyśpieszony rozkład ATP, zmniejszone wydalanie kwasu moczowego przez nerki, nadmierny wysiłek fizyczny.
Dieta w dnie moczanowej – ogólne zasady:
Unikać produktów zawierających puryny, czyli przede wszystkim mięsa i podrobów, ryb i owoców morza, nasion roślin strączkowych. Optymalna ilość mięsa (również pochodzącego z ryb) na dobę w podagrze to ok. 100 g. Mięso należy gotować w dużej ilości wody, co przyczynia się do zmniejszenia ilości puryn.
Ograniczyć spożycie tłuszczu zwierzęcego, zastąpić go tłuszczem roślinnym (oliwą, olejem rzepakowym, kokosowym, lnianym).
Spożywać duże ilości węglowodanów (najlepiej złożonych, czyli pochodzących ze zbóż).
Nie spożywać alkoholu (dopuszczalne jest wino w umiarkowanych ilościach).
Regularnie nawadniać organizm (wodą mineralną).
Posiłki przyrządzać na parze albo gotując w wodzie – należy unikać smażenia, a także pieczenia i duszenia.
Nie przeprowadzać głodówek.
Pić raczej kawę, rzadziej herbatę.
Spożywać 3–4 posiłki dziennie w regularnych odstępach czasowych.
Ostatni posiłek spożyć maksymalnie na 3 godziny przed snem.
Unikać drastycznych diet, utrzymywać w normie masę ciała.
Przepisy w dnie moczanowej powinny być proste w przygotowaniu, urozmaicone, należy opierać się na produktach sezonowych.
Zobacz: Dieta przy dnie moczanowej. Jakich produktów się wystrzegać?
Co jeść w dnie moczanowej? Tabela produktów zakazanych i dozwolonych
| Produkty zakazane | Produkty dozwolone |
|---|---|
| Mięso i podroby (w tym drób), przetwory mięsne (w tym wędliny, pasztety) | Nieduże ilości gotowanej wieprzowiny i wołowiny |
| Owoce morza (w tym kawior) | Odtłuszczone mleko i przetwory mleczne (najlepiej niskotłuszczowe), mleko roślinne (kokosowe, ryżowe, owsiane) |
| Ryby (również w puszce) | Buliony warzywne |
| Tłusty nabiał, sery pleśniowe i topione | Ocet jabłkowy |
| Buliony i wywary mięsne oraz grzybowe | Jajka |
| Pieczarki, boczniaki, grzyby suszone | Soki warzywne |
| Boczek | Wiśnie, jabłko, kiwi, pomarańcza, pomidory, ananasy, truskawki, winogrona, banany, czereśnie, agrest |
Soki owocowe |
Produkty zbożowe, chleb, chrupki |
Owoce w nadmiarze (szczególnie rabarbar) |
Większość warzyw (buraki, cebula, sałata, marchew, oliwki, ziemniaki, kapusta biała, kiszonki) |
Nasiona roślin strączkowych (fasola, groch, soczewica) |
Tłuszcze roślinne |
Niektóre warzywa (por, papryka, brukselka, fasolka szparagowa, kukurydza, groszek, szczaw, szpinak, bób) |
Woda |
Tłuszcze zwierzęce (w ilości powyżej 70 g na dobę), w tym masło |
Herbaty owocowe i ziołowe |
Słodzone/gazowane napoje |
Kawa |
Alkohol (w tym piwo – wyjątek stanowi wino) |
Orzechy laskowe |
Mocna herbata |
Łagodne, świeże zioła |
Orzeszki ziemne |
|
Ostre przyprawy |
|
Słodycze |
|
Miód |
|
Dżemy, marmolady, konfitury |
|
| Drożdże |
Zobaczcie, jak odpowiednio zadbać o kręgosłup:
Dna moczanowa – przykładowy jadłospis
Dzień I
Śniadanie: kanapki z pieczywa pełnoziarnistego z masłem i pomidorem, niskotłuszczowy twarożek ze szczypiorkiem, szklanka soku warzywnego.
Przekąska I: jabłko, kiwi.
Obiad: makaron ryżowy z sosem warzywnym (marchewka, burak, cebula), niewielka porcja wołowiny długo gotowanej w wodzie.
Przekąska II: garść orzechów laskowych.
Kolacja: omlet (z 2–3 jajek) z ogórkiem kiszonym i pomidorkami koktajlowymi posypany pestkami dyni.
Dzień II
Śniadanie: bułka żytnia cienko posmarowana masłem, 2 jajka na twardo, herbata ziołowa.
Przekąska I: sałatka owocowa posypana wiórkami kokosowymi.
Obiad: zupa pomidorowa (na wywarze warzywnym) z ryżem i koperkiem, naleśniki z twarogiem, jogurtem i rodzynkami.
Przekąska II: kawałek nisko słodzonego domowego ciasta marchewkowego.
Kolacja: placuszki z cukinii polane jogurtem naturalnym.
Zobacz także: Dna moczanowa - objawy, leczenie, dieta i przepisy kulinarne
Dzień III
Śniadanie: płatki orkiszowe na mleku (np. roślinnym) z siemieniem lnianym i sezonowymi owocami, kawa zbożowa.
Przekąska I: wafle ryżowe (bez cukru), banan.
Obiad: kluski śląskie z warzywami ugotowanymi na parze, skropione oliwą.
Przekąska II: domowy kisiel z kwaśnych owoców.
Kolacja: jajecznica ze szczypiorkiem i startą marchewką, 2 kromki chleba orkiszowego cienko posmarowane masłem.