Bunionette często występuje razem z haluksem palucha, co prowadzi do jeszcze większych deformacji. Najczęstszą przyczyną tego stanu są przeciążenia w obrębie stopy. Jednym z podstawowych elementów profilaktyki bunionette jest więc noszenie odpowiedniego obuwia.

Bunionette – przyczyny

Do najczęstszych przyczyn deformacji palców stopy należy stałe przeciążenie, zazwyczaj spowodowane noszeniem nieodpowiedniego obuwia. Długotrwałe przyjmowanie pozycji, w których dochodzi do wywierania znacznego nacisku w obrębie kości stopy, jest kolejnym z czynników prowadzących do rozwoju koślawości palców. Dawniej krawcowie siedzieli w pozycji siadu tureckiego, który generował przewlekły ucisk w okolicy małego palca, stąd też alternatywna nazwa bunionette to choroba krawca.

Bunionette jest deformacją, która częściej występuje u kobiet. Ma to związek z noszeniem przez panie wąskich i wysokich butów. Wpływ na wystąpienie choroby mają również czynniki genetyczne. Jeśli koślawość palców stopy występowała w poprzednich pokoleniach, to szansa na jej pojawienie się jest znacznie większa.

Bunionette – objawy

Do objawów haluksów małego palca należą:

• ból w okolicy małego palca stopy,
  
• przemieszczenie piątej kości śródstopia – wyraźnie zaznaczone uwypuklenie w obrębie bocznej części stopy,
  
• zmiany skóry w okolicy deformacji – uszkodzenia, nadmierne rogowacenie,
  
• zaczerwienienie,
  
• obrzęki.

Polecamy: Ból stopy – jaka jest przyczyna dolegliwości? Jak znaleźć sposób na bolące stopy?

Zobacz, jakie wkładki do butów wybrać, aby pomóc stopom:

Dolegliwości związane z bunionette zazwyczaj stopniowo narastają. Początkowym objawem deformacji jest najczęściej przyśrodkowe odgięcie małego palca i przesunięcie kości śródstopia, co tworzy charakterystyczną wypukłość na bocznej stronie stopy. Następnie występującą dolegliwością jest ból lokalizujący się w okolicy małego palca. Objaw ten zazwyczaj ustępuje po zdjęciu uciskających butów lub przyjęciu innej, mniej obciążającej pozycji.

Bunionette często występuje wraz z płaskostopiem. Jest to dolegliwość, która polega na przyleganiu zbyt dużej powierzchni stopy do podłoża. W warunkach prawidłowych ciężar ciała opiera się na trzech punktach – pięcie, głowie piątej oraz pierwszej kości śródstopia. Z powodu występowania dużych obciążeń mogą występować zniekształcenia, które prowadzą do patologicznego rozkładu ciężaru ciała. Do innych przyczyn płaskostopia należą zaburzenia mięśni odpowiadających za odpowiednie wysklepienie stopy oraz nadmierna wiotkość stawowa. Są to obciążenia mogące występować genetycznie. Bunionette oraz paluch koślawy mogą powstawać jako konsekwencja nieprawidłowego rozłożenia ciężaru stopy. Płaskostopie charakteryzuje się występowaniem przewlekłego stanu zapalnego w obrębie stawów stopy, co w konsekwencji prowadzi do bólu i obrzęków. Pogłębienie deformacji skutkuje utrudnieniami w chodzeniu i staniu.

Polecamy: Stopa końsko-szpotawa u dorosłych i noworodków – ćwiczenia, leczenie, rehabilitacja

Bunionette – diagnostyka

Leczeniem bunionette oraz innych deformacji stopy zajmuje się ortopeda. Pierwszym elementem badania jest wywiad, na podstawie którego lekarz jest w stanie ustalić czynniki ryzyka, obciążenia genetyczne oraz subiektywne odczucie dolegliwości przez pacjenta. Następnie badanie polega na ocenie wzrokowej stopy oraz zbadaniu ruchomości w jej stawach. Kolejnym krokiem diagnostycznym jest wykonanie badań obrazowych, których celem jest uwidocznienie deformacji. Ocenione zostają kąty pomiędzy kośćmi śródstopia. W przypadku występowania bunionette zwiększeniu ulegają kąty pomiędzy czwartą i piątą kością śródstopia. Bunionette jest często opisywane w badaniu jako haluks małego palca. Badanie ortopedyczne oraz diagnostyka mają na celu określenie zaawansowania deformacji – to na jej podstawie dobiera się odpowiednie postępowanie lecznicze.

Polecamy: Haluksy – jak zapobiec operacji?

Bunionette – leczenie

Leczenie bunionette, podobnie jak w przypadku koślawości palucha, jest zależne od stopnia nasilenia zmiany. W lżejszych przypadkach postępowanie jest zachowawcze, natomiast w cięższych – operacyjne. Nieoperacyjne metody polegają przede wszystkim na eliminacji czynników prowadzących do występowania deformacji. Zaleca się unikania chodzenia w niewygodnych butach. Polecane jest natomiast noszenie obuwia szerszego w obrębie przedniej części stopy. Zastosowanie w przypadku bunionette znajdują wkładki ortopedyczne. Osobom z haluksami zaleca się również kontrolę masy ciała, ponieważ ryzyko pogłębienia koślawości jest większe u ludzi otyłych.

Leczenie operacyjne bunionette jest wskazane w przypadku znacznej deformacji. Zabiegi chirurgiczne mają na celu przywrócenie fizjologicznego ustawienia małego palca. Cięższe przypadki haluksów małego palca mogą wymagać nacięcia kości w celu odtworzenia jej prawidłowego położenia.

Postępowanie pooperacyjne polega na indywidualnym dobraniu fizjoterapii dla pacjenta. Ćwiczenia po korekcji bunionette mają na celu zapewnienie szybszego powrotu do zdrowia. Pacjent koncentruje się na odtworzeniu ruchu w operowanym stawie z jednoczesnym przywróceniem chodu i stabilizacji mięśniowej.

Bibliografia:

1. Ortopedia i traumatologia, red. T. Gaździk, Warszawa 2010, s. 404–406.
   
2. A.J. Meyr, L. Sansosti, S. Ali, A pictorial review of reconstructive foot and ankle surgery: elective lesser forefoot procedures. J Radiol Case Rep. 2016;10(11):8–22. Published 2016 Nov 30.