Wirus HIV upośledza funkcję układu immunologicznego człowieka, przez co odporność organizmu spada. Nieleczona osoba zarażona HIV z czasem zapada na AIDS – po wielu latach nosicielstwa HIV. AIDS to ciężki nabyty niedobór odporności. W wyniku AIDS chory jest bardzo podatny na infekcje i nowotwory. Układ odpornościowy nie jest w stanie podjąć pracy, dlatego nawet pozornie niegroźna infekcja może mieć poważne konsekwencje, a nawet zakończyć się zgonem chorego. Aby wydłużyć życie i zapobiec AIDS, warto wykonać test na HIV i rozpocząć leczenie.

Ile kosztuje badanie na HIV i gdzie można je wykonać? Płatne i bezpłatne opcje

Test na HIV można wykonać bezpłatnie i anonimowo w Punktach Diagnostyczno-Konsultacyjnych (PKD). To jednostki podlegające Ministerstwu Zdrowia i posiadające certyfikat Krajowego Centrum do spraw AIDS. Aby wykonać badanie na HIV w PKD, nie trzeba mieć ubezpieczenia zdrowotnego, skierowania ani uiszczać żadnych opłat. Punkty Konsultacyjno-Diagnostyczne znajdują się w większych miastach Polski, a w Warszawie jest ich kilka. Wynik badania odbiera się wyłącznie osobiście na podstawie numeru i wybranego hasła podawanego przy pobraniu próbki krwi. W niektórych punktach wynik można otrzymać tego samego dnia, w którym wykonuje się test HIV. Przed badaniem w PKD z badanym przeprowadzany jest wywiad dotyczący jego stylu życia.

Badanie HIV można wykonać również odpłatnie w dowolnym laboratorium. Ile kosztuje badanie na HIV? Jego cena mieści się w granicach od 25 do 35 złotych. Jeśli wynik badania jest pozytywny, niezbędne jest wykonanie również testu na HIV western blot, by potwierdzić zakażenie wirusem. Badanie HIV metodą western blot kosztuje od około 300 do 400 złotych.

Jak może dość do zakażenia wirusem HIV? Dowiesz się tego z filmu:

W Polsce nie są dostępne testy na HIV w aptece. Test do samodzielnego wykonania z kropli krwi można kupić online, jednak nie ma on certyfikatów, a jego wynik nie może stanowić podstawy do postawienia diagnozy. Koszt takiego testu to 119 złotych.

Diagnostyka HIV: interpretacja wyników HIV

Diagnostyka HIV rozpoczyna się od wykonania testu przesiewowego ELISA (ang. enzyme-linked immunosorbent assay), czyli testu immunoenzymatycznego. Wynik niejasny oznacza, że po kilku tygodniach należy ponownie przeprowadzić badanie. Interpretacja wyników badań HIV powinna być przeprowadzona przez lekarza lub przeszkolonego pracownika PKD.

Wynik ujemny oznacza, że we krwi nie ma przeciwciał przeciwko wirusowi HIV. Jeśli w ciągu 3 miesięcy przed wykonaniem badania nie zaszły okoliczności mogące powodować zarażenie, uznaje się, że osoba badana nie jest zarażona. Ujemny wynik może być fałszywy, jeśli od zarażenia do badania minęło zbyt mało czasu i organizm nie zdążył jeszcze wytworzyć przeciwciał – to tzw. okienko serologiczne. Badanie HIV należy wykonać po 3 miesiącach od potencjalnego zarażenia.

Jeśli wynik jest dodatni, kolejnym krokiem jest wykonanie testu potwierdzającego zarażenie HIV – badania na HIV metodą western blot.

Wynik testu na HIV może być fałszywie dodatni po transfuzji krwi, po przeszczepie narządów, w wyniku chorób autoimmunologicznych, nowotworowych oraz w przypadku ciężkiego stanu zapalnego wątroby. Wynik fałszywie dodatni uzyskuje się również w ciąży i w krótkim czasie po szczepieniach.

Wyniki przesiewowego testu na HIV mogą być do odebrania już w dniu badania lub w ciągu kilku kolejnych dni, natomiast na wyniki badania potwierdzającego zarażenie (western blot) czeka się znaczenie dłużej, nawet kilkanaście dni.

Czynniki ryzyka zarażenia wirusem HIV i badanie HIV w ciąży

Badanie krwi na HIV powinny wykonać kobiety planujące zajście w ciążę, ciężarne oraz ich partnerzy. Ministerstwo Zdrowia zaleca przeprowadzenie badania na HIV dwukrotnie w czasie ciąży – w pierwszym i trzecim trymestrze. Jest ono ważne dlatego, że podczas porodu matka z HIV może zarazić wirusem dziecko. Wynik testu może być istotny również dla personelu medycznego, zwłaszcza jeśli poród będzie zabiegowy.

Poza tym test na HIV powinny wykonać osoby, które mogły zarazić się wirusem. Zarażeniu sprzyjają czynniki, takie jak:

• przypadkowe kontakty seksualne,
  
• posiadanie wielu partnerów seksualnych lub współżycie z osobą, która miała wielu partnerów,
  
• stosunek z osobą zarażoną HIV,
  
• niezabezpieczanie się prezerwatywami podczas kontaktów seksualnych,
  
• zarażenie chorobą przenoszoną drogą płciową,
  
• zażywanie narkotyków wstrzykiwanych przy użyciu niesterylnych igieł i strzykawek, korzystanie z innymi osobami z tych samych igieł,
  
• wykonanie tatuażu lub przekłucia ciała niesterylnymi narzędziami,
  
• tzw. urwany film, podczas którego nastąpiła utrata kontroli nad własnym zachowaniem – mogło wówczas dojść do sytuacji potencjalnie zagrażających zarażeniem.
  

Test na HIV wykonuje się po minimum 3 miesiącach od wystąpienia sytuacji, w której mogło dojść do zarażenia. Do tego czasu wyniki badania są niewiarygodne.

Morfologia - jak interpretować wyniki? Odpowiedź znajdziesz w filmie:

Objawy zarażenia wirusem HIV

O zarażeniu wirusem HIV mogą świadczyć takie objawy, jak:

• ostra choroba wywołana retrowirusami powodująca symptomy podobne co grypa, w tym gorączkę, bóle mięśni, bóle głowy, wysypkę, nudności i wymioty, powiększenie węzłów chłonnych – utrzymuje się około dwóch tygodni, występuje najczęściej między 2. a 6. tygodniem od zarażenia się HIV;
  
• przewlekłe zmęczenie,
  
• stany zapalne gardła.
  

Zarażenie HIV może nie powodować żadnych objawów przez okres od 1,5 roku do nawet 15 lat.