Układ oddechowy złożony jest z górnych i dolnych dróg oddechowych. Górne drogi oddechowe to jama nosowa i ustna, gardło oraz część krtani. Do dolnych dróg oddechowych zalicza się krtań od poziomu fałdów głosowych, tchawicę i drzewo oskrzelowe. Od oskrzelików końcowych rozpoczyna się oddechowa część płuc. Podstawową jednostką czynnościową płuc jest gronko płucne. Gronka tworzą zraziki, a zraziki – płaty płuc. Układ oddechowy odpowiada za wymianę tlenu i dwutlenku węgla pomiędzy ustrojem a środowiskiem zewnętrznym.
Przyczyny i rodzaje najczęstszych chorób układu oddechowego
Choroby układu oddechowego są bardzo zróżnicowaną grupą. Różnią się między sobą przyczynami, objawami, a także częścią układu oddechowego, którą obejmują. Przede wszystkim należy wyróżnić ostre i przewlekłe choroby układu oddechowego. Najczęściej atakują nieżyty nosa i zatok przynosowych, a także zapalenia gardła i krtani, czyli górnych dróg oddechowych. Mogą mieć etiologię bakteryjną, jak i wirusową. Zdarza się również, że schorzenia wywoływane są przez grzyby. Ostre wirusowe zapalenie błony śluzowej nosa, zatok przynosowych czy gardła ustępuje samoistnie po mniej więcej 10 dniach. Leczenie jest objawowe. Jednak bakteryjne zapalenie górnych dróg oddechowych wymaga zastosowania antybiotykoterapii.
Jak działa układ oddechowy? Dowiesz się tego z naszego filmu
Wśród chorób krtani wyróżnia się zapalenie krtani, które może przebiegać jako ostre lub przewlekłe. Ostre zapalenie krtani związane jest najczęściej z infekcją wirusową bądź wpływem czynników drażniących, jak dym tytoniowy czy alkohol. Zapalenie przewlekłe krtani jest następstwem zapalenia ostrego.
Do częstych chorób układu oddechowego u dorosłych zalicza się przewlekłą obturacyjną chorobę płuc związaną ściśle z paleniem papierosów. Chorują głównie osoby powyżej 40. roku życia. Przewlekłe zapalenie dróg oddechowych związane jest z narastającym pogarszaniem się czynności oddechowej płuc. Inną przewlekłą chorobą dróg oddechowych jest astma, często rozpoznawana już u dzieci.
Objawy chorób układu oddechowego
Najczęstszym objawem chorób układu oddechowego jest kaszel. Jest to odruch obronny, który służy oczyszczeniu dróg oddechowych z nadmiaru wydzieliny i ciał obcych. Kaszel powstaje na skutek nasilonego wdechu z następowym wydechem, przy początkowym krótkotrwałym zamknięciu głośni. Kiedy głośnia ulega otwarciu, następuje gwałtowny wyrzut powietrza, co wiąże się również z usunięciem napotkanych przez wydychane powietrze obcych cząsteczek. Do innych objawów chorób układu oddechowego zalicza się:
POChP, czyli co? Odpowiedź znajdziesz w filmie
- chrypkę,
- krwioplucie.
Choroby układu oddechowego mogą być związane z powstaniem palców pałeczkowatych, czyli zmian w dalszym paliczku palca, co powoduje, że paznokieć przypomina kształtem szkiełko zegarowe.
Zapobieganie chorobom układu oddechowego
Główne metody profilaktyki chorób układu oddechowego obejmują:
- unikanie kontaktu z osobami chorymi na infekcyjne choroby układu oddechowego,
- higienę osobistą,
- unikanie palenia tytoniu,
- unikanie narażenia na dymy, pyły, zanieczyszczenie powietrza,
- aktywność fizyczną,
- szybką diagnostykę i leczenie stanów ostrych, by uniknąć przewlekłych chorób.
Zobacz nasz film i dowiedz się wszystkiego o zapaleniu płuc