Xanax – czym jest, ulotka, dawkowanie

Fot: hunna / fotolia.com

Xanax jest lekiem dostępnym w aptekach wyłącznie na receptę. Działa on uspokajająco, przeciwlękowo oraz nasennie. Te właściwości wykorzystywane są, np. przy krótkotrwałym leczeniu stanów lekowych oraz przy ciężkich stanach lekowych w depresji. Xanax dostępny jest w formie tabletek o różnej zawartości substancji czynnej, którą jest alprazolam. 

Co to jest Xanax i w jakim celu się go stosuje?

Xanax jest lekiem działa przeciwlękowo, rozluźniająco i uspokajająco. Dzięki tym właściwościom wykorzystywany jest w krótkotrwałym leczeniu takich zaburzeń jak:

  • Zaburzenia lękowe uogólnione,
  • Zaburzenia lękowe z napadami lęku,
  • Zaburzenia lękowe w postaci fobii,
  • Zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane.

Substancją czynną Xanax’u jest alprazolam, który należy do grupy leków nazywanej pochodnymi benzodiazepin. Alprazolam nasila działanie kwasu gamma-aminomasłowego (GABA), czyli głównej substancji hamującej aktywność ośrodka układu nerwowego. Xanax jest zalecany tylko w przypadkach, kiedy objawy są nasilone, zaburzają prawidłowe funkcjonowanie lub są bardzo uciążliwe. Stany napięcia i niepokoju związane z problemami dnia codziennego nie są wskazaniem do stosowania leku. Xanax może uzależniać, dlatego należy go stosować wtedy, kiedy jest to potrzebne i zawsze zgodnie z zaleceniami lekarza.

Jakie mogą być pierwsze objawy depresji? Odpowiedź znajdziesz w filmie: 

Zobacz film: Jakie są pierwsze objawy depresji? Źródło: 36,6.

Xanax – skład

Xanax występuje w kilku dawkach:

  • Tabletki 0,25 mg,
  • Tabletki 0,5 mg,
  • Tabletki 1 mg,
  • Tabletki 2 mg.

Substancją czynną w leku jest alprazolam. Pozostałe składniki leku to: laktoza jednowodna, celuloza mikrokrystaliczna, sodu dwuoktylosulfobursztynian (85%) + sodu benzoesan (15%), krzemu dwutlenek koloidalny, magnezu stearynian, skrobia kukurydziana.

Dodatkowo tabletki Xanax 0,5 mg zawierają lak sodowo – glinowy z erytrozyną, a tabletki Xanax 1 mg lak sodowo – glinowy z erytrozyną i lak glinowy F.D. i C. Blue Nr 2.

Xanax – informacje ważne przed zastosowaniem leku

W jakich przypadkach nie stosować leku Xanax:

  • Przy uczuleniu na alprazolam i inne benzodiazepiny lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku,
  • Przy nużliwości mięśni,
  • Przy ciężkiej niewydolności oddechowej,
  • Przy zespole bezdechu śródsennym,
  • Przy ciężkiej niewydolności wątroby,
  • U osób poniżej 18 roku życia.
  • Kobietom w ciąży, karmiącym piersią lub planującym posiadanie dziecka nie zaleca się stosowania alprazolamu. Jeżeli tak się stanie, pacjentka powinna zostać przebadana pod kątem zagrożenia dla płodu. Benzodiazepiny w małych ilościach przenikają do mleka matki.

Xanax - ostrzeżenia i środki ostrożności

Przed zastosowaniem leku Xanax należy się skontaktować z lekarzem, jeśli:

  • Lek jest przyjmowany przez długi okres czasu. Xanax może uzależniać, zwłaszcza osoby o skłonnych do nadużywania leków lub alkoholu. Konieczność dalszego leczenia powinna być okresowo oceniana przez lekarza,
  • Dawka leku jest zmniejszana lub jest on nagle odstawiany, gdyż mogą wystąpić objawy odstawienia,
  • Pacjent zmaga się z depresją, z myślami lub tendencjami samobójczymi,
  • Pacjent stosuje inne benzodiazepiny (zwiększone ryzyko uzależnienia),
  • Pacjent jednocześnie stosuje opioidy, leki nasenne, uspokajające lub spożywa alkohol (ich działanie może się nasilić),
  • Występuje niepokój ruchowy, pobudzenie psychoruchowe, drażliwość, agresja, urojenia, gniew, koszmary senne, omamy, psychozy, niewłaściwe zachowanie bądź inne zaburzenia zachowania. W razie pojawienia się wymienionych dolegliwości należy przerwać stosowanie leku i skontaktować się z lekarzem,
  • Pacjent ma jaskrę, zaburzenia czynności nerek lub wątroby.

Xanax podobnie jak inne benzodiazepiny mogą wywoływać niepamięć następczą, która występuje kilka godzin po zażyciu leku. W takim przypadku należy zapewnić pacjentowi nieprzerwany sen przez 7-8 godzin. Dodatkowo, benzoiazepiny powinny być ostrożnie stosowane u osób w podeszłym wieku, ze względu na ryzyko nadmiernego uspokojenia i/lub osłabienia układu mięśniowo-szkieletowego, co może skutkować upadkami, często poważnymi w skutkach.

Xanax a inne leki

Przed zastosowaniem leku należy poinformować lekarza o wszystkich innych przyjmowanych aktualnie lekach oraz o tych, które pacjent planuje przyjmować. Należy zachować szczególną ostrożność, gdyż mieszanie leku z innymi może mieć różne konsekwencje.

Szczególną ostrożność należy zachować podczas:

  • Łączenia leku Xanax z opiadami, gdyż te działają depresyjnie na układ oddechowy (zwalniają i spłycają oddech). Wiąże się to z ryzykiem nadmiernego uspokojenia, depresji oddechowej, śpiączki, a nawet śmierci,
  • Xanax może nasilić działanie leków przeciwpsychotycznych, nasennych, przeciwlękowych, uspokajających, przeciwdepresyjnych, przeciwdrgawkowych, narkotycznych leków przeciwbólowych, środków znieczulających i leków przeciwhistaminowych,
  • W przypadku narkotycznych leków przeciwbólowych może dochodzić do nasilenia euforii, co może prowadzić do nasilenia zależności psychicznej,
  • Nie wolno spożywać alkoholu w czasie stosowania leku Xanax,
  • Nie zaleca się przyjmowania leku Xanax wraz z niektórymi lekami przeciwgrzybiczymi do stosowania wewnętrznego, np. ketokonazolem, itrakonazolem, pozakonazolem, worykonazolem.
  • Należy zachować ostrożność i rozważyć zmniejszenie dawki Xanax’u podczas jednoczesnego stosowania wraz z nefazodonazem, fluwoksaminą i cymetydyną.
  • Należy zachować ostrożność również podczas jednoczesnego stosowania wraz z fluoksetyną, propoksyfenem, doustnymi środkami antykoncepcyjnymi, sertraliną, diltiazemem i antybiotykami makrolidowymi,
  • Jednoczesne stosowanie leku Xanax oraz inhibitorów protezy HIV wymaga modyfikacji dawki lub zaprzestania przyjmowania alprazolamu,
  • Pacjenci przyjmujący jednocześnie alprazolam i digoksynę powinni być ściśle monitorowani, czy nie pojawiają się u nich objawy związane z toksycznością digoksyny,
  • Teofilina może zmniejszyć działanie benzodiazepin.

Xanax – dawkowanie

Dawka Xanax’u jest zlecana przez lekarza na podstawie nasilenia objawów i indywidualnych reakcji pacjenta na leczenie. Leczenie powinno trwać jak najkrócej oraz pacjent powinien być pod obserwacją lekarza szczególnie, jeśli nasilenie występujących u pacjenta objawów zmniejszenia się i może nie wymagać leczenia farmakologicznego.

Całkowity czas leczenia nie powinien przekraczać 8-12 tygodni, włączając w to okres zmniejszenia dawki. W trakcie stosowania benzopiazepin może rozwinąć się uzależnienie oraz zależność emocjonalna lub fizyczna. To ryzyko może wzrastać wraz z dawką i czasem trwania leczenia.

Leczenie objawowe zaburzenia lękowego uogólnionego oraz zaburzenia depresyjnego i lękowego mieszanego

Zalecana dawka początkowa – 0,25 mg lub 0,5 mg trzy razy na dobę. Lekarz może zwiększyć dawkę w prazie potrzebny, do maksymalnej dawki dobowej – 4 mg podzielonej na dawki mniejsze, przyjmowane w ciągu całego dnia.

Leczenie objawowe zaburzenia lekowego z napadami lęku i zaburzenia lękowego w postaci fobii

Zalecana dawka początkowa – 0,5 mg lub 1 mg przed snem. Ewentualne zwiększenie dawki nie powinno odbywać się w odstępach krótszych, niż co 3 do 4 dni (łączna dawka nie może przekraczać 3 lub 4 dawek na dobę).

Zastosowanie większej i mniejszej dawki niż zalecana

W przypadku przyjęcia większej dawki niż jest to zalecone Xanax może powodować ataksję (niezborność ruchów), senność, zaburzenia mowy, śpiączkę i depresję oddechową. W razie pominięcia zastosowania leku, nie należy spożywać podwójnej dawki w celu uzupełnienia leku.

Leczenia lekiem Xanax nie należy samodzielnie przerywać. Leczenie ma charakter objawowy, po jego przerwaniu objawy mogą powrócić. Lekarz zadecyduje o stopniowym zmniejszeniu dawki.

Xanax – możliwe działania niepożądane

Działania niepożądane zwykle obserwuje się na początku terapii. Ustępują one w miarę kontynuowania leczenia lub kiedy zmniejszy się dawkę.

Bardzo często (częściej niż u 1 na 10 pacjentów):

  • Depresja
  • Senność
  • Uspokojenie
  • Ataksja
  • Zaburzenia pamięci
  • Zaburzenia mowy
  • Zawroty głowy
  • Ból głowy
  • Zaparcia
  • Suchość w jamie ustnej
  • Zmęczenie
  • Drażliwość

Często (od 1 do 10 na 100 pacjentów):

  • Zmniejszenie apetytu
  • Stan splątania
  • Dezorientacja
  • Zmniejszenie lub zwiększone libido
  • Lęk
  • Bezsenność
  • Nerwowość
  • Zaburzenia równowagi
  • Nieprawidłowa koordynacja
  • Zaburzenia koncentracji uwagi
  • Nadmierna potrzeba snu
  • Letarg
  • Drżenie
  • Nieostre widzenie
  • Nudności
  • Zapalenie skóry
  • Zaburzenia seksualne
  • Zmniejszenie lub zwiększenie masy ciała

Niezbyt często (u 1 do 10 na 1000 pacjentów):

  • Mania
  • Halucynacje
  • Gniew
  • Pobudzenie
  • Uzależnienie
  • Niepamięć
  • Osłabienie siły mięśniowej
  • Nietrzymanie moczu
  • Nieregularne miesiączki
  • Zespół odstawienia leku

Częstość nieznana (nie może być określona na podstawie dostępnych danych):

  • Hiperprolaktynemia
  • Hipomania
  • Agresywne/wrogie zachowanie
  • Zaburzenia myślenia
  • Zwiększona aktywność psychoruchowa
  • Nadużywanie leku
  • Zaburzenia działania układu nerwowego autonomicznego
  • Dystonia
  • Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • Zapalenie wątroby
  • Żółtaczka
  • Obrzęk naczynioruchowy
  • Nadwrażliwość na światło
  • Zatrzymanie moczu
  • Obrzęki obwodowe
  • Zwiększenie ciśnienia w gałce ocznej

Benzodiazepiny mogą powodować uzależnienie fizyczne i psychiczne. Jeżeli dojdzie do zależności fizycznej nagłe zaprzestanie stosowania leku Xanax może wywołać objawy odstawienia: ból głowy, mięśni, nasilony lęk, uczucie napięcia, pobudzenie, dezorientację, drażliwość, poczucie zmiany otoczenia lub własnej osoby, upośledzenie słuchu, sztywność i mrowienie kończyn. 

Data aktualizacji: 18.10.2019,
Opublikowano: 18.10.2019 r.

Komentarze (0)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany
Czy można przedawkować paracetamol? Jakie są objawy i skutki zatrucia paracetamolem?

Paracetamol jest łatwo dostępnym lekiem wydawanym bez recepty. Ma działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Znajduje się w wielu powszechnie stosowanych preparatach złożonych, dostępny jest też w formie samodzielnej, dlatego bardzo łatwo go przedawkować.

Czytaj więcej
Farmaceuta: Trzymanie leków w plastikowych opakowaniach to nie najlepszy pomysł

Związki wydzielane przez plastik mogą być niebezpieczne nie tylko w opakowaniach żywności, ale także opakowaniach lekarstw - alarmuje Grzegorz Carowicz, farmaceuta. Specjalista radzi, jak przechowywać leki, by uniknąć ryzyka przedostania się do nich toksycznych substancji. 

Czytaj więcej
Jaka witamina C dla dzieci jest najlepsza?

Organizm dziecka potrzebuje witaminy C, aby prawidłowo się rozwijać i funkcjonować, a także mieć siłę bronić się przed infekcjami. Dlatego warto wiedzieć, w jakich pokarmach i jakiej formie witamina ta jest dostarczana do organizmu oraz kiedy warto ją suplementować.

Czytaj więcej
Antybiotyki dozwolone przy karmieniu piersią. Które są bezpieczne?

Antybiotyki bezpieczne przy karmieniu piersią to przede wszystkim penicyliny. Odpowiednie lekarstwo dobiera lekarz tak, by było ono bezpieczne dla matki i dziecka, a jednocześnie miało właściwe spektrum działania i było skuteczne.

Czytaj więcej
Izotretynoina – wskazania i skutki uboczne stosowania

Izotretynoina to preparat wprowadzony do lecznictwa w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych. Jest skuteczna w leczeniu niektórych ciężkich i średniociężkich form trądziku, ale nie jest też lekiem obojętnym dla zdrowia. Szczególnie niebezpieczna może być w okresie ciąży.

Czytaj więcej
Czy Ketonal jest dostępny bez recepty?

Ketonal to środek przeciwbólowy, który należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Bardzo dobrze radzi sobie z dolegliwościami bólowymi o łagodnym i umiarkowanym nasileniu. Można po niego sięgać, gdy pojawia się ból zęba, głowy lub mięśni. Ketonal jest dostępny także w wersji bez recepty. Zobacz, jak go stosować.

Czytaj więcej
Psychobiotyki – jak działają i kiedy się je stosuje?

Psychobiotyki to bakterie probiotyczne, które wykorzystuje się w terapii chorób psychicznych. Przypisuje się im korzystny wpływ na oś mózgowo-jelitową, a dzięki temu na zdrowie psychiczne. Część badań sugeruje, że będzie można wykorzystywać je również w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych.

Czytaj więcej
Metamizol – czym jest i jak działa?

Metamizol jest pochodną pirazolonu. Substancja występuje w postaci krystalicznie białego proszku; działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo. Po podaniu szybko się wchłania do przewodu pokarmowego i jest metabolizowana w wątrobie. Jednym z przeciwwskazań do jej przyjmowania jest ciąża.

Czytaj więcej
Antybiotyki i witamina C – czy dochodzi do interakcji? Jak bezpiecznie łączyć antybiotyk z suplementem?

Witamina C może obniżać stężenie antybiotyków z grupy aminoglikozydów. Nie jest przeciwwskazana przy stosowaniu innych antybiotyków, jednak należy stosować odpowiednie zasady przyjmowania. Witamina C może wchodzić w interakcje z wieloma związkami.

Czytaj więcej
Grejpfruty wchodzą w interakcje z lekami na nadciśnienie, cholesterol, cukrzycę... Dlaczego? Czym to grozi?

Leki na cholesterol, nadciśnienie czy na cukrzycę to jedne z najczęściej przepisywanych farmaceutyków. U pacjentów leczonych przewlekle odradza się spożywanie grejpfrutów. Dlaczego? Czy wszystkie leki wchodzą w interakcje z grejpfrutami?

Czytaj więcej