Co składa się na lipidogram?
Lipidogram obejmuje ocenę:
- trójglicerydów (poziom tłuszczów prostych, rezerwy energii zmagazynowanej w tkance tłuszczowej),
- cholesterolu całkowitego,
- lipoprotein o niskiej gęstości (frakcja cholesterolu LDL, tzw. zły cholesterol),
- lipoprotein o wysokiej gęstości (frakcja cholesterolu HDL, tzw. dobry cholesterol), blokuje odkładanie cholesterolu w naczyniach krwionośnych.
Na czym polega lipidogram?
Materiałem do badania profilu lipidowego jest krew. Najczęściej pobiera się ją z naczynia biegnącego w dole łokciowym. Pobór krwi do lipidogramu nie różni się od tego, jaki ma miejsce w morfologii. Badanie przeprowadza się z rana z uwagi na zmienność dobową. W przypadku kolejnych już oznaczeń powinno się zachować stałą godzinę badania. Krew do analizy pobiera się na czczo. Konieczna jest 13–14-godzinna przerwa w jedzeniu. Na 3 dni przed badaniem nie powinno się pić alkoholu, a na 3 tygodnie nie zmieniać drastycznie sposobu żywienia. Na badanie należy przyjść wypoczętym, unikać stresu i nadmiernego wysiłku fizycznego. W dniu badania można spożyć szklankę wody niegazowanej.
Wskazania do lipidogramu
Badanie laboratoryjne, takie jak lipidogram, powinno być przeprowadzane profilaktycznie średnio raz do roku. Wskazaniem do niego jest występowanie czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, do których należą zwłaszcza:
- nadmierna masa ciała,
- dieta bogata w tłuszcze oraz węglowodany,
- cukrzyca,
- siedzący tryb życia,
- palenie papierosów lub innych wyrobów tytoniowych,
- niski stopień aktywności fizycznej,
- wysokie ciśnienie tętnicze,
- narażenie na przewlekły stres,
- obciążony wywiad rodzinny w kierunku chorób układu krwionośnego,
- zaburzony metabolizm lipidów,
- przewlekła choroba nerek,
- przewlekła choroba zapalna (np. reumatoidalne zapalenie stawów),
- podejrzenie dziedzicznej hipercholesterolemii.
Tzw. profil lipidowy służy do monitorowania efektów leczenia obniżającego stężenie lipidów we krwi, obserwowania stanu chorych po udarze czy zawale serca. Wchodzi w skład badań zlecanych przed wprowadzeniem antykoncepcji hormonalnej.
Profil lipidowy – normy
Powszechnie przyjęte normy dla lipidogramu przedstawiają się następująco:
- trójglicerydy – mniej niż 150 mg/dl,
- cholesterol całkowity – mniej niż 190 mg/dl,
- cholesterol LDL:
- poniżej 115 mg/dl dla niskiego ryzyka sercowo-naczyniowego,
- poniżej 100 mg/dl dla umiarkowanego ryzyka sercowo-naczyniowego,
- poniżej 70 mg/dl dla wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego,
- poniżej 55 dla bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego,
- cholesterol HDL – normy są różne w zależności od płci; u mężczyzn stężenie ponad 40 mg/dl, u kobiet stężenie ponad 45 mg/dl. Na stronie: https://badanialaboratoryjne.pl/ dostępne są dodatkowe cenne informacje na temat badań profilaktycznych oraz zdrowia.
