Zespół de Quervaina to choroba dotykająca średnio 5/1000 osób rocznie. Należy do entezopatii, czyli zmian chorobowych przyczepów ścięgnistych mięśni do kości. Jest to nieprzyjemna przypadłość wynikająca z wykonywania niektórych czynności poprzez mocny uchwyt ręką wraz z jej odwiedzeniem.
Charakteryzuje się bólem okolicy nadgarstka uniemożliwiającym swobodne ruchy dłonią. Leczenie obejmuje fizykoterapię, farmakoterapię, noszenie ortezy, a w ostateczności - nawet zabieg operacyjny.
Zespół de Quervaina - co to jest?
Zespół de Quervaina to zapalenie pochewek ścięgien nadgarstka, a konkretnie - pochewki obejmującej ścięgna mięśnia odwodziciela długiego i prostownika krótkiego kciuka. Dotyczy częściej kobiet. Związany jest z nadmierną pracą manualną i rozwija się czasem wspólnie z innymi patologiami, takimi jak cieśń nadgarstka czy łokieć tenisisty. Najczęściej jednak jest izolowaną jednostką chorobową, wywołującą uciążliwe bóle.
Zespół de Quervaina - przyczyny
Przyczyna jest urazowa. Jednak nie chodzi tu o pojedynczy uraz, a szereg mikrourazów, których suma daje w efekcie zespół bólowy, jakim jest choroba de Quervaina.
Zobacz także: Zapalenie ścięgna ręki, nadgarstka lub mięśnia podkolanowego – objawy i leczenie
Przewlekle drażniona pochewka ścięgien wyżej wymienionych mięśni reaguje obrzękiem, wysiękiem i miejscowym stanem zapalnym, co w efekcie powoduje włóknienie pochewki ścięgnistej, zwężenia kanału i ucisku na ścięgna.
Do takiego drażnienia dochodzi u osób wykonujących z dużą częstotliwością ruchy odwodzące ręki, połączone z mocnym chwytem. Dotyczy to niektórych czynności sportowych, a także zawodowych.
Narażeni są malarze, muzycy czy inni pracownicy manualni. Jest to też częsta dolegliwość matek dzieci w przedziale 6-12 miesięcy (ze względu na częste podnoszenie coraz cięższego dziecka). Fizjologicznie mocny chwyt i odwiedzenie są ruchami przeciwstawnymi, wobec czego dochodzi do pewnego rodzaju konfliktu i mikrourazów.
Czasami przyczyną może być uszkodzenie wyrostka rylcowatego kości promieniowej i jego okolicy. Ponadto u części osób odnotowuje się swego rodzaju anomalię anatomiczną w postaci dodatkowej wewnętrznej przegrody pomiędzy mięśniami.
Zespół de Quervaina - objawy
Głównym, uciążliwym objawem jest ból w okolicach nadgarstka, obejmujący też kciuk i część przedramienia. Nasila się podczas ruchu, a w szczególności przy czynnościach będących przyczyną tej jednostki chorobowej, czyli przy mocnym chwycie. Bardzo silny ból wywołany może być przez ucisk okolicy powyżej wyrostka rylcowatego (czyli na przedramię od strony kciuka).
Zobacz także: Nerw pośrodkowy – leczenie po porażeniu nerwu pośrodkowego
Ze względu na to, że zespół de Quervaina wynika z toczącego się w tkankach stanu zapalnego, występują objawy typowe dla zapalenia: podwyższona ciepłota w obrębie nadgarstka i obrzęk. Jeśli zmiany są zaawansowane, dochodzi do włóknienia pochewki ścięgien i do powstania tzw. palca trzaskającego.
Zespół de Quervaina - diagnostyka
- Test Muckarda - Należy połączyć wszystkie wyprostowane palce ze sobą i wykonać zgięcie dłoni w kierunku małego palca. Jeśli pojawi się ból, oznacza to wynik dodatni (potwierdzenie zespołu de Quervaina);
- Test Filkensteina - polega na zgięciu kciuka do wnętrza dłoni i objęciu go pozostałymi palcami dłoni. Następnie odgina się rękę w nadgarstku w kierunku łokciowym (czyli w kierunku małego palca). Jeśli pojawi się ból lub trzeszczenie, oznacza to wynik dodatni.
Zespół de Quervaina - leczenie
W początkowym etapie choroby stosuje się leczenie zachowawcze. Poza stosowaniem powszechnych leków przeciwzapalnych, unieruchamia się rękę. Zalecana jest orteza unieruchamiająca na okres około 3 tygodni. Pomocna może okazać się fizykoterapia dopasowywana indywidualnie.
W zespole de Quervaina stosowane są głównie krioterapia i ultradźwięki. Niektóre badania wskazują na pozytywny wpływ iniekcji sterydowych pod kontrolą USG w leczeniu choroby de Quervaina. Leczenie zachowawcze ma na celu zmniejszenie obrzęku, zniesienie bólu i jak najszybszy powrót do codziennych czynności. Długotrwałe wstrzyknięcia sterydów mogą wywołać miejscowe zmiany atroficzne i inne miejscowe uszkodzenia, więc nie mogą być stosowane przez bardzo długi czas.
Zobacz także: Zespół cieśni nadgarstka – objawy, leczenie i ćwiczenia na cieśń nadgarstka
Jeśli metody zachowawcze nie przynoszą pożądanego efektu, w ciągu około 8 tygodni należy rozważyć leczenie operacyjne. Zabieg operacyjny polega na poszerzeniu pochewki ścięgna w celu jego odbarczenia.