Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest immunologicznie zależną chorobą tkanki łącznej. Powoduje symetryczne, nieswoiste zapalenia stawów, a także zmiany pozastawowe. RZS prowadzi do powikłań układowych, niepełnosprawności i przedwczesnej śmierci. Reumatoidalne zapalenie stawów występuje u dzieci i u dorosłych, przy czym częściej chorują kobiety. Całkowite wyzdrowienie nie jest możliwe, ale wiadomo jak leczyć RZS, aby ograniczyć dolegliwości bólowe, poprawić jakość życia i zahamować postęp choroby. Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów nie są znane. Choroba zwykle uaktywnia się w wyniku zakażenia bakteryjnego lub wirusowego oraz innych czynników zewnętrznych.
Jak zahamować rozwój choroby? Co lekarze sądzą o naturalnych metodach leczenia RZS? Odpowiedź na filmie:
Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy
Wczesne objawy reumatoidalnego zapalenia stawów są mało dokuczliwe, dlatego niewiele osób na tym etapie zgłasza się do lekarza. Początkowo ból stawów pojawia się po przebudzeniu, a towarzysząca mu poranna sztywność mija po rozruszaniu. Już wtedy w stawach gromadzi się płyn zapalny, który jest przyczyną bólu. Zajęte stawy stopniowo stają się obrzęknięte, ponieważ błona maziowa stale się rozrasta. Dolegliwości zawsze występują symetrycznie, niekiedy pojawia się również uczucie zmęczenia, brak apetytu, chudnięcie oraz stany podgorączkowe. Skóra nad zajętymi stawami jest zaczerwieniona, a jej temperatura podwyższona.
Zobacz także: Łuszczycowe zapalenie stawów – przyczyny, objawy, leczenie
Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów nasilają się wraz z rozwojem choroby. W wyniku toczącego się stanu zapalnego dłonie chorego stają się tkliwe na ucisk i bolesne, a obrzęk i towarzyszący mu ból znacznie ograniczają ruchomość stawów. Pojawiają się przykurcze stawów, a mięśnie zanikają. W zaawansowanej postaci choroby dochodzi do uszkodzenia struktur stawowych i kalectwa. Objawy najczęściej dotyczą stawów śródręczno-palcowych i międzypaliczkowych bliższych.
Objawy w zależności od zajętego stawu są następujące:
- stawy dłoni – problemy z rozprostowaniem palców dłoni,
- stawy barkowe – problemy z podnoszeniem rąk i wykonywaniem krążenia ramion,
- stawy nadgarstków – drętwienie, mrowienie palców, niemożność zaciśnięcia dłoni w pięść, zanik mięśni kłębu dłoni,
- zmiany w obrębie kręgosłupa szyjnego – ból karku, twarzy, uszu, w okolicach potylicy, zaburzenia widzenia, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, zaburzenia mowy, mrowienie kończyn dolnych, drętwienia,
- stawy kolanowe – pojawienie się torbieli Bakera, czyli zbiornika na tylnej powierzchni kolana zwierającego płyn zapalny.
Reumatoidalne zapalenie stawów może dawać objawy pozastawowe. Zalicza się do nich m.in. guzki reumatoidalne, które występują na wyprostnych powierzchniach stawów. RZS potrafi zająć także płuca, serce, naczynia krwionośne, nerki, układ nerwowy, układ krwiotwórczy czy oczy, dając objawy charakterystyczne dla uszkodzenia danego narządu.
Nieco inne objawy ma młodzieńcze reumatoidalne zapalenie stawów. Najczęściej objawia się ono apatią, brakiem apetytu i spadkiem aktywności fizycznej. Pojawia się obrzęk chorego stawu, zaburzenie chodu, bóle stawowe i gorączka. Chory może odczuwać poranną sztywność.
Rozwój medycyny daje chorym nowe możliwości. Jedną z nich jest nowoczesna szczepionka na reumatoidalne zapalenie stawów:
Reumatoidalne zapalenie stawów – leczenie
Przed rozpoczęciem leczenia lekarz wykonuje odpowiednie badania, korzystając z nowego kryterium klasyfikacji reumatoidalnego zapalenia stawów. Jest to skala punktowa, w której pod uwagę bierze się:
- wyniki badań serologicznych – przeciwciała przeciw cytrulinowemu peptydowi (ACPA), czynnik reumatoidalny (RF),
- oznaczenie wskaźników ostrej fazy zapalnej – białka c-reaktywnego (CRP) i/lub odczynu Biernackiego (OB),
- czas trwania objawów – powyżej 6 tygodni,
- liczba zajętych stawów.
Badania powtarza się co 2 lata, aby ocenić postęp choroby.
Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów polega na łagodzeniu objawów i hamowaniu rozwoju choroby. Podstawowe leki to środki modyfikujące przebieg choroby, czyli leflunomid, metotreksat, sulfasalazyna, cyklosporyna A lub arechina, które hamują powstawanie komórek zapalnych. Niesteroidowe leki przeciwzapalne możne podawać wyłącznie w zaostrzeniach choroby. Leczenie standardowe obejmuje także rehabilitację.
Zobacz także: Bóle stawów: zapalne i niezapalne – przyczyny bólu stawów i mięśni
Dużą szansą dla osób chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów jest leczenie biologiczne. Leki biologiczne, podane w pierwszej fazie choroby, zapobiegają uszkodzeniom stawów i hamują postęp RZS. Mogą one wyciszyć chorobę nawet na kilkanaście miesięcy lub dłużej. Są podawane wyłącznie wtedy, gdy po pół roku terapii nie ma efektów leczenia dwoma lekami modyfikującymi przebieg choroby.
Chorzy na reumatoidalne zapalenie stawów mogą też korzystać z leczenia niekonwencjonalnego, a także wykorzystywać domowe sposoby leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów. Bardzo ważne jest ograniczenie żywności zawierającej konserwanty i barwniki, spożywanie dużych ilości warzyw i owoców oraz tłustych ryb. Należy unikać infekcji, przebywania w zimnych i zawilgoconych pomieszczeniach, a także ciężkiej pracy fizycznej. W reumatoidalnym zapaleniu stawów dobrze sprawdza się leczenie ziołami mającymi działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, np. arniką górską, gorczycą białą, wierzbą białą czy wiązówką błotną.
Co to za choroba? Zobaczcie sami, co mówią lekarze: