Pojęcie „rak”, czyli nowotwór złośliwy, pochodzi ze starożytności. Jednak dopiero w średniowieczu zaczęto określać w ten sposób guz pojawiający się w lub na ciele. Do XX wieku uważano go za chorobę nieuleczalną.

Nowotwory złośliwe – charakterystyka i leczenie

Nowotwór złośliwy (rak), w przeciwieństwie do nowotworu niezłośliwego, odróżnia zdolność ciągłego, niepohamowanego rozrostu. Nie jest on ciałem obcym, lecz pojawia się po przekształceniu prawidłowych komórek w komórki nowotworowe. Leczenie raka polega głównie na przeprowadzaniu zabiegów chirurgicznych, ale także chemio- i radioterapii oraz terapii biologicznej (m.in. immunoterapii i terapii genowej) i hormonoterapii. Ten ostatni rodzaj dotyczy głównie nowotworu prostaty, sutka, jajnika, tarczycy oraz niektórych nowotworów kości.

Nowotwór złośliwy płuc

Raka niedrobnokomórkowego płuc leczy się chirurgicznie bądź stosuje radioterapię. Jest on bowiem mało wrażliwy na chemioterapię. Z kolei raka drobnokomórkowego płuc zwalcza się głównie za pomocą chemioterapii, ponieważ dobrze na nią reaguje. Rokowanie jest niestety niepomyślne. W ciągu 5 lat przeżywa około 14% chorych.

Nowotwór złośliwy sutka – rokowania

Nowotwór złośliwy sutka objawia się najczęściej pojawieniem się guza, który ma dobrze wyczuwalne granice i zazwyczaj jest dosyć twardy. Im wcześniej choroba zostanie wykryta, tym większe szanse na jej wyleczenie. Bardzo istotna jest samokontrola piersi. W przypadku wykrycia raka sutka stosuje się resekcję (wycięcie) zmiany.

Nowotwór złośliwy tarczycy

Rak tarczycy jest wskazaniem do leczenia chirurgicznego. Przy nowotworach gruczołu należy też usunąć węzły chłonne zlokalizowane w obrębie tarczycy z przedziału środkowego. Po operacji włącza się leczenie tyroksyną. Ma to na celu uniknięcie rozwinięcia się niedoczynności tarczycy spowodowanej zbyt małą ilością wytwarzanego hormonu.

Nowotwór złośliwy jelita grubego

Nowotwory złośliwe jelita grubego leczy się głównie chirurgicznie. Jeśli chodzi o raka odbytnicy, należy zachować tzw. dystalny margines chirurgiczny (pasmo zdrowych tkanek usuniętych wraz z guzem), który wynosi 2 cm. Aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty leczenia, należy włączyć chemioterapię, a w przypadku nowotworu złośliwego odbytnicy – radioterapię lub radiochemioterapię. Rokowania zależą od tego, jak szybko i na którym etapie choroby rak został zdiagnozowany. Im wcześniejsze wykrycie choroby, tym większe szanse na wyleczenie.

Nowotwór złośliwy jajnika

Nowotwór złośliwy jajnika jest związany z częstotliwością i ilością owulacji w życiu kobiety. We wszystkich rakach jajnika stosuje się leczenie chirurgiczne: laparotomię zwiadowczą, zabieg cytoredukcyjny oraz zabieg radykalny. Jako uzupełniające wdraża się chemioterapię, zarówno po zabiegach radykalnych, jak i nieradykalnych. Nowotwór złośliwy jajnika charakteryzuje wysoka śmiertelność. Dzieje się tak, ponieważ aż u 75% chorych schorzenie jest wykrywane w III lub IV stadium zaawansowania.

Nowotwór złośliwy żołądka

Rak żołądka we wczesnej postaci może być leczony zarówno endoskopowo, jak i chirurgicznie. Zaawansowana choroba powinna być wskazaniem do radykalnego usunięcia nowotworu. Podczas operacji usuwa się część lub cały zmieniony chorobowo żołądek oraz jak największą ilość węzłów chłonnych. Nie należy usuwać śledziony, chyba że nowotwór zaczął na nią naciekać. Ciągłość przewodu pokarmowego po resekcji żołądka zwykle odtwarza się przez zespolenie przełyku i jelita.

Nowotwór złośliwy mózgu

Metoda leczenia guzów mózgu różni się w zależności od rodzaju nowotworu. Aby go określić, należy przeprowadzić badanie histopatologiczne związane z zabiegiem chirurgicznym. Jest on związany z ryzykiem powikłań. Leczenie operacyjne nowotworów złośliwych mózgu może polegać na radykalnym usunięciu guza i pozostawieniu zdrowej tkanki glejowej i nerwowej, częściowym usunięciu guza bądź zmniejszeniem ciasnoty wewnątrzczaszkowej. Innym sposobem leczenia raka mózgu jest zastosowanie radioterapii. U pacjentów po zabiegach operacyjnych oraz po radioterapii niekiedy włącza się glukokortykosteroidy.

Nowotwór złośliwy trzustki

Nowotwór złośliwy trzustki wiąże się z resekcją guza, radioterapią oraz leczeniem przeciwbólowym. Czasami włącza się też lek gemcytabinę. W leczeniu raka trzustki podstawową metodą jest zabieg chirurgiczny.

Nowotwór złośliwy skóry – czerniak

Leczenie czerniaka, czyli nowotworu złośliwego skóry, rozpoczyna się od wykonania biopsji, czyli wycięcia podejrzanej zmiany z marginesem 1-3 mm. Jeśli diagnoza zostanie potwierdzona, poszerza się obszar, który należy usunąć. Wykonuje się też biopsję węzła wartowniczego, aby wykryć przerzuty do układu chłonnego. W przypadku ich wykrycia, stosuje się limfadenektomię regionalną (usunięcie węzłów chłonnych). W leczeniu nawrotów choroby włączana jest elektrochemioterapia. Polega ona na zwiększeniu stężenia leku cytotoksycznego (niszczącego komórki nowotworowe) poprzez wykorzystanie działania pola elektrycznego. Można też zastosować hipertermię, czyli podgrzanie wybranych tkanek do temperatury 43 stopni Celsjusza. Niekiedy włącza się też leczenie ukierunkowane molekularnie lub immunoterapię nieswoistą.

Bibliografia:

1. Rak i nowotwór złośliwy – co to jest ?
   
2. Czerniak – objawy raka skóry
   
3. Leczenie raka trzustki – aktualne wytyczne
   
4. Hormonoterapia raka – leczenie hormonalne nowotworów złośliwych
   
5. Strategia leczenia nowotworów
   
6. Nowotwory jelita grubego
   
7. Nowoczesne leczenie personalizowane raka płuca
   
8. Wczesne objawy raka piersi (sutka)
   
9. Jakie są rokowania raka jelita grubego?
   
10. Nowotwory ginekologiczne – objawy i profilaktyka. Praktyczny poradnik dla kobiet.
    
11. Co o to jest rak żołądka?
    
12. Rak tarczycy – objawy, diagnostyka i leczenie nowotworu
    
13. Nowotwór złośliwy kości – przyczyny oraz czynniki ryzyka