Zgaga to bolesne uczucie pieczenia w klatce piersiowej lub gardle spowodowane treścią żołądkową powracającą do przełyku. Jeżeli zgaga występuje częściej niż 2 razy w tygodniu, można podejrzewać chorobę refluksową przełyku (ang. gastroesophageal reflux disease - GERD), choć ona może objawiać się też bez zgagi. Ciąża, niektóre pokarmy, alkohol i niektóre leki mogą powodować zgagę. Leczenie jej jest ważne, ponieważ przewlekły refluks może prowadzić do uszkodzenia przełyku.
Zgaga - przyczyny choroby
Przyczyną zgagi jest zbyt duży przepływ treści żołądkowej powracający do przełyku. Kwaśna zawartość żołądka, podrażnia przełyk i powoduje uczucie zgagi.
Czynnikami ryzyka zgagi są produkty, które zwiększają produkcję kwasu w żołądku, a także takie, które przyczyniają się do wystąpienia refluksu żołądkowo-przełykowego.
Niektóre popularne pokarmy i napoje, np. alkohol, kofeina, napoje gazowane, kwaśne soki (grejpfrutowe, pomarańczowe, ananasowe), kwaśne pokarmy (pomidory, grejpfrut i pomarańcze) oraz czekolada, stymulują zwiększone wydzielanie kwasu żołądkowego, powodując zgagę. Palenie tytoniu i spożywanie pokarmów o dużej zawartości tłuszczu również wpływa na powstanie refluksu. Niektóre choroby przełyku podobnie mogą objawiać się zgagą. Należą do nich między innymi twardzina skórna i sarkoidoza.
Ciąża bardzo często przyczynia się do wystąpienia zgagi w skutek uciskania żołądka przez macicę i wypychania trawionego jedzenia do przełyku. Około 45% kobiet ciężarnych boryka się z tą dolegliwości, zwłaszcza w 2. i 3. trymestrze ciąży.
Zgaga - objaw choroby refluksowej
Choroba refluksowa przełyku (GERD) jest stanem, w którym głównym objawem jest refluks i uczucie zgagi. Zgaga to ból, który można odczuwać jako uczucie pieczenia za mostkiem, jako skurcz oraz jako ostry ból. Bardzo często mylony jest z bólem w przypadku zawału mięśnia sercowego.
Ból z powodu zgagi może wystąpić w dolnej części klatki piersiowej lub promieniować na tył gardła. W tylnej części gardła może pojawić się też kwaśny smak. Jeśli w gardle w pobliżu krtani znajduje się kwas żołądkowy, może powodować on kaszel, chrypkę lub dysfagię (trudności w połykaniu). Jeżeli znajduje się on tam przez dłuższy czas, może uszkadzać szkliwo zębów. Objawy często pogarszają się po spożyciu ciężkich posiłków w pozycji pochylonej do przodu lub na leżąco. Osoby dotknięte tą chorobą często przebudzają się ze snu z powodu zgagi.
Najczęstsze objawy refluksu żołądkowego, które mogą towarzyszyć zgadze, to:
- trudności z przełykaniem,
- przewlekły suchy kaszel,
- ból brzucha w górnej jego części,
- ból gardła,
- uporczywa chrypka lub zapalenie krtani,
- kwaśny smak w ustach.
Dieta i inne zmiany stylu życia mogą złagodzić objawy zgagi u wielu osób. Natomiast jeśli objawy zgagi występują częściej niż 2 razy w tygodniu, należy skontaktować się z lekarzem w celu rozpoznania innych możliwych przyczyn choroby.
Jak leczyć zgagę?
Leczenie zgagi polega głównie na zmianie stylu życia, w tym na:
- spożywaniu mniejszych porcji jedzenia i częściej,
- unikaniu jedzenia przed snem,
- unikaniu alkoholu i kofeiny,
- rzuceniu palenia.
Lek na zgagę
Leki na zgagę to środki zobojętniające kwas żołądkowy powstający po posiłku lub przed snem, a także leki antyhistaminowe, które blokują działanie histaminy (substancji chemicznej, która pobudza komórki żołądkowe do wytwarzania kwasu) na komórki produkujące kwas w żołądku. Zmniejsza to produkcję kwasu, co może zmniejszyć ryzyko wystąpienia objawów.
Skonsultuj się ze swoim lekarzem lub farmaceutą, aby uzyskać więcej informacji na temat bezpiecznego stosowania leków.
Farmaceutyki mogą być pomocne w kontrolowaniu objawów zgagi.
Jeśli zaniedbamy leczenie zgagi przez długi okres, może doprowadzić to do innych, poważniejszych chorób, takich jak przełyk Barretta czy nowotwór przełyku.
Domowe sposoby na zgagę
Na rynku dostępnych jest wiele leków bez recepty wskazanych w leczeniu zgagi. Istnieją również domowe metody radzenia sobie z tą dolegliwością. Zmiana stylu życia, taka jak utrzymanie właściwej masy ciała, unikanie alkoholu i papierosów, czy unikanie spożywania żywności, która może powodować objawy zgagi, mogą pomóc zmniejszyć objawy choroby. Ważne jest też unikanie pozycji leżącej po obfitym posiłku, aby unikać cofania się treści do przełyku.
Z domowych sposobów warto sięgnąć po imbir, unikać przekąsek późno w nocy, a ostatni posiłek zjeść co najmniej 4 godziny przed snem. Zamiast 2 lub 3 dużych posiłków częściej jeść mniejsze w celu zminimalizowania obciążenia układu trawiennego. Należy zmniejszać stres technikami relaksacyjnymi. Jeśli jednak zgaga jest niekontrolowana lub dochodzą powikłania, lekarz może rozważyć operację chirurgiczną.