Ukąszenie komara może okazać się bardzo niebezpieczne. Komary przenoszą bowiem wiele chorób. Jedną z nich jest tropikalna choroba chikungunya wywołana przez wirusa chikungunya należącego do rodzaju Alphavirus z rodziny Togaviridae.

Jak dochodzi do zakażenia wirusem chikungunya?

Wirus namnaża się w fibroblastach skóry, po czym wnika do organizmu, powodując rozsiane zakażenie i objawy kliniczne. Przyczyną zakażenia jest ukąszenie przez jeden z gatunków komarów, najczęściej Aedes aegypti czy Aedes albopictus. Rezerwuarem wirusa są małpy i ludzie. Komary, które przenoszą tę chorobę, są najczęściej spotykane w tropikalnej części Azji, w Afryce, Ameryce i na wyspach Oceanu Spokojnego oraz Indyjskiego. Zdarza się przeniesienie choroby pomiędzy ludźmi drogą krwiopochodną.

Objawy zakażenia wirusem chikungunya

Objawy zakażenia pojawiają się nawet po jednej dobie od ukłucia komara, średnio w przeciągu tygodnia. Przez kilka dni od pojawienia się objawów komar poprzez ukłucie może zakazić się wirusem, transmitując go dalej.

Zdarza się, że zakażenia przebiegają bezobjawowo. Jeśli się pojawiają, to jest to wysoka gorączka z towarzyszącym bólem wielu stawów. Ból ten jest zazwyczaj obustronny i symetryczny. Dodatkowo często występują bóle mięśni, bóle głowy, nudności i wymioty. Jak w przypadku niektórych zakażeń wirusowych, tu również pojawia się zapalenie spojówek.

Zdarza się też osutka o charakterze plamisto-grudkowym. U 1/3 chorych zakażenie może przybrać przewlekły obraz. Najczęściej dotyczy to zapalenia stawów.

Co przyciąga komary? Czy grupa krwi ma znaczenia? Zobacz nasz film i poznaj opinię eksperta

Rozpoznanie choroby chikungunya

Podstawą rozpoznania jest identyfikacja czynnika sprawczego. Wykonuje się w tym celu badania molekularne, izoluje się wirusa z krwi, czy też wykonuje się badania serologiczne z oznaczeniem przeciwciał. Po wykonaniu zwykłych badań laboratoryjnych we krwi można stwierdzić spadek ilości białych krwinek, płytek krwi, a także wzrost aktywności enzymów wątrobowych i kreatyniny.

Profilaktyka i leczenie choroby chikungunya

Nie ma leczenia przyczynowego. Stosuje się leczenie objawowe z użyciem leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, jak np. paracetamol. Rzadko choroba ma ciężki przebieg i złe rokowanie. Nie ma szczepień ochronnych przeciwko gorączce chikungunya, natomiast zaleca się nieswoiste metody zapobiegania chorobom przenoszonym przez komary.

Zalicza się tu stosowanie repelentów i innych środków ochrony przed ukąszeniami komarów. Nie trzeba izolować osób zakażonych, jednak należy zapobiegać dalszym ukłuciom ich przez komary, by uniknąć dalszych transmisji zakażeń.

Choroby przenoszone przez komary w Polsce

Wyróżnia się kilka tysięcy gatunków komarów, z czego mniej więcej 40 gatunków spotykanych jest w Polsce. Większość gatunków występujących w Afryce i innych regionach tropikalnych raczej nie żyje w Polsce. Można tu jednak zetknąć się z gatunkiem przenoszącym malarię, choć nie jest to ta postać złośliwa, spotykana w Afryce. Istnieje jednak ryzyko pojawienia się malarii rodzimej w Polsce, choć aktualnie nie odnotowuje się przypadków zakażenia. Do innych chorób przenoszonych przez komary można zaliczyć wirusa zachodniego Nilu. Przenoszony jest przez ptaki migrujące. U wróbli niemigrujących w Polsce stwierdzono przeciwciała przeciwko temu wirusowi, choć jak na razie nie ma dowodów na zakażenie tym wirusem ludzi w Polsce. Kolejnym wirusem jest wirus Usutu, wykryto go blisko wschodnich granic Polski. Jest śmiertelny dla ptaków, natomiast u ludzi wywołuje łagodne lub umiarkowane zakażenia. Ponadto należy zwrócić uwagę na zagrożenie różnymi typami gorączek tropikalnych, choć są to zakażenia przywleczone. Nie wyizolowano ze środowiska przyrodniczego Polski komarów stanowiących zagrożenie.

Jak w naturalny sposób pozbyć się komarów? Dowiesz się tego z naszego filmu