Nieskazitelna cera to rzadkość. Jedną z najczęstszych dolegliwości skórnych jest trądzik pospolity. Dość powszechnie występującą postacią jest trądzik skupiony. Jego zapis w ICD-10 prezentuje się następująco: L70.1. Z powodu lokalizacji zmian skórnych choroba ta bywa poważnym problemem psychospołecznym.
Czym jest trądzik skupiony?
Trądzik pospolity (z ang. acne vulgaris) to jedna z najbardziej rozpowszechnionych chorób skóry. Może występować w różnym nasileniu, a jedną z cięższych postaci jest trądzik skupiony (z ang. acne conglobata). Ta odmiana występuje głównie w populacji mężczyzn.
Gdzie lokalizują się zmiany skórne w trądziku skupionym?
Zmiany skórne w trądziku skupionym lokalizują się zwłaszcza w obrębie twarzy, ale trafiają się również na plecach, pośladkach, klatce piersiowej, brzuchu i ramionach. Zmiany występujące w okolicy pleców, klatki piersiowej i twarzy stanowią część składową tzw. tetrady trądziku, do której zalicza się dodatkowo przewlekłe wykwity zapalne zlokalizowane w pachwinach i dołach pachowych oraz okołomieszkowe ropowicze zapalenie skóry głowy owłosionej.
Jakie są objawy trądziku skupionego?
W przebiegu trądziku skupionego pojawiają się rozmaite zmiany skórne. Pierwszymi (licznymi i bardzo dużymi) są: czop mieszka włosowego, mikrozaskórnik oraz zaskórnik zamknięty i otwarty. Następnie dochodzi do powstania krostek (powierzchowny stan zapalny) i grudek (stan zapalny głęboko umiejscowiony). Długo trwający odczyn zapalny odpowiada za rozwój torbieli ropnych wykazujących tendencję do zlewania się w większe skupiska oraz bardzo głębokich nacieków. Dojść może do pęknięcia torbieli, z których wydostaje się wówczas cuchnąca, surowiczo-ropna wydzielina. W konsekwencji powstają utrzymujące się długo, bolesne, sączące się, pokryte strupem zmiany. Oprócz tych wymienionych w przebiegu trądziku skupionego obserwuje się także przetoki (lokalizujące się zwłaszcza w okolicy nosowo-wargowej lub żuchwy, szyi, grzbietu nosa) oraz zaskórniki z przetokami.
Konsekwencją trądziku skupionego są blizny. W procesach gojenia powstają blizny zanikowe (kilkumilimetrowe lub punktowe), przymieszkowe (wypukłe, przypominające zamknięte zaskórniki lub prosaki), przerosłe blizny guzkowe i duże keloidy, czyli bliznowce – przerośnięte, stwardniałe lub guzowate zmiany skórne (zlokalizowane przeważnie na plecach i klatce piersiowej).
Przyczyny powstania trądziku skupionego
W większości przypadków początek choroby przypada na okres dojrzewania, choć zdarza się, że choroba daje o sobie znać dopiero w życiu dorosłym. Powstanie trądziku skupionego uwarunkowane jest wieloczynnikowo. Zasadniczą rolę odgrywa tendencja do nadmiernego wytwarzania łoju oraz rogowacenie ujść mieszków włosowych, których zaczopowanie utrudnia wypływ łoju.
Zobaczcie, jakie są przyczyny występowania trądziku u osób dorosłych:
Za pobudzenie gruczołów łojowych do wytwarzania zwiększonych ilości łoju odpowiadają zmiany hormonalne. Mikrośrodowisko mieszka sprzyja wzrostowi Staphylococcus epidermidis i Propionibacterium acnes, których enzymy zaburzają dodatkowo proces rogowacenia. Czynnikami powodującymi nasilenie objawów są niektóre leki (np. hydantoina, glikokortykosteroidy, izoniazyd, androgeny) oraz stres emocjonalny. Specjaliści dodają też, że współwystępować może z zespołem policystycznych jajników oraz u osób z genotypem XYY.
Trądzik skupiony w klasyfikacji ICD-10
W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 (z ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) trądzik skupiony figuruje pod oznaczeniem L70.1, którego poszczególne składowe oznaczają:
- L – Choroby skóry i tkanki podskórnej,
- 70 – Trądzik [acne],
- 1 – Trądzik skupiony [acne conglobata].
Na czym polega leczenie trądziku skupionego?
Najlepsze efekty w leczeniu trądziku skupionego przynosi tzw. skojarzona terapia – jednoczesne stosowanie preparatów miejscowych (bezpośrednio na zmiany skórne w postaci żelu, kremu, maści czy płynów do przemywania) oraz środków doustnych. Ich wzajemne działanie ma na celu ograniczenie wytwarzania łoju, złagodzenie stanów zapalnych, normalizację zachodzących w skórze procesów. Substancjami czynnymi powszechnie stosowanymi w terapii są:
- tretinoina – wykazuje działanie złuszczające, komedolityczne (redukuje ilość i wielkość zaskórników), normalizujące rogowacenie ujść mieszków włosowych;
- nadtlenek benzoilu – wykazuje działanie wysuszające, przeciwbakteryjne, keratolityczne, ma silne właściwości utleniające, pobudza syntezę kolagenu i procesy ziarninowania;
- kwas azelainowy – wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwzaskórnikowe, lekko złuszczające, rozjaśnia przebarwienia, reguluje procesy keratynizacji;
- antybiotyki, jak erytromycyna czy klindamycyna – wykazują działanie przeciwbakteryjne, redukują ilość wolnych kwasów tłuszczowych, ograniczają stan zapalny.
Bardzo ważna jest też umiejętna pielęgnacja skóry.
Bibliografia:
1. F. Wąsik, E. Baran, J. Szepietowski, Atlas chorób skóry, Volumed, Warszawa 1993.
2. J. Zaczyńska-Janeczko, Trądzik pospolity, [w:] „EKSPERT Anti Aging”, 2007, 7, s. 5–7.
3. K. Janda, M. Chwiłkowska, Trądzik pospolity – etiologia, klasyfikacja, leczenie, [w:] „Annales. Academiae Medicae Stetinensis”, 2014, 60(20), s.13–18.
4. M. Serafin, H. Dąbrowska, Trądzik zwyczajny – etiopatogeneza i leczenie, [w:] „Nowa Pediatria”, 2003, 2, s. 128–132.