Zerwane ścięgno Achillesa – silnych pasm tkanki zbudowanej z włóknistego białka, czyli kolagenu – stanowi bardzo poważny problem, ponieważ jest to największe i najsilniejsze ścięgno, odgrywające istotną rolę w procesie prawidłowego poruszania się, w dużym stopniu odpowiadające ze ruch zgięcia podeszwowego stopy. Musi wytrzymywać duże obciążenia, sięgające niekiedy nawet 300 kg.

Zerwane ścięgno Achillesa – odszkodowanie

Zerwane ścięgno Achillesa może być konsekwencją bezpośredniego urazu zamkniętego, np. nagłego uderzenia w napięte ścięgno podczas uprawiania sportu, zwłaszcza gry w piłkę, lub otwartego, np. zranienie kawałkiem szkła. Powszechniejsze są jednak urazy pośrednie, powstające podczas nagłego i silnego skurczu mięśnia – efektu zmian degeneracyjnych czy procesów zapalnych, do których przyczyniają się wcześniejsze mikrourazy, spowodowane m.in. trenowaniem na twardym podłożu czy zapominaniem o właściwym rozciągnięciu czy rozgrzewce.

Ryzyko uszkodzenia ścięgna Achillesa towarzyszy chorobom ogólnoustrojowym, takim jak:

• cukrzyca,
  
• toczeń trzewny,
  
• dna moczanowa,
  
• nadczynność tarczycy,
  
• gruczolaki przysadki mózgowej,
  
• reumatoidalne zapalenie stawów.
  

Zerwane ścięgno Achillesa uprawnia do ubiegania się o odszkodowanie. Jeżeli uraz miał miejsce na terenie zakładu pracy podczas wykonywania obowiązków służbowych, można starać się o zadośćuczynienie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jeśli doszło do niego poza zakładem pracy, a osoba poszkodowana miała wykupione ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW), można z tego tytułu ubiegać się o odszkodowanie. Kwota, jaka może zostać wypłacona, zależy od zapisów w umowie oraz stopnia uszczerbku na zdrowiu, który określa lekarz orzecznik.

Zerwane ścięgno Achillesa – operacja

Operacja przy zerwanym ścięgnie Achillesa jest często koniecznością, szczególne w przypadku jego całkowitego przerwania. Celem zabiegu jest odtworzenie ciągłości uszkodzonego ścięgna z przywróceniem jego właściwej długości i mechanicznej wytrzymałości, co daje szanse na powrót do pełnej sprawności kończyny na poziomie sprzed urazu, szczególnie u osób aktywnych fizycznie. Bardzo ważny jest odpowiedni dobór metody zespolenia ścięgna, czyli połączenia jego końców.

Po operacji kończyna jest przez 6 tygodni unieruchomiona. Później niezbędna jest fizykoterapia, a często również zerwane ścięgno Achillesa wymaga noszenia buta ortopedycznego, zdejmowanego tylko do ćwiczeń i w celach higienicznych. Po zabiegu wykonywanym na lewej nodze dozwolona jest jazda samochodem, ale tylko z automatyczną skrzynią biegów.

Zerwane ścięgno Achillesa – objawy

Objawy częściowego zerwania ścięgna Achillesa mogą być bardzo różne. Zazwyczaj tego typu urazy wiążą się z dolegliwościami bólowymi, obrzękiem, zaczerwienieniem, a nawet pojawiającymi się siniakami – konsekwencją wylewu krwi do tkanek. Drobne uszkodzenia przechodzą niekiedy w przewlekły stan zapalny, którego symptomem jest ból podczas ruchów stopą, z czasem występujący coraz częściej.

Gdy ścięgno Achillesa zostaje zerwane całkowicie, ból jest intensywny i ostry. W momencie zerwania bywa słyszalny charakterystyczny trzask, a wokół miejsca urazu szybko pojawia się obrzęk z krwawymi wylewami podskórnymi. Chory ma problem ze zgięciem podeszwy stopy czy staniem na palcach. Rodzaj i stopień uszkodzenia pozwala jednoznacznie potwierdzić badanie ultrasonograficzne.

Zerwane ścięgno Achillesa – leczenie

Zamiast operacji niekiedy stosuje się tylko leczenie zachowawcze zerwanego ścięgna Achillesa, połączone z unieruchomieniem nogi w opatrunku gipsowym. Wiąże się to jednak z ryzykiem wielu komplikacji, m.in.:

• zanikiem mięśni kończyny,
  
• sztywnością stawów po unieruchomieniu,
  
• zaburzeniami odżywienia chrząstki stawowej,
  
• zakrzepowym zapaleniem żył,
  
• zaburzeniami trakcji ścięgna wynikającymi ze zrostów,
  
• większym prawdopodobieństwem ponownych zerwań ścięgna.
  

Bez względu na metodę leczenia, zerwane ścięgno Achillesa wymaga rehabilitacji. Obejmuje ona ćwiczenia z zastosowaniem poduszek sensomotorycznych, piłek „fitness” i „szwajcarskich”, miękkich materacy czy trampoliny. Zajęcia powinny być dobrane indywidualnie do potrzeb pacjenta.

Przy tego typu urazach, zwłaszcza po zabiegu chirurgicznym, sprawdza się również krioterapia. Oziębienie tkanek obniża skłonność do wysięku i ogranicza krwawienie, wywołując skurcz naczyń. Działanie zimna na kolagen powoduje natomiast zwiększenie elastyczności włókien i odporności ścięgna na rozciąganie.

Zerwane ścięgno Achillesa można również leczyć laseroterapią – promieniowanie powoduje wzrost mikrokrążenia, pobudza angiogenezę (proces tworzenia naczyń włosowatych) i zwiększa produkcję kolagenu. Z kolei ultradźwięki działają przeciwbólowo, zmniejszą napięcia mięśniowe, rozszerzają naczynia krwionośne oraz hamują procesy zapalne.