Określenie „rak naciekający” to synonim „raka inwazyjnego”. Ten rodzaj nowotworu daje przerzuty do innych miejsc lub organów, tworząc tam nowe ogniska. Rak naciekający przewodowy (rak piersi) należy do najczęstszych rodzajów nowotworów, które mogą dać przerzuty. W obrazie histologicznym obserwuje się dużą różnorodność komórkową. Drugim, jeśli chodzi o częstość występowania, jest rak naciekający zrazikowy, stanowiący około 15% przypadków wszystkich nowotworów piersi u kobiet.
Stopnie złośliwości raka naciekającego
System złośliwości nowotworów opracowano na podstawie ich obrazu histologicznego. Wyróżnia się cztery stopnie złośliwości, w zależności od zaawansowania nieprawidłowości histologicznej w badanym materiale biologicznym. Zazwyczaj stosuje się skalę czterostopniową:
- rak naciekający nst Gx – nieokreślony stopień złośliwości
- rak naciekający nst G1 – niski stopień złośliwości
- rak naciekający nst G2 – pośredni stopień złośliwości
- rak naciekający nst G3 – wysoki stopień złośliwości
- rak naciekający nst G4 – wysoki stopień złośliwości.
Naciekający rak piersi – objawy
Symptomem naciekającego raka piersi może być twardy guzek, wyczuwalny w piersi podczas badania metodą palpacyjną. Nowotwory, zwłaszcza w bardziej zaawansowanym stadium, mogą objawiać się zmianą w wyglądzie piersi. Skóra może być naciągnięta, a niekiedy obserwuje się wciągnięcie sutka do środka. Możliwe jest także przesunięcie brodawki lub pojawienie się zmian skórnych wokół niej. W przebiegu raka piersi pojawić się mogą rumienie, świąd oraz wycieki (nawet krwiste) z brodawki. Węzły chłonne kobiety chorej na raka piersi mogą być znacznie powiększone, a w ich obrębie wyczuwa się „guzy”. Nie tylko węzły chłonne ulegają powiększeniu, ale i żyły na skórze piersi.
Do raków piersi inwazyjnych zaliczają się:
- rak apokrynalny
- rak przewodowy naciekający
- rak zrazikowy naciekający
- rak galaretowaty
- rak z metaplazją
- rak gruczołowo-torbielowaty
- rak brodawkowaty
- rak rdzeniasty
- rak cewkowaty.
Diagnostyka raka naciekającego piersi
Od lat zachęca się kobiety do regularnego samobadania piersi, które należy wykonywać 1 raz w miesiącu. Szczególnie podczas kąpieli należy zwrócić uwagę na wygląd piersi i brodawek. Jeśli podczas samobadania wyczuwalny jest guzek, warto umówić się na wizytę do lekarza w celu wykonania bardziej szczegółowej diagnostyki. Lekarz ginekolog kieruje pacjentkę na badania obrazowe – mammografię i/ lub ultrasonografię (USG). Na mammografię najczęściej kieruje się kobiety po 40 roku życia, a na USG – poniżej tego wieku. Jest to związane z nieco inną anatomią piersi. U młodszych kobiet pierś zbudowana jest w większości z tkanki gruczołowej, a u nieco starszych – z tkanki tłuszczowej. W niektórych przypadkach lekarz może zdecydować się na wykonanie biopsji cienko- lub gruboigłowej.
Jak nowe technologie pomagają wykryć raka? Dowiesz się tego z filmu:
Sposoby leczenia raka naciekającego piersi
Wybór sposobu leczenia raka piersi zależy od stopnia zaawansowania choroby i wieku kobiety. Zazwyczaj takie leczenie określa się jako skojarzone, ponieważ łączy wiele metod, w tym np. chemioterapię, radioterapię, leczenie chirurgiczne i leczenie hormonalne. Chirurgiczne usuwanie zmiany nowotworowej piersi może przebiegać dwojako. Pierwszy zabieg ma charakter oszczędzający, co oznacza, że usuwa się sam guz, pozostawiając pierś. Drugim rodzajem zabiegu jest radykalne usunięcie piersi razem z guzem, czyli mastektomia. Po takiej operacji standardowo stosuje się chemioterapię i radioterapię. Adekwatne dawki i rodzaj leczenia pooperacyjnego muszą być dostosowane indywidualnie. Przed zabiegiem operacyjnym można zastosować leczenie neoadjuwantowe, czyli indukcyjne, którego celem jest polepszenie wyników leczenia na skutek likwidacji komórek nowotworowych w piersi. Takie leczenie odbywa się za pomocą hormonów lub chemioterapii.
Coraz popularniejsze jest leczenie hormonalne. Na błonach komórkowych raka obecne są receptory swoiste dla konkretnych hormonów. Receptory estrogenowe umożliwiają włączenie do leczenia leków, które je blokują, np. tamoksyfenu. Wykorzystywane są też substancje hamujące syntezę estrogenów, np. anastrozol. Postęp w dziedzinie biologii molekularnej umożliwiło wdrożenie terapii celowanej. Nazwa nawiązuje do mechanizmu jej działania – leki „celują” bezpośrednio w rodzaj schorzenia. Wiele leków znajduje się w fazie badań klinicznych, a ich największym ograniczeniem są koszty.
Rak naciekający pęcherza moczowego
Innym przykładem raka naciekającego jest ten dotykający pęcherza moczowego. Rak inwazyjny pęcherza moczowego, inaczej urotelialny ma niejednolite rokowanie. Jest to drugi co do częstości występowania nowotwór dróg moczowych, dotykający głównie mężczyzn. Czynnikami ryzyka są: palenie tytoniu, kamica nerkowa, uzależnienie od alkoholu i przewlekłe stany zapalne. Leczenie raka inwazyjnego pęcherza moczowego zależy od jego stopnia zaawansowania i najczęściej uwzględnia elektroresekcję przezcewkową.
Bibliografia
1. J. Jassem i wsp., Rak piersi, „Onkologia w Praktyce Klinicznej – Edukacja” 2018, nr 4(4).