Co to jest wirus Zika? To wirus pochodzący z Afryki, współcześnie występujący nie tylko na Czarnym Lądzie, ale też w Ameryce Południowej i Środkowej, Azji Południowo-Wschodniej i w regionie Pacyfiku. W Polsce nie występuje naturalnie, ponieważ nie ma do tego warunków klimatyczno-środowiskowych. Wirus Zika jest spokrewniony z wirusami wywołującymi m.in. gorączkę denga i gorączkę Zachodniego Nilu.

Wirus Zika: objawy zarażenia i jego źródła

W od 60 do 80 procent przypadków wirus Zika nie daje żadnych objawów. U pozostałych zarażonych objawy występują najczęściej po od 3 do 12 dniach od infekcji. Przebieg zakażenia jest zwykle łagodny. Mogą wystąpić takie dolegliwości, jak:

• bóle głowy,
  
• gorączka nieprzekraczająca 38,5 stopnia Celsjusza,
  
• bóle mięśni i stawów,
  
• zapalenie spojówek i czasem światłowstręt,
  
• plamista albo grudkowa wysypka – może pojawiać się na tułowiu, kończynach, czasem na twarzy.
  

W niektórych przypadkach odnotowywano też bóle brzucha, nudności i wymioty, bóle zagałkowe, a także ból gardła i kaszel. Zarażenie wirusem Zika objawy daje niecharakterystyczne i trudne do rozpoznania.

Wirus Zika najczęściej jest przenoszony przez komary z gatunków Aedes africanus, Aedes aegypti i Aedes albopictus. Potencjalnie można zarazić się także drogą płciową od osoby zainfekowanej – dotychczas były to pojedyncze przypadki, częściej mężczyźni zarażali swoje partnerki niż odwrotnie. Trzecią drogą zarażenia wirusem Ziko jest przenikanie przez łożysko. Zainfekowana ciężarna przekazuje dziecku wirusa. W takich sytuacjach znacznie rośnie ryzyko mikrocefalii u noworodka (małogłowia).

Występowanie wirusa Zika

Gdzie występuje wirus Zika i dochodzi do zakażeń wśród ludzi? Przede wszystkim w Zachodniej Afryce, a głównie w Gwinei Bissau, Wyspach Zielonego Przylądka, często do infekcji wirusem Zika dochodzi też w Angoli.

Wirus aktywny jest w Ameryce Południowej i Środkowej. Rejony występowania wirusa Zika to m.in.: Dominikana, Brazylia, Kuba, Kolumbia, Meksyk, Peru, Argentyna, Bahamy, Boliwia, Jamajka i Kostaryka, Barbados, Anguilla, Antigua i Barbuda, Aruba, Belize, Curaçao, Ekwador, Grenada, Gujana, Gujana Francuska, Gwadelupa, Gwatemala, Honduras, Kajmany, Martynika, Nikaragua, Panama, Paragwaj, Puerto Rico oraz Wenezuela.

W Azji Południowo-Wschodniej można wirusem Zika zarazić się na Malediwach. W regionie Pacyfiku ryzyko infekcji rośnie na Fidżi, Wyspach Marshalla, Mikronezji, Wyspach Salomona, w Singapurze czy Palau. Wirus Zika występuje też w archipelagach Samo i Tonga ora w Papui Nowej Gwinei.

Wirus Zika w Europie występuje wyłącznie u osób, które przywiozły go z egzotycznych podróży. W Stanach Zjednoczonych odnotowuje się pojedyncze przypadki zarażenia tylko na Florydzie (dane z maja 2017 roku – https://gis.gov.pl/zdrowie/informacje-dla-podrozujacych/320-informacja-dla-osob-podrozujacych-do-ameryki-poludniowej-w-region-pacyfiku-do-afryki-oraz-indonezji).

Profilaktyka wirusa Zika – zalecenia Państwowej Inspekcji Sanitarnej

Na wirusa Zika szczepionka nie istnieje, dlatego należy stosować się do rekomendacji Państwowej Inspekcji Sanitarnej, podróżując do krajów występowania tego wirusa. Aby uniknąć zarażenia najpopularniejszą drogą, czyli przez ugryzienie komara, należy:

• stosować środki odstraszające komary, tzw. repelenty,
  
• nosić odzież zakrywającą ciało, najlepiej w jasnych kolorach,
  
• używać moskitier,
  
• pozostać w zamkniętych pomieszczeniach rano i późnym popołudniem, gdy aktywność komarów jest największa.
  

Ciężarne i kobiety planujące zajście w ciążę powinny przełożyć podróż w rejon aktywności wirusa Zika.

Zaleca się, by przez 6 miesięcy od powrotu z regionów świata, w których występuje wirus Zika, mężczyzna zachował wstrzemięźliwość seksualną lub stosował prezerwatywy podczas stosunku.

Leczenie wirusa Zika i powikłania zakażenia

Leczenie zarażenia wirusem Zika jest objawowe, jeśli występują dolegliwości. Podaje się leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, płyny oraz zaleca odpoczynek. Po kilku dniach dolegliwości powinny ustąpić.

Powikłania po zarażeniu wirusem Ziko możliwe są u dzieci zarażonych ciężarnych i zainfekowanych dorosłych:

• kobiety zarażone wirusem Ziko z trakcie ciąży rodziły dzieci z małogłowiem (mikrocefalią),
  
• u niektórych osób mogą wystąpić objawy zespołu Guillaina-Barrégo – choroby neurologicznej objawiającej się parestezjami (mrowieniem, drętwieniem, uczuciem przebiegania prądu, zaburzeniami odczuwania temperatury) nóg i bólem stóp, bólami korzeniowymi, zwiotczeniem mięśni nóg, zaburzeniami czucia, niedowładem mięśni twarzy, poruszających oczyma, zaburzeniami rytmu serca i ciśnienia krwi, ostatecznie niewydolnością oddechową.
  

Te powikłania można leczyć wyłącznie objawowo. Zespół Guillaina-Barrégo wymaga leczenia szpitalnego.