Termolezja jest zaliczana do nowoczesnych zabiegów i metod leczenia bólu. Znalazła zastosowanie w zwalczaniu bólu wywołanego chorobami nowotworowymi, neuralgii, zespołów bólowych kręgosłupa oraz wielu innych dolegliwości.
Na czym polega termolezja?
Termolezja (z ang. radio frequency thermolesion) to małoinwazyjna metoda leczenia, głównie bólu przewlekłego. Jej inne nazwy to: ablacja prądem HF, ablacja techniką RFA lub termoablacja. Termolezja polega na wprowadzeniu niewielkich elektrod w okolice włókien nerwowych, które przewodzą prąd zmienny o częstotliwości zbliżonej do fal radiowych, czyli ok. 300–500 kHz. Komórki nerwowe składają się m.in. z pierwiastków, które reagują na działanie impulsów. Następuje silne pobudzenie jonów w komórkach oraz podniesienie temperatury obszaru, w którym prowadzony jest zabieg. Wysoka temperatura wywołuje niewielkie uszkodzenie włókien nerwowych. Proces ich regeneracji wynosi zazwyczaj kilkanaście miesięcy, w tym czasie nie występują dolegliwości bólowych, co jest istotą działania termolezji.
Przebieg zabiegu termolezji
Termolezja przeprowadzana jest na skierowanie, po wcześniejszych konsultacjach lekarskich. W dniu zabiegu nie powinno się żuć gumy, palić papierosów, używać dezodorantów oraz perfum aplikowanych bezpośrednio na skórę. Przed przystąpieniem do zabiegu należy poinformować personel medyczny o wszelkich uczuleniach i alergiach (zwłaszcza uczuleniu na lateks, środki odkażające oraz leki). Termolezja rozpoczyna się od wykonania znieczulenia miejscowego, aby zniwelować dolegliwości bólowe w miejscu, gdzie będzie wbijana igła z elektrodą. W niektórych przypadkach stosuje się również leki uspokajające. Osoba wykonująca zabieg musi najpierw zlokalizować odpowiedni korzeń nerwowy, a następnie wprowadzić igłę w jego bezpośrednie otoczenie. Aby precyzyjnie umieścić igłę wraz z elektrodą, często wykorzystuje się fluoroskopię, która za pomocą prześwietlenia promieniami rentgenowskimi w czasie rzeczywistym wskazuje na właściwe położenie igły.
Wprowadzanie igły z elektrodą podczas termolezji odcinka lędźwiowego kręgosłupa przypomina punkcję lędźwiową. Przed właściwą częścią zabiegu sprawdza się położenie igły. W tym celu przepuszcza się prąd o niewielkim natężeniu. Właściwe umiejscowienie igły wywołuje skurcz i mrowienie mięśni w obszarze, który jest unerwiony przez dany nerw. Jeśli igła została umieszczona w odpowiednim miejscu, następuje właściwy etap leczenia. Elektroda wprowadzona w okolice korzenia nerwowego jest włączana, co powoduje nagły wzrost temperatury w jej okolicy. Po zakończeniu procesu igła jest usuwana. Czas zabiegu nie przekracza kilkudziesięciu minut, choć jest zależny od rodzaju schorzenia oraz liczby i lokalizacji korzeni nerwowych, które wymagają terapii.
Wskazania do termolezji
Termolezja wykazuje wysoką skuteczność w leczeniu bólu neuropatycznego, wywołanego niewłaściwym pobudzeniem włókien nerwowych, które są odpowiedzialne za przesyłanie bodźców bólowych. Dolegliwości bólowe w przebiegu neuropatii są najczęściej spowodowane zwyrodnieniem stawów kręgowych (szczególnie w odcinku lędźwiowym). Zmiany w tkance kostnej wywołują podrażnienia nerwów, a w konsekwencji silne doznania bólowe. Lekarze zalecają zabiegi termolezji także w pozostałych chorobach kręgosłupa, zwłaszcza połączonych z silnym bólem (np. dyskopatia). Wskazaniami do przeprowadzenia zabiegu mogą być także przerzuty nowotworowe do kości (często występuje ból oporny na leczenie), klasterowe bóle głowy czy neuralgie nerwu trójdzielnego. Ważne jest, aby przed przeprowadzeniem termolezji poznać przyczynę bólu, co ma ogromny wpływ na skuteczność terapii.
Przeciwwskazania do stosowania termolezji
Należy pamiętać, że z termolezji nie mogą korzystać wszyscy. Przeciwwskazaniami do terapii są: niewydolność serce, ciąża, zmiany zapalne skóry, a nawet niektóre choroby psychiczne. Kobiety w ciąży nie mogą skorzystać z tej metody, ponieważ istnieje bardzo duże ryzyko poważnych uszkodzeń płodu przez promieniowanie jonizujące. Osoby borykające się z problemami dermatologicznymi (np. ropniami) nie powinny stosować termolezji, jeśli ich choroba uniemożliwia wprowadzenie igły we właściwe miejsce (ich skóra pokryta jest zmianami). Ponadto nie zaleca się zabiegu osobom z wyraźną poprawą stanu zdrowia po leczeniu innymi metodami (termolezja nie jest terapią uzupełniającą), a także z wyraźnym źródłem bólu (np. w przebiegu przepukliny krążka międzykręgowego). Z zabiegu nie powinny korzystać osoby, które nie zareagowały na próby blokady poszczególnych nerwów oraz z udowodnionymi nieprawidłowościami neurologicznymi.