Pałeczka ropy błękitnej, czyli inaczej Pseudomonas aeruginosa, wywołuje bardzo poważne zakażenia, nieraz śmiertelne. Nazwa bakterii bierze się z tego, że produkuje ona niebieskozielony pigment (piocyjaninę). Należy do jednego z groźnych patogenów przyczyniających się do ciężkich zakażeń szpitalnych. Szczególnie narażeni są chorzy hospitalizowani. Pałeczka ropy błękitnej to bakteria rozpowszechniona w środowisku. Jest bardzo odporna na różne czynniki środowiskowe, a także potrafi produkować specjalne enzymy ułatwiające jej penetrację w głąb organizmu.

Pałeczka ropy błękitnej – jak się można zarazić?

Z pałeczką ropy błękitnej można spotkać się właściwie wszędzie. Pojawia się w glebie, w wodzie, niejednokrotnie jest izolowana również z przewodu pokarmowego człowieka. Zakażenia wywołane przez pałeczkę ropy błękitnej określane są jako oportunistyczne. Oznacza to, że bakteria ta wywołuje objawowe zakażenie u osób z obniżoną odpornością, a bardzo rzadko u osób zdrowych. Najczęściej jest przyczyną zakażeń u chorych hospitalizowanych dłużej niż tydzień. Szczególnie często zakażenia pałeczką ropy błękitnej zdarzają się u chorych podłączonych do respiratora i wentylowanych mechanicznie. W grupie podwyższonego ryzyka są także chorzy na mukowiscydozę czy inne przewlekłe schorzenia dróg oddechowych. Bakteria kolonizuje się na człowieku, powoduje miejscowe zakażenie, a następnie szerzy się drogą krwi. Zaatakować może właściwie każdy narząd.

Pałeczka ropy błękitnej – paznokcie i skóra

Jednymi z objawów zakażenia pałeczką ropy błękitnej są zmiany na skórze i paznokciach. Bakteria ta może namnażać się właściwie w każdym środowisku, jednak jak w przypadku każdych innych patogenów, środowisko wilgotne jest dla niej szczególnie korzystne. Zakażenia paznokci określa się mianem zespołu zielonych paznokci. Jest to właściwie okołopaznokciowe zakażenie powstające w okolicy ran (nawet drobnych skaleczeń naskórka), z którego sączy się niebieskozielona wydzielina mająca lekko słodkawy zapach. Najbardziej narażone są osoby utrzymujące ręce w stałej wilgoci, ale również osoby korzystające często z basenów czy jacuzzi.

Inne objawy zakażenia pałeczką ropy błękitnej

U chorych z obniżoną odpornością, z chorobami przewlekłymi płuc, wentylowanych mechanicznie rozwinąć się może zakażenie układu oddechowego w postaci zapalenia płuc. Objawy tej postaci choroby to kaszel, duszność, gorączka. Pojawiają się istotne zmiany osłuchowe nad polami płucnymi, narasta niedotlenienie objawiające się sinicą.

Pałeczka ropy błękitnej często atakuje ucho. Zapalenie ucha zewnętrznego objawia się świądem i bólem w okolicy małżowiny ucha i przewodu słuchowego zewnętrznego. Towarzyszy mu często wydzielina ropna sącząca się z przewodu słuchowego. Niebezpieczne zakażenia ucha mogą występować u chorych z obniżoną odpornością, u osób często leczonych antybiotykami czy sterydami, przez co ich flora fizjologiczna nie stanowi bariery dla zakażeń. W niebezpieczeństwie są również chorzy z cukrzycą. Niejednokrotnie u takich osób rozwijają się zakażenia oporne na leczenie, nawracające i przysparzające wielu cierpień. Zakażenie może objąć również nerw twarzowy.

Zakażenie oka może okazać się niebezpieczne dla osób noszących soczewki kontaktowe i korzystające z basenów czy zanieczyszczonych wodnych akwenów. Bakterie z łatwością osadzają się na soczewkach, wywołując zakażenie. Zapalenie gałki ocznej może rozwinąć się także po urazach tej okolicy, czyli w stanach predysponujących do kolonizacji bakterii.

Pałeczka ropy błękitnej może wywołać zakażenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN) w postaci zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy mózgu. Konsekwencją może być ropień mózgu. Najczęściej zapalenie OUN jest skutkiem zakażenia ucha lub zatok.

Zagrożone zakażeniem jest serce. Szczególnie narażone są osoby po wszczepieniu sztucznej zastawki serca. W przypadku zapalenia wsierdzia mogą pojawić się również zmiany na dłoniach, stopach w postaci rumieniowych guzków, a pod paznokciami uwidaczniają się wybroczyny.

Jeśli pałeczka ropy błękitnej dostanie się do krwi, może wywołać uogólnione zakażenie. Towarzyszą mu zmiany skórne o charakterze pęcherzy krwotocznych, które dalej tworzą rozległe owrzodzenia.

Rozpoznanie i leczenie zakażenia pałeczką ropy błękitnej

Rozpoznanie zakażenia pałeczką ropy błękitnej jest możliwe po wykonaniu posiewu mikrobiologicznego. Leczenie zakażenia polega na podawaniu odpowiednich antybiotyków. Najczęściej konieczne jest wdrożenie antybiotykoterapii skojarzonej, czyli zastosowanie dwóch antybiotyków. Czasami konieczna bywa interwencja chirurgiczna. Choroba może być śmiertelna dla osób z obniżoną odpornością czy przewlekle chorych. Im bardziej rozsiane zakażenie, tym mniejsze szanse na wyleczenie. Postępowanie i rokowanie są indywidualne, zależne od typu zakażenia, od stanu ogólnego chorego i wrażliwości bakterii na leczenie.

Infekcja bakteryjna czy wirusowa? Jak je odróżnić?  Dowiesz się tego z filmu