Porażenie Bella – objawy, leczenie i rehabilitacja nerwu twarzowego

Fot: fotolia.com

Porażenie Bella to samoistne porażenie nerwu twarzowego. Zwykle nie ma ustalonych przyczyn i występuje niezależnie od płci i wieku. Objawy porażenia Bella to m.in. opadnięcie kącika ust, asymetria twarzy i utrata zdolności mrugania. W leczeniu paraliżu twarzy wykorzystuje się farmakoterapię, leczenie chirurgiczne, masaże i ćwiczenia. 

Porażenie Bella występuje z częstotliwością blisko 30 przypadków na 100 tysięcy osób i stanowi około 70% wszystkich porażeń nerwu twarzowego.

Porażenie Bella – czym jest i jak się objawia?

Para nerwów twarzowych (prawy i lewy) jest siódmą strukturą wśród wszystkich dwunastu par nerwów czaszkowych i odpowiada m.in. za odczucie smaku i mimikę. Porażenie Bella to jednostronne, obwodowe porażenie nerwu twarzowego. Dolegliwość występuje najczęściej samoistnie i idiopatycznie (bez uchwytnej przyczyny). Porażenie Bella występuje niezależnie od płci i wieku. Od początku ma ostre objawy, które rozwijają się gwałtownie w ciągu kilku dni. Jednym z pierwszych objawów Bella może być gromadzenie resztek jedzenia pomiędzy policzkiem a dziąsłami. Inne objawy porażenia nerwu twarzowego to:

  • opadnięcie kącika twarzy,
  • utrata zdolności mrugania,
  • przymykanie oka,
  • marszczenie czoła,
  • asymetria twarzy,
  • ból ucha,
  • nadwrażliwość na dźwięki,
  • wywracanie się gałki ocznej ku górze (zauważane podczas zamykania powiek),
  • odczucie mrowienia,
  • uniesiony łuk brwiowy,
  • trudności z zaciśnięciem powiek,
  • zaburzenia smaku,
  • utrata czucia po stronie porażonej,
  • zaburzenia łzawienia (zmniejszone wydzielanie łez lub nadmierne łzawienie).

Zobacz także: Zapalenie nerwu wzrokowego pozagałkowe i wewnątrzgałkowe: objawy, przyczyny i leczenie

Diagnostyka paraliżu twarzy

Porażenie nerwu twarzowego jest różnicowane m.in. z nowotworem gruczołów przyusznych, cukrzycą, boreliozą i HIV. Kryterium, które pozwala odróżnić porażenie Bella od innych dolegliwości, jest tempo narastania objawów. Przy jednostronnym porażeniu nerwu twarzowego symptomy nasilają się w ciągu kilku dni, przy pozostałych dolegliwościach mogą być rozciągnięte od kilku tygodni do kilku miesięcy. Diagnostyka porażenia Bella jest dwuetapowa.

Pierwszym etapem są badania neurologiczne, które umożliwiają ustalenie pochodzenia objawów – czy są one ośrodkowe czy obwodowe. Ośrodkowe porażenie nerwu twarzy to skutek uszkodzenia jądra nerwu, które zlokalizowane jest w mózgu. Objawia się dolegliwościami odczuwalnymi w dolnej części twarzy. Porażenie obwodowe łączy się z uszkodzeniem struktury włókien nerwu. Objawy uszkodzenia pochodzącego z tego obszaru odczuwalne są na całej połowie twarzy (w górnych i dolnych partiach).

Drugim krokiem jest rozpoznanie charakteru objawów – czy występują jako konsekwencja innych chorób bądź procesów zachodzących w organizmie czy są samoistne. W tym celu sprawdzają się m.in. badania laboratoryjne, które wykluczają np. obecność infekcji oraz immunodiagnostyka umożliwiająca zdiagnozowanie boreliozy.

Leczenie porażenia nerwu twarzowego – leki, zabiegi, ćwiczenia i masaże

Leczenie porażenia twarzy ma umożliwić powrót do zdrowia i zredukować możliwość wystąpienia powikłań mogących obciążyć, np. narząd wzroku. Wybór sposobu leczenia – farmakologicznie lub chirurgicznie – zależy od zaawansowania paraliżu twarzy. Najczęstszą metodą leczenia jest farmakoterapia, w której wykorzystywane są głównie glikokortykosteroidy. 

Skuteczność w łagodzeniu paraliżu twarzy wykazują także zabiegi fizykalne takie jak: elektrostymulacja porażonego nerwu, zabiegi ultradźwiękowe i naświetlanie. Leczenie chirurgiczne zalecane jest w przypadkach trwałego uszkodzenia nerwu twarzowego. Podczas operacji wykonywane są przeszczepy oraz transpozycje mięśni (połączenie uszkodzonego i zdrowego nerwu). W przypadku, gdy jednym z objawów Bella jest niedomykanie oka, należy szczególnie zatroszczyć się o pielęgnację gałki ocznej (np. stosować sztuczne łzy – krople zawierające kwas hialuronowy lub metylocelulozę), ponieważ jej przesuszenie może nieść ryzyko infekcji i zakażeń.

Istotnym elementem leczenia są domowe ćwiczenia i masaż. Wykonywanie ćwiczeń mięśni twarzy łagodzi uczucia mrowienia i redukuje ryzyko wystąpienia trwałych przykurczy mięśni. Ćwiczenia powinny zmuszać mięśnie twarzy do wysiłku i można je wykonywać przed lustrem w domu. Do takiej gimnastyki twarzy należą, np. uśmiechanie się, dmuchanie, hiperpoprawne wypowiadanie liter alfabetu i gwizdanie. Zaletą masażu jest zmniejszenie napięcia mięśni. Podczas masażu, wykonując ruchy o rożnym natężeniu dotyku, należy stymulować przede wszystkim okolice brwi, czoła, wargi, policzki, podbródek i brodę.

Nawroty i rokowania porażenia Bella

Rokowanie zależy od stopnia nasilenia objawów Bella. W przypadku łagodnych porażeń możliwe jest całkowite ustąpienie objawów. U osób z ciężkimi i obszernymi niedowładami, struktury włókien są często tak uszkodzone, że przywrócenie sprawności możliwe jest tylko dzięki zabiegom chirurgicznym. Powrót choroby odnotowywany jest zwykle po 7-8 latach od pojawienia się pierwszych objawów i występuje u około 7% osób dotkniętych porażeniem nerwu twarzy.

Zobacz film i dowiedz się wszystkiego o układzie nerwowym:

Zobacz film: Budowa i funkcje układu nerwowego. Źródło: 36,6.

Zobacz także: Neuralgia nerwu trójdzielnego twarzy, czyli neuralgia trójdzielna – jak rozpoznać i leczyć to schorzenie?

Nerwy twarzowe – klasyfikacja stopni uszkodzenia

Porażenie nerwu twarzowego może mieć różny stopień zaawansowania. Można go określić dzięki badaniom elektrofizjologicznym. Wyróżnia się sześć poziomów uszkodzenia nerwu twarzowego.

  1. Prawidłowa czynność nerwu – brak oznak paraliżu i całkowita czynność nerwów twarzy.
  2. Łagodny niedowład – niewielka asymetria ust.
  3. Umiarkowany niedowład nerwu twarzy – asymetria ust widoczna w spoczynku, zamykane powiek z wysiłkiem, odczuwalne przykurcze twarzy.
  4. Obszerny niedowład twarzy – upośledzenie czynności mięśni czoła, brak możliwości domknięcia szpary powiekowej.
  5. Ciężki niedowład nerwu twarzy – śladowa mimika twarzy i ust.
  6. Całkowite porażenie – brak ruchów i pełna utrata czucia.
Data aktualizacji: 29.08.2022,
Opublikowano: 02.09.2022 r.

Komentarze (0)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany
Alzheimerem można się zarazić? Niepokojące odkrycie badaczy

Priony to groźne białka, które przyczyniają się do rozwoju choroby Creutzfeldta-Jakoba. Najnowsze badania sugerują, że związki te mają swój udział w powstawaniu zmian w mózgu typowych dla schorzeń otępiennych, w tym alzheimera. Jak to możliwe?  

Czytaj więcej
W tym wieku przestań pić alkohol, aby uniknąć demencji. Lekarze potwierdzają

Picie alkoholu jest groźne dla zdrowia. Badacze przekonują, że w pewnym wieku sięganie po napoje wyskokowe staje się wyjątkowo niebezpieczne. Kiedy należy go zupełnie odstawić? 

Czytaj więcej
Pacjenci po zmianach w mózgu po przejściu COVID-19. Niepokojące badania 

O tym, że zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 może wpływać na działanie układu nerwowego, badacze informowali już wielokrotnie. Najnowsze analizy pokazują, że u osób, które przeszły COVID-19 mogą się pojawić nawracające bóle głowy, zaburzenia kojarzenia, koncentracji i pamięci, lęki oraz objawy depresji. Czy dolegliwości zostaną z pacjentami już na stałe? 

Czytaj więcej
Udar mózgu - jak wygląda rehabilitacja po chorobie?

Rehabilitacja po udarze to długotrwały proces, który nie zawsze gwarantuje pełne przywrócenie utraconych funkcji. Zajmuje się nią interdyscyplinarny zespół specjalistów, m.in. neuropsycholog, fizjoterapeuta i logopeda.

Czytaj więcej
Nawyki, które postarzają twój mózg. Na co uważać?

Mózg to centrum dowodzenia naszego organizmu. Podobnie, jak w przypadku innych narządów - z biegiem czasu - zaczyna działać mniej sprawnie. Co gorsza, często jest to skutek naszych niezdrowych nawyków. Które zachowania mu nie służą? 

Czytaj więcej
7 etapów w chorobie Alzheimera - czym się charakteryzują?

Etapy choroby Alzheimera różnią się od siebie nasileniem objawów, takich jak zaburzenia pamięci i problemy z codziennym funkcjonowaniem. Chorzy mają kłopoty z komunikacją, a z biegiem czasu z wykonywaniem najprostszych czynności, np. ubieraniem się.

Czytaj więcej
Lek na schizofrenię został wycofany z obrotu. Dlaczego? 

Główny Inspektorat Farmaceutyczny zdecydował o wycofaniu z obrotu preparatu stosowanego w leczeniu schizofrenii. Co stoi za tą decyzją i o jaki farmaceutyk chodzi? 

Czytaj więcej
Stwardnienie rozsiane (SM): przyczyny, objawy, przebieg, rozpoznanie i sposoby leczenia

Stwardnienie rozsiane jest zapalną chorobą ośrodkowego układu nerwowego, w której dochodzi do uszkodzenia osłonek mielinowych nerwów. Charakteryzuje się ona przebiegiem wielofazowym o różnym natężeniu objawów chorobowych. Wśród najczęstszych symptomów stwardnienia rozsianego można wymienić: ogólne osłabienie organizmu, problemy z utrzymaniem równowagi oraz zaburzenia czucia w kończynach dolnych i górnych.

Czytaj więcej
Masz kłopoty z zasypianiem? Poznaj techniki, dzięki którym zaśniesz nawet w 10 sekund!

Oglądasz w łóżku telewizję, a może sprawdzasz coś w telefonie? Takie zachowania mogą utrudnić zasypianie. Na szczęście istnieją techniki, które pozwalają zasnąć nawet w 10 sekund. Sprawdź, jak szybko zasnąć? 

Czytaj więcej
Objawy choroby Parkinsona, leczenie, dieta i rehabilitacja

Choroba Parkinsona objawia się zaburzeniami ruchowymi, w tym drżeniem spoczynkowym, nadmiernym napięciem mięśni, oraz zaburzeniami psychicznymi. Daje też objawy wegetatywne, jak np. ślinotok. Parkinson jest nieuleczalny, ale stosowanie leków i rehabilitacja poprawiają jakość życia chorego.

Czytaj więcej