Głównymi objawami zakrzepicy żylaków odbytu są nagły i silny ból tej okolicy oraz krwawienie z nieprawidłowo powiększonych naczyń żylnych. Leczeniem z wyboru zakrzepicy żylaków odbytu jest operacyjne usunięcie zmiany. Leczenie domowe sprowadza się do stosowania nasiadówek oraz miejscowych leków znieczulających bolesną okolicę.

Co to jest zakrzepica odbytu i jakie są jej przyczyny?

Zakrzepica odbytu to potoczne sformułowanie odnoszące się do powikłania choroby hemoroidalnej (żylaków odbytu).

Guzki krwawnicze, czyli inaczej żylaki odbytu, to powiększone podśluzówkowe sploty tętniczo-żylne, nazywane splotem odbytniczym wewnętrznym. Znajdują się w okolicy szpary odbytu. Wyróżnia się także guzki zewnętrzne, położone poniżej tzw. linii grzebieniastej, która oddziela oba te sploty naczyniowe.

Rolą guzków krwawniczych w organizmie człowieka jest pomoc mięśniowemu aparatowi zwieraczowemu w zamykaniu kanału odbytu, zapobiegając tym samym niekontrolowanemu oddawaniu stolca oraz gazów. Gdy dojdzie do powiększenia się, a co za tym idzie także do przemieszczenia, występujących od urodzenia guzków krwawniczych, mówimy o chorobie hemoroidalnej. Na rozwój tego stanu wpływ mają częste zaparcia, siedzący tryb życia, otyłość oraz niewielka zawartość błonnika w diecie.

Istnieje czterostopniowa skala powiększenia się żylaków odbytu, tzw. skala Parksa. Pierwszy stopień opisuje sytuację, w której guzki są co prawda powiększone, ale widoczne tylko w anoskopie (przyrządzie endoskopowym służącym do oglądania wnętrza kanału odbytu, czyli końcowego odcinka przewodu pokarmowego) i nie wypadają poza kanał odbytu. Z kolei czwarty, najwyższy stopień, oznacza, że hemoroidy (guzki krwawnicze) stają się nieodprowadzalne i pozostają przez cały czas na zewnątrz kanału odbytu. Przepływ krwi w takich naczyniach staje się upośledzony - krew żylna nie może swobodnie odpływać z okolic odbytu. Staje się to przyczyną rozwoju zakrzepicy żylaków odbytu, czyli powikłania polegającego na powstaniu zakrzepu ze składników krwi, które nie przepływają w prawidłowy sposób i gromadzą się w uciśniętych naczyniach. Skrzep taki blokuje całkowicie przepływ krwi, co objawia się ostrymi dolegliwościami bólowymi.

Jakie objawy daje zakrzepica żylaków odbytu?

Żylaki odbytu wyczuwalne są jako guzki położone w okolicy ujścia kanału odbytu. Na początku dają objawy miejscowego plamienia lub krwawienia żywoczerwoną krwią. Pojawiać może się świąd oraz pieczenie okolic odbytu. Przewlekłe krwawienie przyczynia się do rozwoju niedokrwistości.

Gdy pojawia się powikłanie choroby hemoroidalnej, czyli zakrzepica w guzku, do tych objawów dołącza się także silny, ostry ból. Przy pęknięciu zmienionego żylaka pojawić się może także dość obfite krwawienie.

Na czym polega leczenie zakrzepicy żylaków odbytu?

Diagnostyka hemoroidów polega głównie na oglądaniu okolicy odbytu w celu znalezienia powiększonych splotów żylnych oraz na badaniu per rectum, podczas którego lekarz badając kanał odbytu, ocenia poziom zaawansowania zmian żylakowych. Czasami wykonywana jest także anoskopia, czyli badanie wykonywane giętkim endoskopem zakończonym kamerą.

Profilaktyka powstania guzków krwawniczych sprowadza się przede wszystkim do zapobiegania zaparciom, które powodują wzrost ciśnienia wewnątrz splotów naczyniowych i przyczyniają się do uwypuklania się hemoroidów i ich krwawienia.

Leczenie zakrzepicy guzków odbytu polega na wycięciu lub nacięciu bolesnego żylaka, pod warunkiem, że pacjent zgłosił się do 3. dni od pojawienia się dolegliwości. Zabieg taki wykonywany jest wówczas w znieczuleniu miejscowym. Po tym czasie, w przypadku niewykonania operacji, zalecana jest tylko kilkudniowa obserwacja pacjenta, gdyż ból najczęściej samoistnie ustępuje i zabieg nie jest konieczny. Jednakże, w przypadku wystąpienia zakrzepicy, zalecana jest pilna konsultacja z lekarzem, gdyż stan ten prowadzić może do samoistnego przedziurawienia żylaka.

Domowe doraźne sposoby leczenia zakrzepicy żylaków odbytu, przed konsultacją z lekarzem, polegają na stosowaniu doustnych leków przeciwbólowych. W celu zmniejszenia miejscowych dolegliwości bólowych stosowane są ciepłe nasiadówki oraz preparaty doodbytnicze (maści, czopki), zawierające leki znieczulające miejscowo (np. lidokainę).

Zobacz wideo: Jak leczyć zakrzepicę?

Bibliografia:

1. Szczeklik A, Interna Szczeklika, Medycyna praktyczna, Kraków 2016.