Ospa bostońska jest chorobą wywoływaną przez wirusy, która częściej rozwija się u dzieci niż u osób dorosłych. Schorzenie objawia się charakterystyczną wysypką obejmującą dłonie, stopy oraz jamę ustną. Towarzyszą jej również objawy ogólne.
Ospa bostońska – czym jest i jakie są jej przyczyny?
Ospa bostońska jest chorobą zakaźną, za której wywoływanie odpowiedzialne są enterowirusy, w tym Coxsackie. Jej nazwa wywodzi się od amerykańskiego miasta, w którym po raz pierwszy odnotowano przypadek choroby. Ospa bostońska potocznie nazywana jest „bostonką”. Używanymi synonimami określającymi również to schorzenie są:
- wysypka pęcherzykowa,
- enterowirusowe zapalenie jamy ustnej z wysypką,
- enterowirusowa gorączka wysypkowa,
- pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej z wypryskiem,
- choroba rąk, stóp i ust.
Najwięcej przypadków zachorowań na ospę bostońską obserwuje się w sezonie letnio-jesiennym, zwłaszcza w okresie późnego lata. Choroba cechuje się wysoką zakaźnością. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową. Źródłem zakażenia jest również kał, wraz z którym wydalane są wirusy. Ospa bostońska może rozprzestrzeniać się poprzez kontakt bezpośredni wśród dzieci, zwłaszcza w ich dużych skupiskach (przedszkole, szkoła, kolonie) na skutek niewłaściwej higieny rąk po skorzystaniu z toalety. W takim przypadku dochodzi do roznoszenia wirusa na różnego rodzaju przedmioty, które są dotykane przez inne dzieci. Na bostonkę mogą chorować również osoby dorosłe.
Zobacz także:
Objawy ospy bostońskiej
Pierwsze objawy ospy bostońskiej pojawiają się około 3-6 dni od momentu zakażenia. Początkowo u osoby chorej występują niecharakterystyczne objawy ogólne, takie jak: gorączka, uczucie zmęczenia, osłabienie, pogorszenie samopoczucia, brak apetytu, ból gardła, nudności oraz wymioty. Następnym etapem choroby jest pojawienie się objawów typowych. W jamie ustnej tworzą się zmiany w postaci pęcherzyków. Lokalizują się one na błonie śluzowej policzków, dziąsłach, podniebieniu miękkim, tylnej ścianie gardła oraz języku. Pęcherzyki często pękają pozostawiając bolesne nadżerki, które są wyraźnie odgraniczone od niezmienionych obszarów jamy ustnej. W niektórych przypadkach dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych szyi. W kolejnym etapie na skórze dłoni, podeszwach stóp, a także na bocznych powierzchniach rąk i stóp pojawia się plamisto-grudkowa wysypka. Może również wystąpić ona w okolicy: pośladków, narządów płciowych, twarzy, tułowia i kończyn. Bostonka u dzieci ma łagodny przebieg i przeważnie nie prowadzi do niebezpiecznych powikłań. W przypadku ospy bostońskiej u osób dorosłych choroba przybiera bardziej nasiloną i uciążliwą postać, a jej następstwem mogą być ogólnoustrojowe powikłania neurologiczne lub kardiologiczne. Ospę bostońską należy różnicować od ospy wietrznej, potocznie nazywaną wiatrówką, która jest typową chorobą wieku dziecięcego. Ospa wietrzna wywoływana jest przez wirusa WZW. Jej charakterystycznymi objawami są zmiany skórne, które początkowo mają postać plamek, następnie przeobrażają się w grudki, z czasem w pęcherzyki wypełnione treścią surowiczą, a na koniec w krostki. Zmiany lokalizują się na tułowiu, twarzy, szyi, ramionach, nogach oraz na owłosionej skórze głowy. Towarzyszy im uporczywy świąd.
Ospa bostońska – czy jest niebezpieczna dla kobiet ciężarnych?
Ospa bostońska może okazać się niebezpieczna dla kobiet ciężarnych, zwłaszcza podczas pierwszego trymestru ciąży. Wirusy Coxsackie odpowiedzialne za wywoływanie tej choroby mogą pokonać barierę łożyskową i przedostać się do płodu. W konsekwencji występuje zwiększone ryzyko poronienia, wad wrodzonych, zaburzeń neurologicznych oraz zapalenia mięśnia sercowego.
Leczenie ospy bostońskiej
W leczeniu ospy bostońskiej nie stosuje się antybiotykoterapii, gdyż jest to choroba o podłożu wirusowym. Bostonkę leczy się objawowo, co oznacza, że choremu podaje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Zastosowanie mają środki osuszające pęcherzyki. Ważne jest również odkażanie powstałych nadżerek i owrzodzeń za pomocą preparatów o działaniu antyseptycznym, przeciwzapalnym, antybakteryjnym i przeciwwirusowym. Choroba bostońska przeważnie trwa około 7-10 dni, choć u osób dorosłych może mieć dłuższy przebieg. W profilaktyce ospy bostońskiej wskazane jest: używanie oddzielnych ręczników, naczyń oraz sztućców, staranne mycie naczyń, dezynfekowanie powierzchni, które mogły zostać zainfekowane, a przede wszystkim unikanie bezpośredniego kontaktu z osobami chorymi.