Reumatyzm z reguły prowadzi on do ograniczenia zdolności ruchowych chorego, często powodując jego niepełnosprawność. Przyczyny schorzenia nie są znane, ale w rozwoju choroby ma udział układ immunologiczny.

Reumatyzm – objawy

Głównym objawem reumatyzmu jest ból i obrzęk stawów głównie rąk i stóp. Może on obejmować jeden lub kilka stawów. Oprócz niego niekiedy pojawia się również obrzęk, zaczerwienienie i ograniczenie ruchomości. Rano dużym problemem jest sztywność dotkniętych schorzeniem stawów. Dolegliwości te prowadzą do ograniczenia aktywności ruchowej chorego. W niektórych przypadkach zmian reumatycznych nie da się już cofnąć. Pojawiają się także objawy ogólnoustrojowe: stan podgorączkowy, ból mięśni, spadek masy ciała, utrata łaknienia i zmęczenie. Do pozastawowych zmian reumatycznych należą także:

• guzki reumatoidalne,
  
• miażdżyca,
  
• zmiany w układzie krążenia takie jak: zapalenie osierdzia, choroby mięśnia sercowego, uszkodzenia zastawek serca
  
• zapalenia opłucnej, śródmiąższowe zapalenie płuc,
  
• osteoporoza,
  
• zmiany w narządzie wzroku,
  
• uszkodzenia nerek,
  
• anemia,
  
• zmiany w układzie nerwowym.
  

Reumatyzm – przyczyny

Choroby reumatyczne mają charakter autoimmunologiczny. Oznacza to, że układ odpornościowy zaczyna atakować własne tkanki, co powoduje wystąpienie określonych objawów. Nieznane są jeszcze wszystkich czynniki powodujące reumatyzm. Wiadomo na pewno, że ich rozwojowi sprzyjają uwarunkowania genetyczne i szkodliwe czynniki środowiska. Czasem powodują je choroby nowotworowe. Podejrzewa się też, że przyczynami reumatyzmu mogą być infekcje wirusowe. Za dodatkowe czynniki ryzyka uważa się:

• płeć – choroby reumatyczne częściej dotykają kobiet,
  
• wiek – reumatyzm daje o sobie znać zazwyczaj po 40. roku życia, mimo to zdarza się także u młodszych ludzi,
  
• wcześniejsze zachorowania w rodzinie,
  
• palenie tytoniu,
  
• narażenie na kontakt z azbestem,
  
• otyłość.
  

Rozpoznanie reumatyzmu

Na początku konieczne jest postawienie prawidłowej diagnozy. By było to możliwe, należy wykonać badania laboratoryjne. O reumatyzmie świadczyć mogą: wysoki poziom odczynnika Biernackiego (OB), wysokie stężenie białka ostrej fazy (CRP), anemia i nieznacznie podniesiony poziom leukocytów. Oprócz tego przy rozpoznaniu chorób reumatycznych wykonuje się badanie płynu stawowego, zdjęcie rentgenowskie, tomografię komputerową i rezonans magnetyczny.

Reumatyzm – leczenie

W leczeniu reumatyzmu najważniejsze jest złagodzenie jego objawów, zapobieganie dalszym uszkodzeniom tkanek dotkniętych schorzeniem i zachowanie sprawności. Farmakoterapia obejmuje podawanie leków modyfikujących przebieg choroby, które dzieli się na syntetyczne i biologiczne. Stosuje się także niesteroidowe leki przeciwzapalne i glikokortykosteroidy.

Leczenie reumatyzmu musi odbywać się pod okiem lekarza specjalisty. Domowe leczenie schorzenia nie przynosi oczekiwanych efektów.

Rehabilitacja chorych na reumatyzm

Chorzy na reumatyzm nie mogą zapominać o odpowiedniej rehabilitacji. Bardzo ważnym jej elementem jest kinezyterapia, czyli terapia ruchowa. Zapobiega ona przykurczom i deformacji stawów oraz podtrzymuje sprawność chorego. Ćwiczenia dzieli się na bierne (ruchy w stawach wykonuje terapeuta) i czynne (ruchy wykonuje sam ćwiczący). Oprócz ćwiczeń rehabilitacja obejmuje również fizykoterapię: elektroterapię, laseroterapię, termoterapię, krioterapię, masaże i balneoterapię (zabiegi z wykorzystaniem wód leczniczych). Zabiegi te łagodzą ból i stany zapalne, ale przed ich wdrożeniem niezbędna jest opinia lekarska dotycząca ewentualnych przeciwwskazań.

Chorujący na reumatyzm mogą korzystać z pomocy ortopedycznych, takich jak kule, balkoniki czy stabilizatory, które ułatwiają funkcjonowanie.

Dieta osób z reumatyzmem

Ważne jest, by osoby cierpiące na reumatyzm stosowały odpowiednią dietę. Zbyt duża masa ciała przyczyni się do większych obciążeń chorych stawów, a niedożywienie – do osłabienia mięśni. W diecie powinny znaleźć się źródła witaminy D oraz wapnia.