Przez kilka tysięcy lat Chińczycy uczyli się, na co pomaga akupunktura, poznawali punkty, które pozwalają wykonać ten zabieg skutecznie i bez bólu. Dziś jest to oficjalnie uznawana przez współczesną medycynę technika leczenia. 

Jak wykonuje się akupunkturę?

Akupunktura polega na nakłuwaniu igłami ściśle określonych punktów na ciele. Wybór miejsc wkłucia jest procesem wymagającym wielu umiejętności i wiedzy na temat tego, które punkty wywołają pożądaną reakcję leczniczą. Wykonanie zabiegu jest bezbolesne.

Punkty do akupunktury znajdują się na całym ciele, wiele z nich mieści się np. na podeszwowej stronie stóp albo przykręgosłupowo na plecach. Tradycyjna medycyna chińska mówi, że oprócz około 360 punktów wykorzystywanych do akupunktury na ciele człowieka znajdują się miejsca (tzw. punkty marina), których nakłuwać nie wolno, ponieważ grozi to zaburzeniem przepływu energii w organizmie, a nawet śmiercią.

 Powiązane z akupunkturą zabiegi to: 

•  elektroakupunktura (doprowadzanie do wbitych igieł określonego napięcia elektrycznego w celu wzmożenia stymulacji),
  
•  laseropunktura, 
  
•  moxa (przypieczki),
  
•  bańki,
  
•  akupresura (technika dotykania i uciskania wrażliwych punktów).
  
• masaże kamieniami bian.
  

Akupunktura - sposób działania

Akupunktura według współczesnych badań działa na organizm na trzy różne sposoby. Pierwszym z nich jest wpływ lokalny. Jest to przede wszystkim oddziaływanie na naczynia krwionośne. Ich rozszerzenie sprawia, że zmienia się średnica i przepuszczalność naczyń w nakłuwanej okolicy. Drugi sposób to oparta na odruchach nerwowych reakcja segmentowa. Odbywa się ona w obrębie tkanek należących do tego samego lub sąsiedniego metameru ciała. Trzecim sposobem jest działanie ośrodkowe związane z wydzielaniem w trakcie akupunktury endorfin (substancji produkowanych przez organizm, działających podobnie do narkotyków) oraz z bezpośrednim pobudzaniem ośrodków nerwowych w mózgu (co zostało udokumentowane przy użyciu nowoczesnych technik obrazowych, takich jak rezonans magnetyczny). 

Wskazania do wykonania akupunktury

Podstawowym rezultatem zabiegu jest analgezja, czyli efekt przeciwbólowy. Wykorzystuje się go w różnych stanach, takich jak:

• migreny,
  
•  bóle głowy o innym pochodzeniu, 
  
•  neuralgie i bóle mięśniowe, 
  
•  bóle zatok, zębów, 
  
•  dolegliwości zwyrodnieniowe,
  
•  bolesne miesiączki, zespół napięcia przedmiesiączkowego,
  
•  napady kamicy nerkowej (gdzie liczy się również efekt rozkurczowy),
  
•  bóle związane z zabiegiem chirurgicznym (niektóre operacje można wykonać wyłącznie pod osłoną akupunktury),
  
•  bóle porodowe,
  
•  bóle nowotworowe (jako terapia wspomagająca, pozwalająca na zmniejszenie dawek podawanych leków).
  

Akupunktura wpływa stymulująco na różne narządy ciała, co pozwala na wykorzystywanie jej w wielu innych chorobach, jak np.: astma oskrzelowa, alergie, nadciśnienie i choroba wieńcowa, przewlekłe nieżyty układu pokarmowego, choroby naczyniowe (np. choroby Bürgera, Raynauda).

Podkreśla się też rolę akupunktury w terapii przewlekłego stresu, nerwic histerycznych, otyłości oraz uzależnień (m.in. nikotynizmu, alkoholizmu). Regularne zabiegi mogą podnosić komfort życia osób starszych. 

Akupunktura w schorzeniach kręgosłupa

Regularna terapia przynosi ulgę chorym z przeciążeniem kręgosłupa, chorobami zwyrodnieniowymi, zespołem korzeniowym (potocznie zwanym zapaleniem korzonków) lub z rwą kulszową. Akupunktura działa przeciwbólowo, zwiększa ukrwienie chorej okolicy. Ponieważ bólom towarzyszy przewlekłe zwiększenie napięcia mięśniowego i ograniczenie ruchomości, relaksujące i rozkurczowe działanie zabiegów ma pozytywny wpływ na stan chorego.

Akupunktura w okresie ciąży

Początkowy okres ciąży uważa się za przeciwwskazanie bezwzględne w związku z możliwością poronienia. W drugim i trzecim trymestrze ciąży akupunktura może być pomocna, np. w zwalczaniu dolegliwości bólowych, zapaleń naczyń żylnych, infekcji dróg moczowych, a w okresie porodu - we wzmacnianiu akcji skurczowej i w anestezji.

Skutki uboczne akupunktury

Występowanie objawów ubocznych związane jest przede wszystkim z przeciwwskazaniami do stosowania akupunktury. U osób z zaburzeniami krzepnięcia krwi (hemofilicy, w trakcie leczenia lekami przeciwzakrzepowymi lub trombolitycznymi) często dochodzi do powstawania rozległych wybroczyn lub krwawień. Podobne skutki mogą pojawić się u kobiet w trakcie miesiączki. Osoby z uogólnionym stanami zapalnymi skóry, ze zmianami infekcyjnymi, ropniami lub ranami skóry nie powinny poddawać się zabiegowi ze względu na możliwości wtórnej infekcji. Ze względu na ewentualne powikłania akupunktury nie wykonuje się też u niemowląt, pacjentów wyniszczonych chorobą, osób ze wszczepionymi rozrusznikami serca, z ostrymi psychozami, w stanie silnego upojenia alkoholowego (choć zabieg może być stosowany w celu przerwania stanu delirycznego). Uważa się, że leczenie chorych z nowotworem jest obarczone ryzykiem ze względu na zwiększenie ukrwienia okolicy guza i możliwość przyspieszenia jego rozsiewu.