Opuchnięte nogi to bardzo częsty objaw, na który skarżą się osoby w różnym wieku, w tym także zdrowe, w upalny dzień, po długotrwałym chodzeniu czy staniu. Nie zawsze opuchlizna nóg świadczy o chorobie, jednak nagłe pojawienie się obrzęku może być zwiastunem różnych patologii, m.in. problemów naczyniowych.

Opuchnięte nogi – przyczyny

Do określenia przyczyny puchnięcia nóg, czyli występowania obrzęków, konieczna jest dość szeroka diagnostyka.

Opuchnięte nogi mogą pojawić się w przebiegu:

• niewydolności krążenia,
  
• zapalenia żył powierzchownych,
  
• zapalenia naczyń limfatycznych,
  
• chorób nerek,
  
• chorób endokrynologicznych,
  
• zakrzepicy żylnej,
  
• zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej,
  
• chorób układowych tkanki łącznej i stawów.
  

Opuchnięte nogi przytrafiają się osobom zdrowym, u których w wyniku zbyt długiego stania lub siedzenia w niezmienionej pozycji (dodatkowo np. chodzącym w butach na wysokim obcasie), utrudniona jest odpowiednia praca pompy mięśniowej kończyny dolnej. Pompa ta warunkuje cyrkulację krwi i limfy w kończynie. Podczas chodu czy jakiegokolwiek wysiłku fizycznego praca mięśni umożliwia właściwe funkcjonowanie pompy mięśniowej i przepływ krwi. Podczas długiego siedzenia w jednej pozycji pompa ta wyłącza się sama, w efekcie czego dochodzi do powstawania obrzęków. 

Czasami niektórzy obserwują opuchnięte nogi po opalaniu lub po prostu zwiększoną tendencję do puchnięcia nóg w upalne dni. Zmiany hormonalne, np. związane z cyklem miesięcznym u kobiet, również mogą być przyczyną obrzęków nóg.

Sposoby na opuchnięte nogi

Najprostszą metodą zwalczania opuchlizny nóg są ćwiczenia fizyczne. Jeśli praca wymaga siedzenia, co jakiś czas należy np. przejść się wokół biurka, powspinać się na palce, by poćwiczyć mięśnie łydek. Nie powinno się siedzieć w pozycji z nogą na nodze. Takim ułożeniem kończyn dodatkowo blokuje się przepływ krwi. Dobierając krzesło do biurka, należy zwrócić uwagę na kilka elementów, m.in.:

• nogi siedzącej osoby powinny dotykać ziemi,
  
• nie powinno się siedzieć na skraju krzesła,
  
• ciężar ciała powinien spoczywać na pośladkach.
  

Na opuchnięte nogi pomagają niekiedy domowe sposoby, np. leżenie z uniesionymi nogami (lekko powyżej poziomu klatki piersiowej), podpartymi na poduszce. Czasami wystarczy jedynie kilka minut odpoczynku w takiej pozycji, by opuchlizna nóg się zmniejszyła; niekiedy konieczne jest nawet spanie z nogami lekko uniesionymi, np. na poduszce.

Aby zminimalizować zmęczenie i opuchliznę nóg, warto skorzystać z relaksacyjnej kąpieli w niezbyt gorącej wodzie, gdyż zbyt ciepła pogłębia obrzęk. Zdecydowanie lepiej sprawdza się prysznic. Polewanie nóg pod mocnym ciśnieniem prysznica po kilkanaście sekund raz zimną, a raz ciepłą wodą wpływa pozytywnie na krążenie. Zimna woda powoduje obkurczenie naczyń krwionośnych, ciepła natomiast je rozszerza. Połączenie tych dwóch mechanizmów może poprawić cyrkulację krwi i limfy w naczyniach kończyn dolnych.

Podstawą domowej walki z obrzękami jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Picie co najmniej 2 l wody w ciągu dnia warunkuje prawidłowe krążenie. Poza nawadnianiem organizmu ważne są też zdrowe nawyki żywieniowe i odpowiednia dieta, zwłaszcza uboga w sól. Należy pamiętać, by nie dosalać potraw.

Dobrą metodą poprawiającą krążenie w kończynach dolnych i łagodzącą dolegliwości związane z puchnięciem nóg są masaże. Bardzo ważne jest jednak, by wykluczyć ewentualną zakrzepicę żylną kończyn dolnych, ponieważ poprzez nadmierny masaż może dojść do mobilizacji skrzepu i jego przemieszczenia się, np. do płuc.

Leki, maści i zioła na opuchnięte nogi

Jeśli przyczyny puchnięcia nóg są medyczne, zadaniem leczenia jest ich niwelowanie. W przypadku przemęczonych, opuchniętych nóg można próbować domowych sposobów, a także maści na bazie kasztanowca, lawendy, pokrzywy bądź pietruszki. Spośród ziół, które mają zastosowanie w leczeniu obrzęków kończyn dolnych, warto wymienić:

• kwiaty kasztanowca – doskonały składnik leków na opuchnięte nogi, zawarta w nich escyna działa przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo i poprawia przepływ krwi przez naczynia,
  
• siedmiopalecznik – działa ściągająco i wzmacniająco na ściany naczyń krwionośnych,
  
• nawłoć pospolita – głównie działa moczopędnie, pozwala usunąć nadmiar wody z organizmu,
  
• głóg – uszczelnia i uelastycznia ściany naczyń krwionośnych,
  
• mniszek lekarski – ma silne działanie moczopędne,
  
• pietruszka zwyczajna – działa moczopędne,
  
• lubczyk – poprawia obieg krwi w organizmie,
  
• ruszczyk kolczasty – obkurcza naczynia krwionośne, szczególnie dobrze sprawdza się w upalne dni,
  
• pokrzywa – można ją stosować również w formie okładów; działa przeciwobrzękowo, przeciwzapalnie i moczopędnie, łagodzi ból,
  
• nagietek – ma działanie przeciwzapalne, przeciwwysiękowe i moczopędne.