Przewlekłe zapalenie jelita grubego najczęściej dotyka osoby dorosłe – gdy borykają się z nią dzieci lub osoby starsze, może być to dla nich niebezpieczne. Większość przypadków wymaga leczenia, jednak choroba ma dobre rokowania – aż 90% osób chorych jest w pełni zdolnych do pracy (nie uwzględniając pierwszego roku leczenia).

Co to jest przewlekłe zapalenie jelita grubego?

Przewlekłe zapalenie jelita grubego to stan chorobowy, który, w przeciwieństwie do swojej ostrej formy, jest powolny, długotrwały i postępujący z upływem czasu. Nierzadko zdarza się, że jest to choroba nawracająca mimo wyleczenia. Zapalenie może mieć dwa rodzaje. Wyróżnia się niedokrwienne zapalenie jelita grubego, które ma silny związek z miażdżycą. Wynika z tworzenia się blaszek miażdżycowych w tętnicach, które utrudniają dopływ krwi do ścian jelita grubego. Tego typu przewlekłe zapalenie jelita leczone jest antybiotykami i z reguły nie daje powikłań.

Innym rodzajem choroby jest mikroskopowe zapalenie jelita grubego, które występuje znacznie rzadziej i najczęściej u osób po 60 roku życia. Niestety zarówno jego przyczyna, jak i rokowanie oraz przebieg nie są do końca znane. Leczony jest farmaceutykami przeciwzapalnymi, lekami przeciwbiegunkowymi i antybiotykami. Do przewlekłej formy tej choroby zalicza się także wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Jest to stan chorobowy dotykający osoby w przedziale wiekowym 20–40 lat. Przyczyn jego powstawania jest kilka i zalicza się do nich m.in. czynniki genetyczne, środowiskowe i immunologiczne. Mogą go wywoływać także leki, stres i zakażenia. Innym przewlekłym zapaleniem może być choroba Leśniowskiego-Crohna, która, w przeciwieństwie do wcześniejszych zapaleń, oprócz jelita grubego, może dotyczyć każdego fragmentu układu pokarmowego – od jamy ustnej do odbytu.

Przewlekłe zapalenie jelita grubego – objawy

Objawy przewlekłego zapalenia jelita grubego mogą być różne i zależne od typu schorzenia. W niedokrwiennym zapaleniu występują przede wszystkim ból brzucha i krew w kale. Z kolei w mikroskopowym pojawiają się wodniste biegunki (bez odwodnienia), wzdęcia i utrata masy ciała (ok. 5 kg). We wrzodziejącym typie zapalenia osoba chora boryka się z krwistymi biegunkami. Ponadto występuje ból brzucha, gorączka, osłabienie perystaltyki jelit i ogólne osłabienie organizmu. Z kolei u osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna głównymi oznakami są biegunka i ból brzucha. Przewlekłe zapalenie jelita grubego daje objawy, które nie są charakterystyczne, dlatego też diagnostyka i rozpoznanie nie są proste i mogą wymagać wykonania wielu specjalistycznych badań.

Przewlekłe zapalenie jelita grubego – jaką dietę należy stosować?

Dieta podczas przewlekłego zapalenia jelita grubego odgrywa bardzo ważną rolę – to od niej w dużej mierze zależą przebieg, rokowania, a także czas leczenia i samopoczucie osoby borykającej się z tą chorobą. Istotną kwestią jest również to, że nierzadko taka dieta jest wyborem na całe życie, a nie tylko na czas leczenia. Najczęściej dieta na przewlekłe zapalenie jelita grubego jest lekkostrawna i o niskiej zawartości błonnika. 

Ważne jest również wykluczenie produktów powodujących zapalenie – mogą to być m.in. nabiał, rośliny strączkowe, pszenica czy orzechy. Dieta powinna obfitować w produkty nieprzetworzone, bogate w witaminy i mikroskładniki. Należy dbać o to, aby jelita były oczyszczane, czyli nie spożywać produktów, które mogą w nich zalegać i fermentować (np. czerwonego mięsa). Warto również pamiętać, że także sposób przygotowania posiłków jest nie bez znaczenia – smażone na głębokim tłuszczu czy pieczone dania nie będą pozytywnie wpływały na organizm z zapaleniem jelita grubego. Oprócz tego bardzo ważne jest także właściwe nawodnienie, gdyż objawy mogą odwodnić organizm, a tym samym wpłynąć niekorzystnie na jego funkcjonowanie. Zbilansowana dieta jest podstawą uzupełnienia powstałych, np. podczas biegunki, niedoborów.

Leczenie przewlekłego zapalenia jelita grubego

Oprócz dietoterapii podczas leczenia przewlekłego zapalenia jelita grubego wdrożone zostaje także leczenie farmakologiczne. Najczęściej są to antybiotyki, które usuwają bakteryjną lub toksyczną przyczynę. Jeśli jednak zapalenie jest nieswoiste, to należy wdrożyć długotrwałe leczenie przeciwzapalne – najczęściej są to leki, takie jak: kortykosteroidy, niesteroidowe leki zapalne i leki immunosupresyjne. Ponadto należy wyeliminować ewentualne czynniki powstawania choroby, tj. stres, zakażenia itp. Niestety leczenie przy tym schorzeniu nie jest obojętne dla organizmu i bardzo często wiąże się z powikłaniami. Może dojść np. do: perforacji jelita, krwotoku, polipowatości, raka jelita grubego lub jego zwężenia.

Bibliografia:

1. Beata Kosińska, Diagnostyka laboratoryjna nieswoistych zapaleń jelit