Nowotwór kręgosłupa powoduje różnorodne dolegliwości bólowe pleców oraz wpływa na kondycję motoryczną grzbietu i kończyn. Ponadto wywołuje zmiany metaboliczne ustroju oraz zaburza czynności szpiku kostnego i układu nerwowego obwodowego. Objawy raka kręgosłupa świadczą o rozsianiu choroby i jej zaawansowanym stopniu, a dolegliwości ustępują zwykle w trakcie leczenia paliatywnego.

Przeczytaj też: Jak dbać o kręgosłup?

Jak powstaje nowotwór kręgosłupa?

Rak kręgosłupa rzadko ma charakter pierwotny w postaci naczyniaków, nerwiaków czy włókniaków. Zwykle stanowi wynik przerzutu groźnych komórek nowotworowych z innych zajętych chorobą narządów do tkanki kostnej kręgów bądź rdzenia kręgowego. Głównym źródłem przerzutu raka do kręgosłupa są nowotwory gruczołów piersiowych i krokowych, płuc, pęcherza moczowego i nerek. Mechanizm rozsiewania choroby polega na transportowaniu komórek rakowych ze zmian o charakterze nabłonkowym z dystalnych części ciała za sprawą krwiobiegu i zagnieżdżaniu się patogenów w kośćcu kręgosłupa. W wyniku wzajemnej interakcji napływowych ciał z lokalnymi strukturami dochodzi do replikacji oraz progresji raka i destrukcji kości. Powstałe ubytki w tkankach kręgosłupa osłabiają jego konstrukcję i sprzyjają wtórnym złamaniom trzonów i wyrostków kostnych. Objawy nowotworu kręgosłupa obserwuje się głównie u osób w wieku dorosłym i starczym. Wśród dominujących dolegliwości wymienia się ból o różnym charakterze i nasileniu, a także upośledzenie funkcjonalności motorycznej aparatu ruchu. W ich wyniku chory wycofuje się z dotychczasowej aktywności ruchowej. Ponadto spotyka się szereg symptomów dotyczących pierwotnych zmian nowotworowych, związanych bezpośrednio z zajętym narządem.

Przeczytaj też: Rak kręgosłupa – objawy, rokowanie, leczenie

Nowotwór kręgosłupa – objawy

Rokowania co do wyleczenia choroby są mało optymistyczne ze względu na zaawansowane rozsianie złośliwych i groźnych dla życia komórek w obrębie całego organizmu. Zmiany przerzutowe rozwijające się w tkankach kręgosłupa stanowią najczęściej przedmiot leczenia o charakterze paliatywnym. Chory zostaje otoczony opieką ukierunkowaną na łagodzenie objawów, poprawiającą tymczasowo jakość życia.

Objawy raka kręgosłupa stanowią efekt zmian patologicznych rozwijających się w tkance kostnej kręgów bądź wywierających ucisk na rdzeń oraz korzenie nerwowe i inne struktury kanału kręgowego. W zależności od zajętego segmentu kręgosłupa i lokalizacji raka przerzuty powodują:

• dolegliwości bólowe szyi i pleców z tendencją do promieniowania w okolice żeber i przedniej ściany brzucha;
• uczucie ciężkości i drętwienia kończyn;
• niestabilność kręgosłupa, złamania kręgów;
• hiperkalcemię (zbyt duże stężenie wapnia we krwi) oraz zaburzenia czynności szpiku kostnego.

Ponadto objawy nowotworu przypominają powszechnie występujące symptomy zespołów bólowych, zwyrodnieniowych i zapalnych, takich jak dolegliwości na tle korzeniowym. Należą do nich m.in. przepuklina krążka międzykręgowego i zmiany reumatoidalne. Szczególnie uciążliwy jest nowotwór kręgosłupa lędźwiowego, zwykle uniemożliwiający prawidłowe funkcjonowanie ruchowe.

Przeczytaj też: Co pomaga na ból kręgosłupa lędźwiowego?

Objawy raka kręgosłupa lędźwiowego

Rak kręgosłupa lędźwiowego to drugi w kolejności najczęściej spotykany nowotwór dotyczący tego aparatu ruchu. Choroba dotyczy dolnego odcinka pleców i powstaje w następstwie złamania lub nadmiernego przyrostu masy nowotworowej w kanale kręgowym. Objawia się miejscowym bólem wyprzedzającym o kilka tygodni, a nawet miesięcy, inne symptomy neurologiczne oraz zaburzenia pracy narządów trzewnych w okolicy podbrzusza. Dolegliwości utrzymują się niezależnie od pory dnia. Mają tendencję do nasilania się w trakcie leżenia, nocnego odpoczynku, skłonów w przód i unoszenia wyprostowanych kończyn dolnych oraz parcia podczas oddawania moczu i wydalania. Ponadto objawami raka kręgosłupa lędźwiowego są:

• osłabienie mięśniowe lub nadmierne napięcie mięśni obwodowych nóg;
• trudności z wchodzeniem po schodach i podnoszeniem się z krzesła;
• zaburzenia czucia w postaci mrowienia i drętwienia;
• wyczuwalny guz w dolnej partii pleców oraz rozdęty brzuch;
• upośledzenie funkcjonowania układu autonomicznego.

Podejrzenie ucisku rdzenia kręgowego jest wskazaniem do natychmiastowej interwencji chirurgicznej lub radioterapii w ciągu maksymalnie 48 godzin od wystąpienia objawów ze strony układu wydalniczego. Długotrwały ucisk zmian rakowych na rdzeń kręgowy w odcinku lędźwiowym może powodować trwałe i nieodwracalne uszkodzenia komórek nerwowych, objawiające się porażeniem czynności kończyn, zaburzeniami w defekacji oraz impotencją. Postępujące niszczenie tkanki kostnej kręgosłupa prowadzi do zaburzeń metabolicznych w postaci nadmiernego uwalniania wapnia (hiperkalcemii) oraz zmniejszenia liczby czerwonych i białych krwinek oraz płytek krwi. Prowokuje ono niekorzystne dla zdrowia i życia reakcje, takie jak:

• utrata apetytu i bóle brzucha;

• nudności, wymioty, zaparcia;
• odwodnienie, zmęczenie, senność, osłabienie mięśni;
• bradykardia i niewydolność nerek.

Bibliografia:

• Guzik G., „Przerzuty do kręgosłupa – diagnostyka i leczenie”, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2015.
• Pawlicki M., „Przerzuty nowotworowe do kości – nowe kierunki leczenia”, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2004.
• Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej oraz Fundacja Tam i z Powrotem „Przerzuty nowotworowe w kościach”, Primopro, Warszawa 2014.

Zobacz też film: Rak kręgosłupa - jak wygląda operacja wycięcia zmiany?