Sos beszamelowy powstaje na bazie mąki, mleka i masła, a jego składniki trzeba dokładnie mieszać przez cały czas gotowania, aby miał optymalnie gładką konsystencję. Beszamel nie lubi wysokich temperatur, dlatego należy przygotowywać go cierpliwie na wolnym ogniu.
Sos beszamelowy – przepis
Klasyczny sos beszamel jest wprawdzie stosunkowo kaloryczny (dostarcza około 104 kalorii w 100 g), ale ze względu na aromatyczny smak i wszechstronne zastosowanie należy do najchętniej przyrządzanych sosów. Osoby rozpoczynające swoją przygodę z gotowaniem zwykle gotują beszamel zgodnie z tradycyjnym przepisem i dopiero po kilku próbach decydują się na niewielkie eksperymenty, na przykład dodanie ziół, musztardy lub startego żółtego sera. Bardziej doświadczeni kucharze mają już wypracowane, sprawdzone sposoby na niezawodny sos beszamelowy – niektórzy prześcigają się w oryginalnych pomysłach, ale istnieje też duża grupa osób, które preferują „prawdziwy”, wierny pierwowzorowi sos, bez żadnych modyfikacji.
Dla amatorów gotowania, którzy chcą po raz pierwszy samodzielnie zrobić beszamel, przepis na sos może wydawać się podejrzanie prosty. Wystarczy bowiem rozpuścić masło, dodać mąkę, a następnie stopniowo dolewać mleko. Diabeł tkwi jednak w szczegółach – istotne jest ścisłe stosowanie się do zaleceń, ponieważ każde odstępstwo od przepisu będzie miało niekorzystny wpływ na efekt starań. Mocne podsmażenie mąki na maśle, zbyt szybkie dodawanie mleka lub niecierpliwe zamieszanie sosu co kilka chwil na pewno nie pozwoli na uzyskanie pożądanej konsystencji oraz smaku beszamelu. Ten zaskakująco wymagający sos lubi wolne tempo działania, dokładne mieszanie i niezbyt wysoką temperaturę – dopiero wtedy daje się poznać od najlepszej strony.
Czy dorośli także powinni pić mleko? Zobaczcie na filmie:
Składniki na sos beszamelowy to zaledwie kilka produktów w niewielkiej ilości: 2 szklanki mleka, 2 łyżki mąki, 2 łyżki masła, szczypta soli, gałka muszkatołowa oraz odrobina białego pieprzu. Przygotowanie sosu należy zacząć od rozpuszczenia masła w rondelku, koniecznie na małym ogniu. Gdy masło przybierze postać płynną, należy dodać do niego mąkę, dokładnie wymieszać i w chwili uzyskania jednolitej masy dolać odrobinę mleka. Sos najlepiej mieszać trzepaczką, aby nie powstały grudki. Kolejne porcje mleka należy dodawać systematycznie, pilnując, by sos był gładki. W miarę upływu czasu beszamel zacznie gęstnieć i będzie przypominał wyglądem śmietanę – należy wówczas dodać przyprawy i mieszać do momentu wrzenia. Pierwsze pęcherzyki powietrza w sosie to znak, że rondelek powinien zostać zdjęty z kuchenki, a sos nadaje się do spożycia.
Co warte podkreślenia, sos beszamelowy powinien być skonsumowany lub dodany do konkretnej potrawy od razu po przyrządzeniu, ponieważ po wystygnięciu na jego powierzchni powstanie nieestetyczny kożuch.
Jak zrobić sos beszamelowy do lasagne?
Lasagne (w spolszczonej wersji „lazania”) to jedno z najbardziej popularnych dań kuchni włoskiej. W klasycznym ujęciu potrawa ta składa się z płatów ciasta makaronowego, przekładanego na zmianę sosem beszamelowym, farszem mięsnym i sosem pomidorowym. Istnieje też wiele alternatywnych przepisów na lasagne, np. wegetariańskich (warzywa zamiast mięsa mielonego), ale żaden z nich nie może – lub przynajmniej nie powinien – obejść się bez beszamelu.
Sos beszamelowy do lasagne przyrządza się tak jak ten tradycyjny, choć można wzbogacić go o żółtko jaja kurzego, dodawane na sam koniec, przed wyłożeniem sosu na makaron. Obecność żółtka poprawia konsystencję lazanii – sprawia bowiem, że całość trzyma formę także po ukrojeniu porcji.
Przepis na sos beszamelowy do lasagne i innych aromatycznych dań można uzupełnić o konkretne zioła, aby potrawa miała bogatszy smak. Warto jednak zachować umiar, aby w swojej końcowej wersji beszamelowy sos zachował charakterystyczną nutę.
Sos beszamelowy do zapiekanki
Zapiekanki makaronowe, warzywne, mięsne i rybne są szczególnie popularne w okresie jesienno-zimowym, gdy organizm domaga się ciepłego, sycącego posiłku i nie zadowoli się zimną sałatką. Wielką zaletą dań tego typu jest nieskończona liczba modyfikacji, które można zastosować, oraz minimalne ryzyko uzyskania niezbyt smacznej potrawy. Jak podkreślają doświadczeni kucharze, jeśli do przygotowania posiłku użyte zostały lubiane przez nas produkty, a w trakcie przyprawiania udało się nam zachować umiar, szanse na co najmniej dobre danie są bardzo wysokie.
Obecność mięsa lub ryb w zapiekance sprawia, że potrawa ma dość wyrazisty smak i może pełnić rolę obiadu. W przypadku zapiekanek warzywnych i warzywno-makaronowych ich aromat wzbogaci sos beszamelowy z serem – sprawi on również, że danie będzie bardziej sycące.
Sos beszamelowy bez mleka lub glutenu
Osoby, które nie mogą spożywać mleka krowiego z powodu alergii pokarmowej, nie muszą rezygnować z beszamelu – do jego przygotowania mogą użyć mleka roślinnego, np. sojowego lub ryżowego. Z kolei chorzy na celiakię mogą zastąpić mąkę pszenną mąką kukurydzianą.