Białe plamy na zębach u dzieci mogą pojawiać się jako efekt nieprawidłowości rozwojowych struktur zęba. Równie istotną przyczyną tego typu przebarwień, zarówno u dzieci, jak i dorosłych, może być niedobór lub nadmiar niektórych pierwiastków, na przykład fluoru. Białe plamy na zębach mogą powstawać także w wyniku rozwoju próchnicy.
Zobacz także:
Czy zęby można odbudować w jeden dzień?
Dlaczego warto dobrze czyścić zęby?
Kiedy wypadają zęby mleczne? Jak zadbać o zdrowy uśmiech dziecka?
Skąd się biorą białe plamy na zębach?
Białe plamy na zębach, czyli przebarwienia pojawiające się średnio u 30 proc. Polaków, są wynikiem działania bardzo różnych czynników.
Białe plamy na zębach u dzieci i u dorosłych mogą pojawić się w wyniku:
- niedoboru wapnia;
- nadmiaru lub niedoboru fluoru;
- rozwoju próchnicy;
- hipoplazji szkliwa.
W zależności od przyczyny zmian konieczne jest dobranie indywidualnego leczenia, uwzględniającego wiek pacjenta oraz czynniki wpływające na zmianę koloru szkliwa.
Biała plamka na zębie a niedobór wapnia
Jeśli białe plamki na zębach mlecznych oraz stałych pojawiają się po raz pierwszy, bardzo często świadczą o demineralizacji szkliwa i związanym z tym ubytku wapnia z powierzchni zębów. Najczęściej przyczyną tego typu zmian są bakterie żyjące w płytce nazębnej. Widocznym znakiem ich obecności jest irytujących biały nalot na zębach, osadzający się na płytce po jedzeniu. Osad nazębny, o którym mowa, jest szczególnie niebezpieczny dla osób noszących aparat ortodontyczny. Płytka nazębna bardzo łatwo osiada na zamkach aparatu, dlatego szczególnie dokładnie należy ją usuwać i dbać o higienę jamy ustnej.
Taka pierwsza biała plama na zębie, szczególnie w początkowej fazie odwapnienia, jest widoczna jedynie po osuszeniu szkliwa. Niestety rozwijający się proces odwapnienia i demineralizacji prowadzi z czasem do powstania próchnicy. W efekcie biała plama zamienia się w ciemnobrunatną. Nieleczona próchnica może natomiast skutkować znacznymi ubytkami szkliwa. Często zmusza również do rozpoczęcia leczenia kanałowego. Jeśli pacjent w odpowiednim momencie nie zgłosi się do stomatologa, może mu grozić utrata chorego zęba.
Białe plamy na zębach stałych to sygnał niebezpiecznego procesu chorobowego. Jeśli jednak odpowiednio szybko zostanie podjęte leczenie, zmiany te można odwrócić i zatrzymać proces próchnicowy.
Fluoroza jako przyczyna powstawania białych plam na zębach
Białe plamy na zębach stałych u dzieci mogą pojawiać się zarówno w wyniku niedoboru, jak i nadmiaru fluoru. Jest to pierwiastek szkodliwy dla szkliwa w obu przypadkach. Zmiany te pojawiają się czasami także na zębach mlecznych, ale są zdecydowanie łagodniejsze.
Fluoroza jest zaburzeniem polegającym na nadmiernym wchłanianiu fluoru. Narażone są na nią przede wszystkim dzieci, u których suplementowano fluor w zbyt dużych dawkach jeszcze przed pojawieniem się zębów stałych. Fluoroza może jednak wystąpić również u osób dorosłych. W fluorozie łagodnej białe plamy na zębach zajmują ponad połowę jego powierzchni. W przypadku umiarkowanej fluorozy na zębach pojawiają się brunatne przebarwienia. Natomiast fluoroza ciężka skutkuje znaczną hipoplazją szkliwa.
Białe plamki na zębach a hipoplazja szkliwa
Białe plamy na zębach stałych i mlecznych mogą być wynikiem niedorozwoju szkliwa, a więc hipoplazji. Przyczyną tego typu schorzenia mogą być niedobory w pożywieniu, zaburzenia wchłaniania pokarmu, a także choroby charakterystyczne dla wieku dziecięcego, takie jak:
- odra;
- płonica;
- krztusiec.
Do rozwoju hipoplazji mogą przyczyniać się również choroby tarczycy, przysadki mózgowej i trzustki. Białe plamy mogą powstawać na niewyrżniętych jeszcze zębach stałych, które sąsiadują z zaatakowanym przez stan zapalny zębem mlecznym. Wyróżnia się następujące typy:
- hipoplazja plamkowa – pojawiają się białe plamki na zębach, które z czasem mogą zmienić kolor na brunatny;
- hipoplazja punkcikowata – punkciki na zębach układają się we wzór przypominający plaster miodu;
- hipoplazja rowkowata – bruzdy pojawiają się na powierzchni koron;
- hipoplazja sierpowata – charakteryzuje ją pofałdowany brzeg siecznego zęba;
- hipoplazja powierzchniowa – na powierzchni zęba znajdują się jednocześnie szkliwo prawidłowe oraz jego ubytki.
Białe plamki na zębach – jak się ich pozbyć?
Aby usunąć białe plamy na zębach, należy przede wszystkim udać się do stomatologa i przeprowadzić dokładną diagnostykę. W zależności od przyczyny przebarwień stosuje się różne metody:
- Infiltracja żywicą polegająca na nasączeniu szkliwa z ubytkami odpowiednią dawką żywicy. Pozwala zatrzymać rozwój próchnicy pojawiającej się w wyniku odwapnienia szkliwa;
- Leczenie fluorem – może być zaskakujące, aczkolwiek jest to najskuteczniejsza metoda walki z fluorozą. Fluor działa bowiem remineralizująco na szkliwo;
- Leczenie kompozytowe lub założenie licówek to rozwiązanie z zakresu stomatologii estetycznej. Pozwala ukryć rozległe i trudne do opanowania białe plamy na zębach;
- Korona ceramiczna – rozwiązanie pozwalające na odbudowanie struktury zęba w zaawansowanych stadiach fluorozy.
Co jeść, aby mieć białe zęby? Dowiesz się tego z filmu:
Bibliografia:
1. A. Kraus, K. Becker, K. Chrapla, Demineralizacja szkliwa u pacjentów leczonych stałymi aparatami ortodontycznymi. Przegląd piśmiennictwa i opis przypadku leczenia białych plam próchnicowych, „Ortodoncja w Praktyce” 2013, nr 2, s. 40–43.
2. E. Pels, Początkowe zmiany demineralizacyjne – przyczyny powstawania, objawy, postępowanie terapeutyczne, „Nowa Stomatologia” 2016, nr 1, s. 74–78.