Anemia u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie. Czy dziecięca anemia jest groźna?

Fot. SCI_InDy / Getty Images

Anemia jest jednym z najczęściej diagnozowanych schorzeń u dzieci. W wielu przypadkach wykrywa się ją podczas rutynowych badań kontrolnych, ponieważ jej objawy są nieswoiste. Anemia u dzieci wymaga leczenia farmakologicznego. Terapia obejmuje przede wszystkim podawanie żelaza i zmianę diety.

Objawy anemii u rocznego dziecka są niemal takie same, jak u starszego. Jest ono apatyczne i ospałe, nie ma też chęci na zabawę. Może być blade. U dzieci w wieku przedszkolnym symptomy są wyraźniejsze, ponieważ bardzo szybko się one męczą pomimo niewielkiej aktywności fizycznej. Niemoc jest przez nich manifestowana rozdrażnieniem.

Zobacz także:

Anemia – optymalna dieta na niedokrwistość

Zespół Fanconiego a anemia Fanconiego – czym się różnią?

Jak złagodzić niedokrwistość w ciąży? Badanie hemoglobiny, hematokrytu i żelaza oraz odpowiednia dieta

Anemia u dzieci – co to za choroba?

Anemia, nazywana również niedokrwistością, jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń u dzieci. Fachowo określa się ją stanem chorobowym, w którym źródło problemu stanowi zbyt mała liczba czerwonych krwinek lub zawartej w tych krwinkach hemoglobiny. Dochodzi wtedy do powolnego niedotlenienia organów wewnętrznych i wyniszczenia organizmu. Anemia dziecięca, wykryta dość wcześnie, nie stanowi zagrożenia dla życia i zdrowia. Podjęcie leczenia i zmiana nawyków żywieniowych powinny pomóc w powrocie dziecka do zdrowia.

Jakie są przyczyny powstawania anemii u dzieci?

Najczęstszą przyczyną anemii u dzieci jest niedobór żelaza, które odpowiada za budowę i prawidłowe działanie czerwonych krwinek. Pierwiastek ten jest jednym z podstawowych elementów składowych cząsteczki hemoglobiny, która jest magazynowana w organizmie człowieka. Następstwem niedoboru żelaza jest upośledzenie funkcji czerwonych krwinek, co uniemożliwia transport odpowiednich ilości tlenu z krwi do narządów. Niedotlenienie skutkuje powolnym pogarszaniem się stanu zdrowia.

Warto się zastanowić, co jest powodem niedoboru tego pierwiastka w organizmie. Do najczęściej spotykanych zalicza się jego brak w codziennej diecie, ale deficyt żelaza może powstawać także z innych powodów, np.

  • urazów mechanicznych związanych ze znaczną utratą krwi;
  • chorób nerek lub przewodu pokarmowego z krwawieniami do wewnątrz jam ciała, zaburzeń wchłaniania żelaza spowodowanych chorobami jelit.

Niedokrwistość bywa także fizjologiczna. Pojawia się u niemowląt pomiędzy 2. a 6. miesiącem życia i ustępuje samoistnie. Na wystąpienie tego stanu szczególnie narażone są wcześniaki, ponieważ ich organizmy nie zdołały zgromadzić zapasu żelaza przekazywanego od matki. Zachorować mogą także niemowlęta urodzone o czasie, jeśli w okresie ciąży matka zmagała się z anemią.

Jak się objawia anemia u rocznego dziecka, a jak u starszego?

Anemia u rocznego dziecka nie jest tak zauważalna, jak u malca w wieku przedszkolnym. Niemowlę z niedokrwistością jest apatyczne i ospałe. Nie ma ochoty na zabawę, może też być marudne. U starszych dzieci anemia objawia się inaczej. Zauważalna jest bladość powłok skórnych i wzmożona męczliwość, mimo niewielkiego wysiłku. Dziecko uskarża się na duszność w klatce piersiowej lub kołatania serca. Nieustanne zmęczenie skutkuje kłopotami z koncentracją i problemami w szkole.

Diagnostyka anemii u dzieci

Rozpoznanie anemii nastręcza trudności, ponieważ nie manifestuje się ona żadnymi swoistymi objawami. Męczliwość, a także bladość powłok skórnych równie dobrze mogą być symptomami innych chorób, dlatego bardzo często niedokrwistość odkrywa się przy okazji rutynowych badań diagnostycznych. Należą do nich: morfologia krwi obwodowej z rozmazem oraz oznaczenie poziomu żelaza i ferrytyny. Jeśli to konieczne, wykonuje się też test obciążenia żelazem. Polega on na dwukrotnym pobraniu krwi do badań: przed podaniem tego i po.

Anemia u dziecka – leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne anemii dziecięcej polega na uzupełnieniu poziomu żelaza w organizmie. W mniejszej dawce jest ono dostępne bez recepty, ale taki suplement może być mało skuteczny. Ponadto jest on dostępny wyłącznie w postaci tabletek doustnych, które nie mają racji bytu, jeśli chodzi o leczenie małych dzieci. Inne postacie żelaza, np. w syropie lub tabletkach do żucia, są wydawane na podstawie recepty od lekarza. Jeśli rodzic nie wie, jak leczyć anemię u dziecka, powinien porozmawiać na ten temat z pediatrą.

Anemia u dzieci – dieta bogata w żelazo

U dziecka z anemią właściwa dieta jest niezbędna do poprawy jego stanu zdrowia. Rodzice koniecznie muszą zmienić nawyki żywieniowe, aby nie doszło do ponownych niedoborów. Jeśli kobieta karmi piersią, a niemowlę zmaga się z anemią, powinna jeść produkty bogate w żelazo. Najwięcej tego pierwiastka zawiera czerwone mięso i podroby, ale jest on także w produktach pełnoziarnistych. Bogate w żelazo są również jaja i sezam, a jego lepszą wchłanialność zapewnia witamina C. Pierwiastek jest obecny także w warzywach strączkowych i burakach.

Dzienne zapotrzebowanie na żelazo u niemowlęcia wynosi około 11 miligramów. Dawka zmniejsza się z wiekiem. Najwięcej cennego pierwiastka potrzebują nastolatki w okresie dojrzewania. Dla nich dziennym zapotrzebowaniem jest blisko 15 miligramów żelaza na dobę.

Kto najczęściej choruje na anemię?

Dzień Dobry TVN

Bibliografia:

A. Pleskaczyńska, A. Dobrzańska, Profilaktyka niedoboru żelaza u dzieci – standard postępowania, Standardy Medyczne – Pediatria 2011, Tom 8: 100–106.

Data aktualizacji: 10.06.2021,
Opublikowano: 11.06.2021 r.

Polecamy

Komentarze (0)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany
Alzheimerem można się zarazić? Niepokojące odkrycie badaczy

Priony to groźne białka, które przyczyniają się do rozwoju choroby Creutzfeldta-Jakoba. Najnowsze badania sugerują, że związki te mają swój udział w powstawaniu zmian w mózgu typowych dla schorzeń otępiennych, w tym alzheimera. Jak to możliwe?  

Czytaj więcej
Te objawy mogą wskazywać na cukrzycę, można je łatwo rozpoznać 

Cukrzyca to poważna choroba, z którą zmaga się coraz więcej osób. Jej najbardziej charakterystycznym objawem jest wysoki poziom glukozy we krwi. Co może o nim świadczyć? 

Czytaj więcej
Rak szyjki macicy, jak się przed nim chronić? W Polsce kobiety umierają z jego powodu codziennie

Rak szyjki macicy to choroba, którą w wielu krajach udało się niemal całkowicie wyeliminować. Niestety Polska znajduje się w grupie państw, w których nowotwór wciąż stanowi poważny problem.  

Czytaj więcej
Kiedy zaszczepić dziecko na odrę? WHO alarmuje, niepokojący wzrost zachorowań

W minionym roku odnotowano aż 45-krotny wzrost zachorowań na odrę. W ocenie WHO ten skok spowodowany jest mniejszą liczbą szczepień ochronnych wykonanych w czasie pandemii COVID-19. Czy grozi nam powrót tej niebezpiecznej choroby? 

Czytaj więcej
Sanepid apeluje: Ruszyły sczepienia przeciw odrze, uzupełnijmy zaległości 

Odra to wyjątkowo niebezpieczna i trochę zapomniana choroba. Niestety rezygnacja ze szczepień ochronnych może sprawić, że choroba wróci. Jak bardzo jest groźna?  

Czytaj więcej
W tym wieku przestań pić alkohol, aby uniknąć demencji. Lekarze potwierdzają

Picie alkoholu jest groźne dla zdrowia. Badacze przekonują, że w pewnym wieku sięganie po napoje wyskokowe staje się wyjątkowo niebezpieczne. Kiedy należy go zupełnie odstawić? 

Czytaj więcej
Nowe objawy COVID-19. To już nie utrata węchu i słuchu. Nowy wariant koronawirusa

Mimo że pandemii już nie ma, to koronawirus SARS-CoV-2 nie zniknął. Wirus mutuje i cały czas stanowi zagrożenie dla naszego zdrowia. Od pewnego czasu najbardziej aktywny jest wariant JN.1. Co o nim wiadomo? Jak bardzo jest niebezpieczny?  

Czytaj więcej
Alkohol na mrozie? To może być śmiertelnie niebezpieczne połączenie 

Wiele osób uważa, że nic tak nie rozgrzewa w zimie, jak alkohol. Tymczasem sięganie po tego rodzaju trunki, gdy przebywamy na mrozie może być bardzo niebezpieczne. Dlaczego i jakie mogą być tego konsekwencje? 

Czytaj więcej
Wirus RSV dominuje w polskich gabinetach, szaleje wśród dzieci i dorosłych 

Przybywa małych pacjentów zakażonych wirus RSV. Co gorsza, infekcja bywa na tyle niebezpieczne, że część dzieci wymaga hospitalizacji. Co warto wiedzieć o tym patogenie? Jak rozpoznać, że to właśnie on stoi za chorobą dziecka?  

Czytaj więcej
Niedobór witaminy B12, może doprowadzić do poważnych konsekwencji 

Witamina B 12 to jedna z ważniejszych substancji, bez których organizm człowieka nie może się obejść. Co może przemawiać za jej niedoborem? 

Czytaj więcej