Widłak goździsty to roślina znana z właściwości leczniczych, ale i z ludowych przesądów. Według jednego z nich zawieszenie pod stropem pędów widłaka w święto Bożego Ciała chroni przed siłami nieczystymi. Obecnie rośliny używa się w leczeniu chorób skóry, dróg moczowych, wątroby czy zaburzeń menstruacyjnych.

Widłak goździsty – wiadomości ogólne

Widłak goździsty (z łac. Lycopodium clavatum) to gatunek rośliny zaliczanej do rodzaju widłak (z łac. Lycopodium) i rodziny widłakowatych (z łac. Lycopodiaceae). Ma kosmopolityczny charakter, tj. szeroki zasięg geograficzny występowania. Roślina porasta najczęściej jednak tereny znajdujące się w obszarze klimatu umiarkowanego. Spotkać ją można na torfowiskach, wrzosowiskach, w lasach mieszanych i iglastych, w suchych borach. Stanowi dodatkowo górskie piętro kosodrzewiny. Widłak goździsty alternatywnie nazywany jest widłakiem babimórem, niedźwiedzią łapą, psem świętego Jana, warkocznicą. Roślina wyglądem przypomina mech.

W Polsce widłaki są chronione. Do 2014 roku roślina znajdowała się pod ścisłą ochroną gatunkową. Następnie jej status ochronny zmieniono na częściową ochronę, lecz w Czerwonej Liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (z ang. IUCN Red List) zaliczona została do kategorii NT, tj. bliskie zagrożenia (z ang. near threatened).

Widłak goździsty jako surowiec zielarski

Widłak goździsty ma właściwości lecznicze. Surowiec zielarski stanowi wysuszony pyłek zarodnikowy z widłaka, który ma postać jasnożółtego proszku bez zapachu i smaku. W jego składzie znajdują się m.in.: substancje terpenowo-woskowe, celuloza, lipidy ciekłe i półciekłe (zawierają glicerydy kwasów tłuszczowych, w tym np. palmitynowego, stearynowego, olejowego, linolowego), sterole, kwas widłakowy, kwas cytrynowy, popiół bogaty w glin. Pyłek zarodnikowy zbierany jest z reguły od lipca do września w porze wilgotnej, rano lub po deszczu, ponieważ zarodniki wówczas mniej się rozsypują.

Widłak goździsty – właściwości lecznicze

Pyłek może być stosowany zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. W pierwszym przypadku roślina znana jest z działania moczopędnego oraz dezynfekującego drogi moczowe, w związku z czym stosowana jest w leczeniu chorób dróg moczowych. Używa się jej przy zatrzymaniu moczu i nieżytach pęcherza moczowego. Przeciwdziała tworzeniu się piasku nerkowego i występowaniu kolki nerkowej. Widłak goździsty pomocny jest na wątrobę, łagodzi stany zapalne i marskość, a nawet wspomaga leczenie nowotworów wątroby. Uśmierza dolegliwości bólowe towarzyszące menstruacji i zwalcza ich zaburzenia, zapobiega skurczom i rozluźnia mięśnie gładkie. Roślina ma zdolność do tamowania krwi i łagodzi objawy nocnych duszności.

Pyłek widłaka goździstego zewnętrznie wykorzystywany jest w leczeniu zmienionej chorobowo skóry. Posypuje się nim wypryski, rany, liszaje. Sprawdza się przy łuszczycy, egzemie, w stopie cukrzycowej i odleżynach czy jako zasypka pielęgnacyjna dla dzieci. Działa osłaniająco, osuszająco, ściągająco i przeciwzapalnie. Przyspiesza regenerację i proces gojenia skóry.

Jak bezpiecznie leczyć się ziołami? Dowiesz się tego z filmu:

Jak stosować ziele widłaka goździstego?

Oprócz pyłku zastosowanie ma ziele widłaka goździstego, z którego sporządza się napary. W tym celu należy 1 łyżeczkę surowca zalać 1 szklanką przegotowanej wody o temperaturze 96℃, po czym odstawić pod przykryciem do zaparzenia na 10–15 minut. Za opakowanie 50 g suszonego ziela widłaka goździstego zapłaci się około 6 zł. Herbata z widłaka polecana jest w łagodzeniu objawów artretyzmu i reumatyzmu, ale też w schorzeniach dróg moczowych i wątroby. Dodatkowo zwalcza problem zaparć i wspomaga leczenie hemoroidów, tj. żylaków odbytu. Herbatę z widłaka goździstego można użyć do przygotowania okładów.

Z ziela widłaka goździstego przygotowuje się poduszeczki, które znalazły zastosowanie w łagodzeniu dolegliwości towarzyszących skręceniu kończyn, kurczów stóp czy łydek. Ich przygotowanie nie nastręcza wielu trudności. Wystarczy do niewielkiego lnianego woreczka wsypać suszony widłak, a następnie przykładać go przez noc na bolące miejsce.

Ziele widłaka goździstego – wartość odżywcza

Wartość odżywcza ziela widłaka goździstego w 100 g produktu przedstawia się następująco:

• wartość energetyczna: 1344 kJ/ 321 kcal,

• tłuszcz: 7 g, w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 0,2 g,

• węglowodany: 52 g, w tym cukry: 3,1 g,

• białko: 10,5 g.

Ile kosztuje pyłek widłaka goździstego?

Pyłek widłaka goździstego nabyć można w sklepach zielarskich, aptekach i dzięki sprzedaży internetowej. Najczęściej sprzedawany jest w opakowaniach po 50 g i 250 g, za które zapłaci się odpowiednio średnio 40 zł i 170 zł.

Widłak goździsty jest dość bezpieczną rośliną leczniczą. Przeciwwskazany jest jednak kobietom w ciąży i karmiącym piersią.