Co to jest rektoskopia? To badanie endoskopowe odbytu i odbytnicy. Z tego powodu może kojarzyć się z kolonoskopią, czyli badaniem endoskopowym dolnych części układu pokarmowego. Jednak rektoskopia i kolonoskopia mają inny zakres. Rektoskopia pozwala obejrzeć wyłącznie odbyt i odbytnicę oraz niewielki fragment jelita, a kolonoskopia także całe jelito grube. Rektoskopia kosztuje od 120 do 450 złotych.

Więcej informacji o kolonoskopii znajdziecie na filmie:

Przygotowanie do rektoskopii, wskazania

W niektórych ośrodkach przeprowadzających badanie wymagane jest przed rektoskopią przygotowanie w dniu zabiegu i dzień, a nawet dwa dni wcześniej. Przez dobę lub dwie doby przed badaniem należy stosować dietę płynną. Mogą być to np. zupy przecierowe czy koktajle. Dzień przed rektoskopią należy wykonać wlew doodbytniczy. Niezbędne do tego preparaty można nabyć w aptece bez recepty. W dniu badania na około 3 godziny przed rozpoczęciem procedury należy powtórzyć wlew doodbytniczy.

Zobacz także: Kolonoskopia – jak prawidłowo przygotować się do badania? Dieta zalecana przed planowanym badaniem

Wedle innych zaleceń przygotowanie do rektoskopii powinno obejmować wyłącznie dwa wlewy doodbytnicze – jeden na 4, a drugi na 2 godziny przed badaniem. Nie jest konieczna specjalna dieta ani nie ma bezwzględnego nakazu bycia na czczo.

Przed badaniem należy upewnić się, jakie wymagania co do przygotowania ma placówka, w której zamierza się wykonać rektoskopię.

Wskazania do endoskopowego badania odbytu i odbytnicy to:

• guzy w odbycie,
  
• świąd odbytu z niewyjaśnionych przyczyn,
  
• bóle w okolicy odbytu, podbrzusza,
  
• krwawienie z odbytu lub krew utajona w stolcu,
  
• wydostawanie się wydzieliny z odbytu,
  
• zmiana kształtu oddawanego stolca i zaburzenia wypróżniania,
  
• endometrioza.
  

Jako narzędzie diagnostyczne rektoskopię stosuje się w podejrzeniu nowotworów jelita grubego, niedokrwistości z niedoboru żelaza o nieznanej przyczynie czy nasilonej biegunce o niewyjaśnionej przyczynie. Bywa stosowana także do poszerzania zwężeń jelita grubego.

Rektoskopia to badanie, podczas którego można pobrać wycinek do badania histopatologicznego, usunąć polipy, zatrzymać krwawienie wewnątrz odbytnicy czy usunąć ciało obce.

Zobacz także: Choroby jelit – jakie są ich przyczyny? Choroby zapalne jelit, nowotwór jelita grubego – jak się objawiają? Schorzenia jelit diagnozowane u dzieci

Rektoskopia: przebieg, czas trwania procedury, rektoskopia a ból

Wrażenia podczas rektoskopii są subiektywne, w dużej mierze zależą od indywidualnych uwarunkowań, jak np. wrażliwość na ból. Nie bez znaczenia są też umiejętności lekarza przeprowadzającego badanie i jego podejście do pacjenta. Najczęściej zadawane pytania przez osoby przygotowujące się do rektoskopii to:

• Czy rektoskopia boli? Zazwyczaj nie, natomiast osoba badana może odczuwać dyskomfort w postaci uczucia rozpierania lub wzdęcia.
  
• Czy podawane jest znieczulenie? Rektoskopia jest wykonywana jedynie z użyciem żelu znieczulającego, podobnie jak inne badania endoskopowe układu pokarmowego. Przed rozpoczęciem procedury końcówka endoskopu wsuwana w odbyt smarowana jest środkiem znieczulającym. W niektórych przypadkach można badanemu podać także leki uspokajające.
  
• Ile trwa rektoskopia? Badanie trwa od kilku do kilkunastu minut.
  
• W jakiej pozycji wykonuje się rektoskopię? Osoba badana powinna oprzeć się na łokciach i kolanach, rozstawiając kolana. Jeśli przyjęcie takiej pozycji jest niemożliwe, badanie przeprowadza się w pozycji Simsa (osoba badana leży na lewym boku, kolana ma przyciągnięte do klatki piersiowej, a tułów skręcony tak, by brzuch dotykał leżanki).
  
• Rektoskopia rozpoczyna się od tego, że lekarz dokładnie ogląda odbyt z zewnątrz, a następnie przeprowadza badanie per rectum, czyli palpacyjne badanie przez odbyt. Dopiero potem używa wziernika, by obejrzeć wewnątrz odbyt i odbytnicę.
  
• Rektoskop, czyli narzędzie do wykonywania rektoskopii, to sztywny wziernik, zwykle długości od 20 do 30 centymetrów. Podczas badania dorosłych stosuje się rektoskop o średnicy 2 centymetrów, a dzieci bada się przyrządem o średnicy 1 centymetra. Rektoskop zaopatrzony jest w kamerę i źródło światła, a także osprzęt umożliwiający usunięcie ewentualnych zmian czy pobranie wycinków.
  

Przeciwwskazania do rektoskopii i możliwe powikłania

Rektoskopia nie może być wykonana u osób cierpiących na ostre choroby zapalne jelit, zapalenie uchyłka jelita ani z ostrym zapaleniem otrzewnej. Procedury nie wykonuje się też w przypadku podejrzenia perforacji (przerwania ciągłości tkanki) jelita. Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest ostre rozdęcie okrężnicy, które jest powikłaniem po wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego lub rzekomobłoniastym zapaleniu jelit.

Nie należy tego testu przeprowadzać u ciężarnych powyżej 3. miesiąca ciąży ani u osób cierpiących na choroby serca i płuc.

Rektoskopia powikłania może mieć poważne, bo podczas badania może dojść nawet do przebicia albo rozdarcia ściany jelita. Po pobraniu wycinków lub usunięciu polipów lub innych zmian może pojawić się krwawienie w odbytu, które powinno jednak ustąpić samoistnie. Bardzo rzadko u badanych występują reakcje uczuleniowe na środki znieczulające stosowane podczas rektoskopii.

Zobaczcie, jak zbudowany jest układ pokarmowy: