Probiotyk dla dzieci to temat cieszący się w ostatnim czasie sporym zainteresowaniem, zarówno w mediach, jak i publikacjach naukowych. Liczne badania udowodniły korzystny wpływ probiotyków na funkcjonowanie organizmu najmłodszych. Stosowane są zwłaszcza w kształtowaniu biocenozy przewodu pokarmowego. Zawarte są zarówno w mleku matki, mieszankach mlecznych nowej generacji i wybranych produktach spożywczych, jak i w gotowych preparatach.

Probiotyk dla dzieci – co to jest?

Słowo „probiotyk” pochodzi z języka greckiego i oznacza „dla życia”. Termin ten po raz pierwszy został wprowadzony do piśmiennictwa naukowego w 1965 roku przez Stillwell i Lilly. Probiotyki to podawane doustnie mikroorganizmy wywierające korzystny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Najczęściej stosowane są bakterie kwasu mlekowego Lactobacillus spp. i Streptococcus spp., a także drożdże Saccharomyces boulardii.

Probiotyki wywierają korzystne działanie na mikroflorę ustroju dziecka, stymulując tym samym rozwój układu immunologicznego, metabolizm i oporność na kolonizację mikroorganizmami patogennymi. Należy jednak pamiętać, że podawanie probiotyków dzieciom zawsze konsultuje się z lekarzem, farmaceutą lub doradcą laktacyjnym.

Czy dzieciom należy podawać probiotyki profilaktycznie? Dowiecie się tego z filmu:

Probiotyki dla dzieci na kolkę

Probiotyk dla dzieci znajduje zastosowanie w wielu przypadkach. Badacze wskazują, że probiotyk dla niemowląt karmionych piersią w postaci bakterii Lactobacillus reuteri znacznie zmniejsza częstotliwość występowania i intensywność epizodów kolki, która stanowi często spotykany problem w pierwszym półroczu życia. Probiotyki wspomagają działanie i rozwój naturalnej flory bakteryjnej obszaru jelitowego, której niepełne jeszcze wykształcenie u niemowląt bywa najczęstszą przyczyną kolki. Dobrym probiotykiem dla dziecka na kolki są też bakterie Bifidobacterium breve B632 i BR-03. Podanie go redukuje czas napadu kolki do średnio 12 minut, gdy u dzieci nieotrzymujących probiotyków trwa on około 46 minut.

Probiotyk na biegunkę u dziecka

Probiotyki na biegunkę u dziecka wskazane są w leczeniu zarówno ostrych biegunek infekcyjnych, jak i tych powstałych po antybiotykoterapii. Te pierwsze są przyczyną około 5% hospitalizacji dzieci w Polsce. Z kolei biegunka związana ze stosowaniem antybiotyków występuje u około 11–40% pacjentów wieku dziecięcego. W jej przypadku stosuje się Lactobacillus rhamnosus GG albo Saccharomyces boulardii. Korzystne działanie w przypadku biegunki wywołanej przez rotawirusy odnotowano przy używaniu Lactobacillus reuteri.

Probiotyk dla dziecka przy nietolerancji laktozy

Probiotyki wykorzystywane są w łagodzeniu objawów towarzyszących nietolerancji laktozy, która dotyczy około 15–20% populacji dziecięcej w Polsce i ogranicza możliwość spożywania mleka i przetworów mlecznych, co może prowadzić do niedoborów wapnia i zaburzeń rozwoju kości. Produkty probiotyczne zawierające szczepy Lactobacillus i Bifidobacterium zapewniają wzmożone wytwarzanie galaktozydazy, która usprawnia trawienie laktozy na drodze mikrobiologicznej.

Probiotyk dla noworodka przy martwicy jelit

Probiotyk dla noworodka podawany jest przy martwicy jelit, na którą narażone są zwłaszcza dzieci urodzone przedwcześnie. Za jedną z jej przyczyn uznaje się nieprawidłową kolonizację przewodu pokarmowego dziecka mikroorganizmami i prowadzenie antybiotykoterapii okołoporodowej, co ułatwia kolonizację patogenami. Zmniejszenie ryzyka wystąpienia martwicy jelita przynosi stosowanie szczepów Lactobacillus acidophilus i Bifidobacterium infantis.

Inne zastosowanie probiotyków dla dzieci

Probiotyki przy antybiotykoterapii, która wyjaławia florę bakteryjną, często zalecane są przez lekarzy. Stanowią element leczenia dysbiozy (zaburzenia równowagi w jelicie) poantybiotykowej, nieswoistego zapalenia jelit, zespołu jelita drażliwego, wyprysku alergicznego, atopowego zapalenia skóry (AZS), alergii pokarmowej i zakażenia układu oddechowego. Ponadto u dzieci ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia próchnicy lub istniejącą próchnicą, zwłaszcza w wieku 3–4 lat, stwierdzono korzystny wpływ długotrwałej suplementacji Lactobacillus rhamnosus GG, ale zagadnienie to wymaga dalszych badań. Obecnie prowadzone są także badania na skuteczność probiotyków w leczeniu chronicznych zaparć, choroby Crohna i infekcji wywołanych przez Helicobacter pylori.

Probiotykoterapię zaleca się wprowadzić u dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie, co zdaniem badaczy zubaża kolonizację przewodu pokarmowego, a także dzieci matek zmagających się dysbiozą pochwy i stosujących antybiotykoterapię okołoporodową. Probiotyki wskazane są w przypadku częstych i nawracających infekcji oraz wywiadu rodzinnego obciążonego chorobami alergicznymi. Obniżają poziom złego cholesterolu, ułatwiają przyswajanie związków mineralnych (zwłaszcza intensyfikują absorpcję wapnia) i witamin z grupy B czy K.

Gdzie znajdują się probiotyki dla dziecka?

Najmłodsi otrzymują probiotyki razem z mlekiem matki. Są to najbardziej naturalne probiotyki dla dzieci. Mieszanki mleczne nowej generacji także zawierają w swoim składzie probiotyki, dzięki czemu coraz bardziej upodabniają się do pierwowzoru, jakim jest naturalny pokarm. Dla najmłodszych opracowane zostały także specjalne, gotowe do użycia preparaty. Probiotyk dla dzieci podawany jest najczęściej w kroplach rozpuszczalnych w mleku. Źródłem probiotyków są również fermentowane produkty spożywcze, takie jak jogurty, kefiry, maślanka i mleko acidofilne.

Bibliografia:

1. Szałek E., Kaczmarek Z., Grześkowiak E., Wykorzystanie probiotyków we współczesnej farmakoterapii pediatrycznej, „Farmacja Polska”, 2010, 66(3), s. 168-172.

2. Kamińska E., Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania probiotyków na podstawie badań klinicznych przeprowadzonych u dzieci, „Medycyna Wieku Rozwojowego”, 2012, XVI(3), s. 240-251.

3. Szajewska H., Zastosowanie probiotyków w pediatrii, „Pediatria”, 2008, 5, s. 380–392.

4. Sung V., D’Amico F., Cabana M.D. i wsp., Lactobacillus reuteri to Treat Infant Colic: A Meta-analysis, “Pediatrics”, 2018, 141(1), s. e20171811.