Przyczyn wywołujących ból biodra podczas leżenia na boku należy szukać w czynnikach zewnętrznych, jak przebyte urazy i przeciążenia, wewnętrznych, czyli miejscowe zwyrodnienia i procesy zapalne, oraz w czynnikach będących efektem innych procesów chorobowych, jak dyskopatia kręgosłupa lędźwiowego czy ciąża.
Ból biodra podczas leżenia na boku może obciążać osoby w każdym wieku, jednak najczęściej narażone na ból przy leżeniu na boku są osoby starsze, osoby z wadami rozwojowymi i nabytymi układu kostno-mięśniowego oraz osoby prowadzące siedzący tryb życia.
Ból biodra przy leżeniu na boku – przyczyny
Ból biodra przy leżeniu na boku dotyczy częściej mężczyzn niż kobiet. Przyczyny mogą rozwijać się powoli lub zaatakować niespodziewanie.
Ból biodra podczas leżenia na boku spowodowany jest głównie zmianami zwyrodnieniowymi stawu biodrowego oraz zwapnieniami lub ubytkami kostnymi w biodrze. Deficyty tkanki kostnej, zmiany zapalne czy reumatoidalne mogą powodować ból biodra przy leżeniu na boku z innej okolicy niż biodro, np. od kręgosłupa promieniujący do biodra. Wpływ na ból biodra podczas leżenia na boku wywiera również wiek organizmu i stan eksploatowanych tkanek, tzw. idiopatyczne czynniki genetyczne.
Ból biodra przy leżeniu na boku może mieć podłoże ginekologiczne w przypadku kobiet lub dysfunkcji układu moczowego u obu płci. Ból podczas leżenia na boku występuje w czasie ciąży i jest wynikiem ucisku dziecka w łonie matki na jej narządy wewnętrzne i macicę. Miednica jest wówczas znacznie bardziej obciążona i może wywierać zwiększony nacisk na kości biodrowe, wywołując ból.
Zatem jak określić przyczyny bolącego biodra, szczególnie podczas leżenia, kiedy kończyna powinna odpoczywać i regenerować siły, a nie skupiać energię na zwalczaniu stanu chorobowego? Najważniejsza jest konsultacja lekarska, aby uniknąć dodatkowych objawów, np. obrzęku, zaczerwienienia, podwyższonej temperatury, kłopotów ze snem czy wstawaniem z łóżka.
Kiedy ból biodra podczas leżenia na boku nie jest wynikiem toczących się procesów chorobowych, warto rozważyć inny zestaw przyczyn mających wpływ na pojawiający się ból.
Co jeszcze może wpływać na ból biodra podczas leżenia na boku?
- Typ budowy miednicy – miednica przeciążeniowa, wrodzona lub nabyta, oba rodzaje doprowadzają do patologicznego wzorca torebki stawowej w stawie biodrowym. Czynnościowe zaburzenia miednicy kształtują hiperlordozę wraz z całym zespołem przeciążeniowym stawów krzyżowo-biodrowych, co może wpływać na ból biodra podczas leżenia na boku.
- Cechy wrodzone panewek biodrowych – spłycenie (zbyt płytkie panewki nie utrzymują głowy kości udowej w panewce, co wywołuje brak stabilizacji stawowej) oraz nadmierna głębokość powodująca małą ruchomość głowy kości udowej i ograniczenie ruchomości w stawie, co wywołuje ból biodra podczas leżenia na boku.
- Zaburzenia rozwojowe – przeciążenia statyczne, pozorne lub rzeczywiste skrócenie kończyny dolnej, nierównowaga statyczna miednicy i mięśni obręczy biodrowej, wywołujące ból biodra podczas leżenia na boku.
- Przeciążenia psychogenne – stres i negatywne emocje skutkujące wzmożonym napięciem izometrycznym mięśni i tkanek obręczy biodrowej.
- Efekt echa po przebytych urazach i wyleczonych schorzeniach. Zjawisko działające na zasadzie bólu fantomowego po wyleczonym zaburzeniu ma podłoże psychiczne.
Rodzaje dolegliwości bólowych w stawie biodrowym:
- Bezpośrednie – bóle uda często promieniujące w dół kończyny, bóle pachwiny, pośladków, kości krzyżowej, odcinka kręgosłupa lędźwiowego, ból kolana, ból stopy z możliwością pojawienia się nawet uczucia ścierpnięcia lub mrowienia.
- Pośrednie – poprzez zaburzenia w stawach krzyżowo-biodrowych mogą towarzyszyć im zawroty głowy, migreny, bóle głowy, a nawet wymioty.
Bóle biodra podczas leżenia mogą nasilać się szczególnie w nocy.
Jak jest zbudowany układ kostny? Dowiesz się tego z filmu:
Czytaj także: Ćwiczenia na biodra: szybka pomoc w bólu stawu biodrowego
Profilaktyka bólu bioder podczas leżenia na boku
Aby w przyszłości uniknąć dolegliwości bólowych bioder i ich okolic warto:
- wzbogacić tryb dotychczasowego życia o aktywność sportową i rekreacyjną, z zachowaniem ostrożności. Należy wybierać takie dyscypliny, które nie będą przeciążały stawów, np. bieganie, skakanie, dynamiczne gry zespołowe. Zaleca się rower (stacjonarny lub klasyczny), żeglarstwo czy gimnastykę poranną;
- zadbać o właściwą masę i wagę ciała;
- stosować odpowiednie pozycje ułożeniowe podczas odpoczynku, jak i w ciągu dnia: siad w pozycji lekko odchylonej do tyłu, rozkładanie ciężaru ciała na obie nogi podczas stania, spanie na plecach z niezłączonymi nogami, spanie na stronie nieobjętej procesem chorobowym, kobietom w ciąży poleca się odpoczynek z lekko uniesionymi nogami i poduszką pod kolanami, w przypadku odpoczynku i snu na boku poleca się leżenie na lewym boku z poduszką między kolanami;
- unikać zawodów i pracy w ciągu dnia, które wymagają długiego stania w miejscu, zbyt długiego chodzenia czy przenoszenia ciężarów.