Rękawowa (mankietowa) resekcja żołądka (z ang. sleeve gastrectomy) to operacja polegająca najczęściej na usunięciu ok. 85% tego organu. Jest to typ zabiegu bariatrycznego o charakterze restrykcyjnym, który wykonuje się głównie metodą laparoskopową. Po zabiegu częściowym żołądek ma kształt tuby lub rękawa, który ma około 150 ml objętości. Dzięki temu osoba, której wykonano ten zabieg, nie może jednorazowo przyjmować dużych objętości pokarmów, co prowadzi do utraty masy ciała. Po zabiegu metodą laparoskopową rany pooperacyjne są mniejsze, a czas gojenia szybszy. Tym samym czas rekonwalescencji jest krótszy, co zapewnia szybszy powrót do formy sprzed zabiegu.
Rękawowa (mankietowa) resekcja żołądka – wskazania
Rękawowa resekcja żołądka wykonywana jest najczęściej u osób otyłych. Do zabiegu kwalifikują się osoby, których wskaźnik masy ciała BMI jest równy lub większy 35. Ponadto jest również wskazany szczególnie u osób cierpiących na choroby towarzyszące otyłości, czyli m.in. cukrzycę typu 2, wysoki cholesterol, nadciśnienie tętnicze krwi, niepłodność i bezpłodność, choroby stawów i zaburzenia snu. Pod uwagę są brane także czynniki genetyczne, czyli np. otyłość rodziców czy wczesne zgony z powodu otyłości u członków rodziny. Rękawowa resekcja żołądka daje dobre efekty szczególnie w leczeniu cukrzycy typu 2, gdyż po usunięciu części organu wzrasta wrażliwość na własną insulinę (m.in dzięki spadkowi masy ciała), co skutkuje zmniejszeniem dawek leków cukrzycowych.
Resekcja żołądka i rak żołądka – rokowania
Rokowania nowotworu żołądka są zależne od stopnia jego zaawansowania. Ponadto znaczenie ma jego typ – np. jelitowy jest mniej groźny niż rozlany. Jeśli nowotwór obejmuje niewiele warstw, istnieją większe szanse na jego wyleczenie. Jeśli jednak zaatakował nie tylko żołądek, ale również organy sąsiadujące lub rozsiewa się drogą krwi, to rokowania maleją. Warto jednak podkreślić, że u osób z wykrytym nowotworem we wczesnym stadium rozwoju przeżywalność 5-letnia wynosi ponad 80%, a gdy stadium jest zaawansowane, wynosi ona tylko kilka procent. W takich przypadkach wykonanie resekcji żołądka jest metodą leczenia paliatywnego ułatwiającego funkcjonowanie i zmniejszenie bólu.
Na raka żołądka umiera w Polsce rocznie ok. 3600 mężczyzn i 2000 kobiet.
Resekcja żołądka – powikłania
Resekcja żołądka to skomplikowany zabieg chirurgiczny. Dlatego też jest to operacja związana z wieloma powikłaniami. Najczęściej występujące to krwawienia do jamy otrzewnej, które są związane z koniecznością powtórnego wykonania zabiegu. Inną komplikacją jest nieszczelność zespolenia żołądkowo-jelitowego. Resekcja żołądka daje także powikłania związane z zakażeniami. Ponadto u osób po operacji może wystąpić przepuklina w bliźnie pooperacyjnej. Rzadziej występuje zespół pętli doprowadzającej i zespół poposiłkowy, który objawia się silnymi bólami brzucha, nudnościami, wymiotami, wzdęciami oraz zaczerwienieniem twarzy i wymaga konsultacji ze specjalistą. Niestety do powikłań zalicza się także ponowne wystąpienie choroby nowotworowej, która może pojawić się w miejscu zespolenia nawet kilka lat po resekcji żołądka. Dlatego też u osób po takim zabiegu tak ważne są dieta, odpowiedni tryb życia i regularne badania kontrolne, które są w stanie wykryć nowotwór w jego wczesnym stadium.
Dieta po resekcji żołądka
Częściowe lub całkowite usunięcie żołądka jest związane z restrykcyjną dietą po zabiegu. Przede wszystkim powinna ona zawierać odpowiednią ilość pełnowartościowego białka. Jego bogatym źródłem są ryby, chude mięso, przetwory mleczne i jajka. Kolejnym elementem są tłuszcze, które muszą być lekkostrawne, np. oliwa z oliwek, masło, oleje roślinne itp. Z kolei należy unikać tłuszczów takich jak smalec lub boczek. Ponadto osoby po resekcji żołądka powinny zjadać warzywa i owoce bez skórki, gdyż nie jest wskazane, aby przyjmowały duże ilości błonnika. Warto również spożywać węglowodany w postaci kasz, ryżu bądź pieczywa. Nie należy jeść produktów wzdymających, takich jak: kapusta, rośliny strączkowe, czosnek itp. Należy pamiętać, aby unikać potraw smażonych, pieczonych i pikantnych. Dieta osoby po usunięciu żołądka powinna składać się z małych posiłków zjadanych regularnie – najlepiej spożywać ok. 5 posiłków dziennie. Warto zwrócić również uwagę na wodę i inne napoje, których nie należy pić w trakcie posiłków. Z diety trzeba wykluczyć alkohol, kawę i mocne herbaty.
Bibliografia:
1. "Żołądek", Krajowy Rejestr Nowotworów;
2. "Rak żołądka";
3. Leszek Siemion " Ocena leczenia chirurgicznego raka żołądka w Oddziale Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Naczyń Szpitala Wojewódzkiego w Zielonej Górze w latach 2003-2007".