Woskowina uszna stanowi naturalną wydzielinę zewnętrznego przewodu słuchowego. Zawiera m.in. złuszczone komórki nabłonka przewodu słuchowego zewnętrznego. Chroni ucho zewnętrzne, jednak prawidłowo powinna samoistnie wypływać na zewnątrz. Gromadzi się u każdego człowieka, nie dając objawów niepokojących. Jednak zdarza się, że zatyka ucho, tworząc tzw. czop woskowinowy, który już daje objawy, a wręcz powikłania, jak np. ubytek słuchu. Mogą pojawić się też ból i zawroty głowy. Czop stanowi utrudnienie w badaniu kanału słuchowego zewnętrznego. Dostępne są różne metody leczenia czopa woskowinowego i usunięcia nadmiaru woskowiny z ucha. Dobór postępowania zależy od wielu czynników.

Zobaczcie, co szkodzi naszym uszom najbardziej:

Zatkane ucho woskowiną – czy jest to częsty problem?

Ucho zatkane woskowiną to problem dotyczący sporego odsetka zarówno dzieci, jak i dorosłych w stanie zdrowia. Wiele osób radzi sobie z nadmiarem woskowiny w uchu domowymi sposobami, wykorzystując apteczne środki rozrzedzające woskowinę uszną, i nie zgłasza się do lekarza. Woskowina w uchu stanowi dość duży kłopot osób w starszym wieku. Jej gromadzeniu się szczególnie sprzyjają zniekształcenia anatomiczne, stosowane aparaty słuchowe, waciki, zatyczki do uszu, które stanowią barierę dla naturalnego wypływu woskowiny z ucha i zwiększają ryzyko wytworzenia się czopa woskowinowego.

Objawy wywołane woskowiną w uchu

Woskowina w uchu, gdy gromadzi się w nadmiernej ilości, powoduje po prostu mechaniczne zatkanie ucha. Czasami dotyczy to tylko jednego ucha, a czasem obydwu. Siłą rzeczy upośledza słuch, powoduje znaczny dyskomfort. Zatkane ucho woskowiną może powodować także niespecyficzne objawy, jak kaszel czy bóle głowy. Kaszel, a nawet zaburzenia rytmu serca mogą pojawić się szczególnie przy próbie oczyszczenia ucha z woskowiny. Wynika to przede wszystkim z faktu, że przewód słuchowy zewnętrzny unerwiony jest przez gałązkę nerwu błędnego, który unerwia również inne narządy i układy. Dlatego też jego podrażnienie może wywołać w rzadkich przypadkach objawy niespecyficzne.

Wykrycie czopa woskowinowego

Czop woskowinowy jest widoczny na pierwszy rzut oka dla lekarza, szczególnie jeśli użyje do badania tzw. otoskopu, czyli wyspecjalizowanego przyrządu pozwalającego w powiększeniu i przy odpowiednim oświetleniu obejrzeć przewód słuchowy. Zawsze należy też wykluczyć obecność ciała obcego (szczególnie u małych dzieci) i zapalenia ucha środkowego.

Powikłania czynnego usuwania woskowiny usznej

Ucho oczyszcza się samoistnie. Dlatego póki nie ma objawów, nie należy czyścić samodzielnie ucha, tym bardziej stosując radykalne metody. Usunięcie woskowiny usznej, czyli bariery ochronnej z ucha zewnętrznego, sprzyja pojawieniu się stanów zapalnych i szumu w uszach, uszkodzeniom błony bębenkowej, a nawet powikłaniom w postaci omdlenia czy zwolnienia akcji serca.

Metody usuwania woskowiny usznej

Istnieje kilka możliwości oczyszczenia ucha z woskowiny:

• płukanie (irygacja) ucha z użyciem środka rozpuszczającego woskowinę lub bez tego środka,
  
• wyłączne zastosowanie preparatu rozpuszczającego woskowinę uszną,
  
• ręczne usunięcie woskowiny za pomocą haczyka, ssaka bądź pęsety.
  

Ostatni z wymienionych sposobów jest bardzo skuteczny. Ocenia się, że przy ręcznym usuwaniu czopa woskowinowego zmniejsza się ryzyko zakażenia, ponieważ nie tworzy się w uchu wilgotnego środowiska. Ta metoda jednak wiąże się z ryzykiem urazu przewodu słuchowego i uszkodzenia błony bębenkowej.

Płukanie uszu można przeprowadzić na wiele sposobów. Dostępne są w aptekach tzw. żanety, czyli specjalne strzykawki do płukania ucha. Jednak mogą przyczynić się do powstania urazu ucha, a płukanie jest długotrwałe. Można wykorzystać specjalne irygatory dentystyczne, jednak z użyciem końcówki zapobiegającej uderzeniu strumienia wody w błonę bębenkową. Nie wolno stosować tej metody w sytuacji np. podejrzenia perforacji błony bębenkowej, choroby ucha środkowego, w tym ostrych stanów zapalnych, po zabiegach operacyjnych w obrębie ucha.

Zobaczcie,dlaczego używanie patyczków do czyszczenia uszu może być niebezpieczne:

Wśród preparatów rozpuszczających woskowinę uszną można wymienić:

• preparaty wodne – kondensat oleinianu polipeptydu trietanoloaminy, 10% dwuwęglanu sodu, soli fizjologicznej, dokuzanu sodu;
  
• preparaty olejowe – olej arachidowy, migdałowy, oliwa z oliwek, oleje mineralne;
  
• preparaty niewodne i nieolejowe – salicylan choliny, glicerol, nadtlenek mocznika.
  

Domowe sposoby oczyszczania ucha z woskowiny

Woskowinę z ucha można usunąć na wiele domowych sposobów. Wyżej wymienione środki rozpuszczające woskowinę uszną są dostępne bez recepty. Nie wolno stosować patyczków higienicznych, ponieważ prowadzą do utknięcia woskowiny w przewodzie słuchowym i zapalenia ucha. Świecowanie uszu nie jest również zalecaną metodą. Polega ono na włożeniu wydrążonej świecy do przewodu słuchowego, zapaleniu jej, gdy osoba leży na przeciwnym uchu. Ciepło i ssanie miałyby usuwać woskowinę, jednak przeprowadzone dotychczas próby kliniczne udowodniły, że świece nie wytwarzały ssania, a wręcz zwiększały ryzyko zatkania przewodu słuchowego.