Krążąca w żyłach krew może przepływać nieprawidłowo. Jeśli na drodze jej swobodnej cyrkulacji dojdzie do uszkodzenia śródbłonka, powstanie zakrzep i zostanie zablokowana drożność żył. Niestety w takiej sytuacji krew nie będzie mogła prawidłowo krążyć, a co gorsza, jeśli skrzep oderwie się od ściany żyły, może dojść do zatoru. Tego rodzaju groźne powikłania stanowią ok. 3–8% przypadków.
Jakie objawy wywołuje zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych i głębokich?
Objawy zakrzepowego zapalenia żył widoczne są bardziej w stanie dotyczącym żył powierzchownych. U osoby chorej pojawiają się wtedy: piekący ból o charakterze uciskowym, obrzęk kończyny, stwardnienie żyły wzdłuż jej przebiegu, zmiana zabarwienia skóry (zasinienie, zaczerwienienie), gorączka lub stan podgorączkowy oraz ogólne złe samopoczucie. Z kolei zakrzepowe zapalenie żył głębokich (tzw. żylna choroba zakrzepowo-zatorowa) związane jest dodatkowo z symptomami, takimi jak: dodatni objaw Homansa, czyli bolesność mięśni podudzia przy grzbietowym zgięciu stopy (zarówno podczas chodzenia, jak i leżenia), a z czasem ból całej kończyny. Warto jednak podkreślić, że zakrzepowe zapalenie żył często przebiega również bez żadnych objawów.
Osoba chora nie odczuwa bólu ani dyskomfortu aż do momentu, w którym skrzep oderwie się od naczyń krwionośnych i wraz z krwią przemieści się. Osadzenie się go w sercu, mózgu czy płucu może przynieść niebezpieczne konsekwencje dla zdrowia i życia osoby chorej – zator może prowadzić nie tylko do upośledzenia funkcji narządu, ale również śmierci. U osoby, u której doszło do zatoru, pojawiają się m.in.: gorączka, kłujący ból w klatce piersiowej, duszności, kaszel, zaburzenia równowagi, a także utrata przytomności.
Dlaczego dochodzi do zakrzepowego zapalenia żył?
Zakrzepowe zapalenie żył występuje u osób, które ukończyły 40 rok życia. Zwiększone ryzyko zachorowania istnieje również u ludzi, którzy prowadzą siedzący tryb życia i nie uprawiają żadnej aktywności fizycznej. Starzenie się zwiększa ryzyko zakrzepicy, gdyż wraz z biegiem lat żyły stają się grubsze i mniej elastyczne, co ułatwia powstawanie skrzepów.
Przyczyn zakrzepowego zapalenia żył należy również szukać w nieodpowiednim stylu życia, czyli w paleniu papierosów, nadużywaniu alkoholu i niewłaściwej diecie powodującej nadwagę i otyłość. Ponadto zakrzepica związana jest także z zaburzeniami krążenia wynikającymi z częstego trzymania nogi na nogę i noszenia za ciasnej odzieży. Do zakrzepowego zapalenia żył może dojść również w wyniku zabiegu chirurgicznego, długotrwałego unieruchomienia, chorób zakaźnych, porodu, chorób żył, stosowania leków podrażniających śródbłonek żył, np. leków antykoncepcyjnych, a także na skutek występowania żylaków. Innymi przyczynami zakrzepicy mogą być: nadmierna krzepliwość krwi, choroby reumatoidalne, zawał, udar, astma lub białaczka.
Zakrzepowe zapalenie żył – leczenie specjalistyczne
Metoda leczenia zakrzepicy wybierana jest w zależności od tego, czy ma ona dotyczyć zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych czy głębokich. W przypadku tego pierwszego schorzenia wybierana jest terapia zachowawcza, polegająca na stosowaniu leków przeciwzapalnych. Leczenie wspierane jest również farmaceutykami przeciwbólowymi i przeciwobrzękowymi. W terapii niezwykle ważne jest stosowanie środków usprawniających przepływ żylny.
Oprócz leków doustnych stosowane są także maści, kompresy i żele. Jeśli podczas zakrzepowego zapalenia żył dojdzie do zakażenia, konieczne jest zastosowanie antybiotykoterapii. Leczenie zakrzepicy żył powierzchownych trwa od 3 do 4 dni. Jeśli jednak dojdzie do zakrzepowego zapalenia żył głębokich, czyli żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, konieczna jest hospitalizacja osoby chorej. W szpitalu możliwe jest zastosowanie dwóch metod – farmakologicznej i operacyjnej. Podczas terapii stosowane są leki z heparyną lub doustne antykoagulanty, dzięki którym zakrzepica zmniejsza się, zapobiega się jej nawrotom i zmniejsza się ryzyko powikłań. Stosowane jest również leczenie trombolityczne, które umożliwia rozpuszczenie zakrzepu.
Bibliografia:
https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/011/073/original/20-22.pdf?1468396931
http://fpn.sum.edu.pl/archiwum/publikacje/2007/publikacja9_nr9_2007.pdf